تصمیم مشترک عربی برای فروپاشی ساختار سیاسی لبنان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، یک هفته از بیانیه مشترک فرانسه و عربستان سعودی درباره بحران روابط میان عربستان و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس با لبنان می‌گذرد؛ بدون اینکه نشانه مثبتی در خصوص حل این بحران وجود داشته باشد.

روزنامه لبنانی الاخبار در گزارشی به بررسی همین موضوع پرداخته و نوشت، بعد از اعلام بیانیه مشترک سعودی- فرانسوی در جده،  مسئولان لبنانی برای نشان دادن حسن نیت خود به منظور بررسی راهکارهای تقویت امنیت مرزها  جهت جلوگیری از قاچاق مواد مخدر به عربستان جلساتی برگزار کردند. البته پرواضح است که  طرح مسائلی همچون قاچاق مواد مخدر از لبنان به عربستان  چیزی جز بهانه‌های معمول مقامات سعودی نیست.

یک منبع رسمی چند ساعت بعد از تماس تلفنی «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه و «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی با «نجیب میقاتی» نخست وزیر لبنان اعلام کرد، آشتی عربستان با لبنان با همین تماس آغاز شد و با همان به پایان رسید. منابع آگاه لبنانی گزارش دادند که منظور از این جمله  آن است که سرنوشت بحران روابط لبنان با کشورهای حوزه خلیج فارس و عربستان طبق آنچه که در بیانیه مشترک سعودی فرانسوی آمده کاملا مبهم است و این بحران همچنان سر جای خود قرار دارد و هنوز زمان آشتی واقعی فرا نرسیده است.

همچنین هیچ نشانه‌ای مبنی بر بازگشت سفیر عربستان به بیروت و سفیر لبنان به ریاض وجود ندارد. علاوه بر آن خروج «ولید البخاری» سفیر عربستان از بیروت و تعیین کاردار جدید عربستان در لبنان نشان می‌دهد که روابط دیپلماتیک میان دو کشور به سطح کاردار رسیده تا 2 سفارتخانه کاملاً بسته نشود اما در عین حال این روابط بسیار کمرنگ خواهد شد.

از طرف دیگر هیچ نشانه مثبتی وجود ندارد که ثابت کند حداقل برخی از اقدامات تنبیهی و تحریمها ضد لبنان کاهش یابد.  منابع لبنانی معتقدند در خوشبینانه‌ترین حالت بعد از بیانیه مشترک سعودی- فرانسوی صرفا ممکن است از اعمال اقدامات منفی دیگر ضد لبنان جلوگیری شود.

بعد از اجلاس جده میان ماکرون و بن سلمان، ولیعهد سعودی سفر خود را به کشورهای حوزه خلیج فارس یکی پس از دیگری آغاز کرده  و بیانیه‌ای که در این کشورها درباره لبنان صادر کرد در واقع یک کپی از بیانیه عربستان و فرانسه در این زمینه بود. دو روز قبل «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان بار دیگر شروع به اتهام زنی ضد حزب‌الله کرده  و این جنبش و سلاح آن را مورد هدف قرار داد و آن را متهم به فعالیت‌های تروریستی در منطقه کرد.

بنابراین موضع تازه سعودی‌ها تبدیل به سیاست جدید کشورهای حوزه خلیج فارس در قبال لبنان شده است  و کمرنگ شدن نقش حزب الله در لبنان را  یک شرط مستقیم برای عادی شدن روابط این کشور با همسایگان عرب خود می‌دانند.  این موضوع در بیانیه‌های دو جانبه‌ای که در سفر ولیعهد سعودی به عمان، ابوظبی، قطر و بحرین صادر شد کاملا مشخص است.

علاوه بر آن در سفر اخیر نجیب میقاتی به مصر و دیدار با «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری این کشور، قاهره و اتحادیه عرب نیز به بهانه اصلاح روابط لبنان و کشورهای حوزه خلیج فارس به این موضع جدید کشورهای عربی پیوستند. در همین زمینه عبدالفتاح السیسی به میقاتی گفت که وضعیت لبنان به یک توافق سیاسی جدید نیاز دارد. در واقع سخنان رئیس جمهور مصر همان چیزی بود که در بیانیه مشترک فرانسوی -سعودی و همچنین بیانیه مشترک عربستان با کشورهای حوزه خلیج فارس آمده بود.

