وقتی چاه‌های کشاورزی گناباد حیات را از منطقه می‌گیرند؛ حفاظت از منابع طبیعی در راستای جلوگیری از طوفان شن

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گناباد، باران، نعمتی که در سال‌های گذشته قدرش را ندانسته‌ایم و این روزها برای باریدنش دست به دعا بر می‌داریم.

آب امروز چالشی اساسی پیش روی دولت مردان است که در گذشته شاید کمتر به آن پرداخته شده و برنامه ای هدفمند در این حوزه نداشته ایم که به طور مثال می‌توان به طرح‌های آبخیزداری در منابع طبیعی اشاره کرد که می‌توانست سفره‌های زیر زمینی را تقویت کند.

کاهش میزان بارندگی در شهرستان گناباد بسیار چشمگیر بوده به طوری که گویی بیابان‌های گناباد دارند دوباره احیا می‌شوند و باید منتظر گرد و غبارها باشیم.

مهدی نیکبخت، کارشناس جغرافیا در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهارداشت: بر اساس داده‌های هواشناسی گناباد میانگین بارندگی 129 میلیمتر،میانگین دما 17.5درجه سانتی‌گراد و میانگین تبخیر 2620میلیمتر است. 

وی ادامه داد: حاصل این میزان بارندگی در مساحت شهرستان گناباد حدود 737میلیون متر مکعب آب در سال می‌شود.از این میزان آب حدود 80 درصد تبخیر و 10درصد سیلاب و 10درصد مابقی که مقدار آن حدود 74میلیون متر مکعب است به سفره‌های آب زیرزمینی پیوسته و از طریق چاه‌ها ،چشمه‌ها و قنات‌ها در اختیار مردم شهرستان گناباد قرار می‌گیرد. 

این کارشناس بیان داشت: گرمایش زمین و افزایش میزان دمای هوا سبب می‌شود که نسبت تبخیر و سیلاب افزایش و بر عکس نسبت جذب و ورود آب به سفره‌ها کاهش یابد. نسبت تبخیر به افزایش دما حدود1 به 150 است به عبارتی به ازای افزایش هر یک درجه افزایش دما در گناباد 150 میلیمتر بر تبخیر افزوده می‌شود.از طرفی گرمایش زمین و دمای هوا سبب می‌شود ریزش‌های جامد( برف)کاهش و رگبارها افزایش یابد این واقعه به معنی کاهش ماندگاری رطوبت در سطح زمین و جذب آن به سفره‌های زیرزمینی و افزایش سیلاب و خروج از دسترس آب‌های ورودی به سطح شهرستان حاصل از چرخه طبیعی آب است. 

نیکبخت افزود: مشکل منابع آب شهرستان زمانی حادتر می‌شود که روز به روز حفر و برداشت آب از منبع چاه‌ها بیشتر می‌شود. زیرا نظام بهره‌برداری آب از منابع آب چشمه و قنات‌ها با چرخه طبیعی آب هماهنگ و آسیبی به طبیعت وارد نمی‌کند. به عبارتی با افزایش یا کاهش ریزش‌های جوی آب‌دهی چشمه و قنات نیز افزایش و کاهش خواهد داشت و سیستم بطور دائمی خود تنظیمی دارد و بهره بردار باید خود را با سیستم هماهنگ کند.

وی عنوان داشت: اما نظام بهره برداری از چاه برخلاف قنات و چشمه در کنترل بهره بردار بوده و منافع زودگذر و کوتاه مدت مالک چاه سبب می‌شود که با برداشت بیش حد آب سیستم طبیعی چرخه آب را دچار اختلال و شرایط را به ادامه بقای خود و زیان نسل‌های آتی بهم بزند. در حال حاضر در حدود دو برابر آب‌های تجدید شونده سطح شهرستان گناباد از سفره‌های آب زیرزمینی آب برداشت می‌شود و بخش اعظم آن از چاه‌ها صورت می‌گیرد که این روند به معنای مرگ تدریجی حیات در سطح شهرستان گناباد است.

گناباد الگویی برای بیابان زدایی

محمدرضا نخعی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گناباد نیز اظهارداشت: گناباد با مساحت بالغ بر 570 هزار هکتار به دلیل قرارگیری در منطقه گرم و خشک و بیابانی، از دیرباز در معرض هجوم طوفان‌های شن قرار داشته است.  