این به معنای آن است که یک تصمیم عربی برای فروپاشی ساختار سیاسی لبنان گرفته شده است.

از طرف دیگر اخیرا اطلاعاتی درباره تصمیم محمد بن سلمان برای دعوت از نجیب میقاتی جهت سفر به عربستان منتشر شده است.

«مصطفی علوش» معاون رئیس جریان المستقبل لبنان درباره این موضوع اعلام کرد، نجیب میقاتی، نخست وزیر است بنابراین بعد از ابتکار فرانسه و سخنانی که به وضوح در بیانیه مشترک سعودی- فرانسوی گفته، ممکن است میقاتی برای سفر به عربستان دعوت شود. در این بیانیه از دولت لبنان خواسته شده تا روابط خود با کشورهای حوزه خلیج فارس را از خلال محدود کردن فعالیت‌های حزب الله و اجرای قطعنامه 1559 و 1701 اصلاح کند. بنابراین اگر میقاتی برای شنیدن این سخنان به ریاض می رود  این سخنان پوچ است چراکه هیچ یک از آنها اجرا نخواهد شد.

مصطفی علوش افزود، به نظر من دعوت از میقاتی برای سفر به عربستان در راستای تکمیل ابتکار فرانسه و تاکید بر آن است که پاریس  همچنان به امور لبنان توجه دارد اما بر اساس شرایطی که در ابتکار فرانسه و بیانیه مشترک این کشور با عربستان مطرح شده است.

وی تصریح کرد، عربستان وعده داده که به لبنان کمک کند و شاید مسائلی برای گفتگو با نخست وزیر این کشور وجود داشته باشد.

معاون رئیس جریان المستقبل لبنان در ادامه مدعی شد، اما ما متقاعد شدیم که عربستان سعودی پولی به لبنان نمی فرستد تا بخشی از آن صرف حزب الله شود؛ بنابراین صرف نظر از اینکه سفر میقاتی به عربستان ضروری باشد یا نه ما منتظر هستیم تا نتایج آن را ببینیم.

این سیاستمدار لبنانی در پاسخ به این سوال که آیا سفر احتمالی نجیب میقاتی به عربستان به منزله تثبیت رهبری میقاتی در عرصه مولفه اهل سنت لبنان است گفت، در این زمینه مردم تصمیم می‌گیرند که رهبر آنها کیست، نه عربستان و حتی نخست وزیر.

وی ادامه داد، گذشته از اینکه نجیب میقاتی یا هر فرد دیگری مسئولیت ریاست دولت لبنان را بر عهده گرفته باشد، و افراد دیگری مانند  «تمام سلام» نخست وزیر اسبق لبنان نیز وجود داشتند که چنین وظیفه ای را عهده دار شوند اما اساساً تمایلی به این کار نداشتند.  

وی تاکید کرد که مردم خواستار بازگشت «سعد حریری» نخست وزیر پیشین لبنان هستند و با وجود همه شایعاتی که در خصوص کاهش محبوبیت وی منتشر شده  او هنوز در دل مردم لبنان جا دارد.

مانع‌تراشی‌های سعودی در روند تشکیل دولت جدید لبنان گواه بر این است که تغییری در موضع عربستان مقابل لبنان ایجاد نخواهد شد و ریاض حتی بعد از تشکیل دولت نجیب میقاتی، کوچکترین توجهی به درخواست مکرر نخست وزیر لبنان برای همکاری با عربستان نکرد، چراکه اصولا ریاض با اصل خروج لبنان از بحران که پیروزی مقاومت تلقی می‌شود، مخالف است؛ به ویژه اینکه حزب‌الله در سال های اخیر از محبوبیت بیشتری در میان ملت و محافل سیاسی لبنان برخوردار شده است.

اغلب کارشناسان مسائل منطقه معتقدند، مطمئنا استعفای «جورج قرداحی» وزیر رسانه سابق لبنان سران سعودی را راضی نخواهد کرد و ریاض دست از دخالت های خود در لبنان برنخواهد داشت، همانگونه که وزیر خارجه عربستان به آن اذعان کرده است.

انتهای پیام/