وی ادامه داد: در سنوات گذشته پروژه‌های نهال‌کاری همراه با آبیاری و مراقبت در سال‌های98 و99به مساحت 225 هکتار با اعتبار 8325 میلیون ریال اجرا شده است. اقدامات مقابله با بیابان زدایی از قبیل تثبیت شن‌های روان، با ایجاد اولین ایستگاه بیابان‌زدایی در منطقه در سال 1346  از منطقه عمرانی آغاز شد. پس از آن به تناسب تخصیص اعتبارات، پروژه‌های مختلف در بخش بیابان ،مطالعه و اجرا شده است، که بالغ بر 60 هزار هکتار  از اراضی بیابانی تا کنون احیا شده است.

امضای تفاهم نامه همکاری سه جانبه در حفاظت از اراضی ملی شهرستان گناباد

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گناباد گفت: در راستای اعمال سیاست‌های سازمان جنگل‌ها ، مراتع و آبخیزداری کشور مبنی بر حفظ و حراست مطلوب از اراضی ملی و لزوم  بهره‌گیری از امکانات و توان سایر دستگاه‌های نظارتی و امنیتی ، تفاهمنامه همکاری‌های مشترک و سه جانبه ای با دادگستری شهرستان گناباد، نیروی انتظامی و منابع طبیعی و آبخیزداری به امضا رسید.

وی افزود: براساس این تفاهم نامه متخلفینی که اقدام به تخریب و تصرف عرصه ‌های  منابع طبیعی و ملی کنند و یا نهال ، درخت بوته‌های جنگلی و مرتعی را قطع و چرای دام بدون مجوز و همچنین بهره برداری از محصولات فرعی مرتعی و نیز عملیات معدن‌کاوی بدون مجوز را در اراضی ملی انجام دهند با برخورد قاطع نیروی انتظامی و یگان حفاظت این اداره مواجهه خواهند شد.

نخعی عنوان کرد: از ابتدای سالجاری تاکنون بالغ بر 99  مورد پرونده تخلف از سودجویان و متصرفین در اراضی ملی تهیه و تسلیم مقامات قضایی شده است که 23 مورد آن تخریب اراضی در سطحی معادل 27 هکتار و سه مورد قطع تاغ ، 7 مورد یلع ید در مساحت 22.5 هکتار و مابقی مربوط به ورود دام غیر مجاز به مراتع است.

بارش‌ باران در خراسان رضوی طی سال زراعی کنونی کاهش داشته است

محسن عراقی زاده، مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی میانگین بارندگی خراسان رضوی طی ماه‌های مهر و آبان در دوره آماری بلند مدت را 19 میلیمتر عنوان کرد.

وی افزود: بدین ترتیب در این مدت بارش باران نسبت به سال گذشته چهار میلیمتر و نسبت به دوره آماری بلند مدت 11 میلیمتر کاهش داشته است.

عراقی زاده اضافه کرد: بیشترین بارش رخ داده در شهرستان‌های خراسان رضوی طی این مدت مربوط به قوچان با 28 میلیمتر و کمترین بارش مربوط به شهرستان خواف با سه دهم میلیمتر ثبت شده است.

مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی گفت:در شهرستان مشهد طی 2 ماه گذشته 9 میلیمتر بارش گزارش شده که این میزان در مدت مشابه سال گذشته 12 میلیمتر و در دوره آماری بلند مدت 22 میلیمتر بوده است.

وی ادامه داد: خشکسالی بسیار شدید در شهرستان‌های مشهد، خواف، رشتخوار، کلات، داورزن، جوین و تایباد مشهودتر از مابقی شهرستان‌ها بوده است.

عراقی زاده گفت: در این مدت تمامی شهرستان‌های این استان نسبت به سال گذشته و دوره آماری بلند مدت کاهش بارندگی داشته‌اند که بیشترین کاهش نسبت به دوره بلند مدت مربوط به کلات با 65 درصد و کمترین کاهش مربوط به ریوش با چهار درصد بوده است.

انتهای پیام/281/ ع