احتمال تغییرات اساسی در بودجه ۱۴۰۱ با پیش‌فرض جدید کمیسیون تلفیق بودجه درباره ارز ترجیحی
در حالی که رئیس‌جمهور بر ادامه تخصیص ارز دولتی در سال جاری تأکید کرده است، مباحث مطرح‌شده در کمیسیون تلفیق نشان می‌دهد احتمالاً برنامه دولت در سال بعد در خصوص حذف ارز دولتی و کمک به پوشش کسری بودجه با چالش جدی روبه‌رو شود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بعد از تأیید کلیات لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی، نوبت به صحن علنی رسید تا یک‌بار دیگر وضعیت کلی لایحه بودجه روشن شود. امروز یک‌شنبه رأی نمایندگان مجلس عملاً محدود به تأیید یا رد کلیات بودجه نبود بلکه به‌نوعی تصمیم‌گیری درخصوص بحث تداوم یا حذف ارز ترجیحی مطرح بود.
توضیحات مهم آیتالله سیدابراهیم رئیسی در مورد حذف ارز ترجیحی
امروز رئیس جمهور با بیان اینکه، چندی قبل دولت لایحه دوفوریتی به مجلس ارائه کرد مبنی بر اینکه اول، ارز ترجیحی برای چند ماه آتی ادامه پیدا کند دوم، حذف ارز ترجیحی بدون جبران برای مردم به‌ویژه خانواده‌های نیازمند کار درستی نیست حتماً باید این جبران صورت گیرد، گفت: ترجمه رأی نمایندگان مجلس به عدم فوریت لایحه دولت این بود که طبق قانون باید ارز ترجیحی حذف شود، لذا شرحی برای ریاست مجلس نوشتم و گفتم که در جلسه برای نمایندگان تبیین شود که عدم رأی به فوریت لایحه بدین معناست که ارز ترجیحی باید حذف شود.
وی افزود: حذف ارز ترجیحی را به‌مصلحت ندانستیم، معتقد بودیم که این کار شوک وارد کردن به سفره و معیشت مردم است که خط قرمز دولت است، رهبری مشکل را حل کردند و اجازه دادند تا تعیین تکلیف قطعی، ارز ترجیحی را ادامه دهیم.
رئیسی ادامه داد: باور داریم که اگر ارز ترجیحی قطع شود حتماً باید برای جبران آن برای زندگی مردم به‌ویژه نیازمندان فکر جدی کرد، امکان ندارد بدون فکر برای سفره مردم و نیازمندان ارز ترجیحی حذف شود.
گفتنی است، این مباحث در خصوص تداوم تخصیص ارز دولتی در سال جاری بوده و بعد از این سخنان بیش از 170 نفر از نمایندگان مجلس به کلیات لایحه بودجه رأی مثبت دادند.
بر این اساس با تأیید کلیات لایحه بودجه، عملاً ارز 4200تومانی از فضای اقتصاد ایران در سال بعد حذف می‌شود و دولت با دو سناریوی مختلف روبه‌رو خواهد شد؛ از یک سو در صورت موافقت مجلس، رقمی نزدیک به 60 تا 70 هزار میلیارد تومان بر اساس تبصره 14 بین دهکهای پایین به‌صورت ماهیانه توزیع خواهد شد. طبق این سناریو قیمت اقلامی مانند گوشت مرغ، گوشت قرمز، لبنیات و روغن کاملاً آزاد می‌شود و شاهد رشد قیمتها در بازار هستیم.
کمیسیون تلفیق: با پرداخت یارانه نقدی کور موافق نیستیم
این حالی است که نمایندگان مجلس طرح جایگزینی را در نظر گرفته‌اند و احتمالاً شاهد بازگشت مباحثی مثل کوپن در شکلهای جدید آن در اقتصاد ایران خواهیم بود.
در همین خصوص سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه با بیان اینکه حذف ارز ترجیحی در لایحه بودجه مشروط خواهد بود، گفت: معنای حذف مشروط این است که دولت تضمین دهد که اقلام پرمصرف را با قیمت ثابت و بدون تغییر به دست مردم برساند و نرم‌افزار آن هم در کمیسیون تلفیق طراحی شده است. ما با پرداخت یارانه نقدی کور موافق نیستیم و در کمیسیون تلفیق هم بر این موضوع تأکید کرده‌ایم که یارانه حاصل از ارز ترجیحی به‌صورت هوشمند به دست مردم برساند.
چند روز قبل نیز رئیس کمیسیون تلفیق بودجه گفته بود، در بودجه سال آینده دو ابهام در مجلس وجود دارد؛ نخست این که آیا اگر ارز ترجیحی حذف شود از نظر اقتصادی خوب است یا خیر؟ دوم این که چه اقداماتی انجام می‌شود که این کار اتفاق بیفتد؟ دیدگاه نمایندگان در کمیسیون تلفیق این است که در اجرای بودجه 1401 چه اتفاقی می‌افتد؟ آیین‌نامه آن کدام است و ضوابط آن چیست؟ شرایط اجتماعی آن کدام است؟ این‌ها سؤال‌های مهمی است که کمیسیون تلفیق دارد. نمایندگانی که به کلیات بودجه در کمیسیون تلفیق رأی ندادند اعلام می‌کنند "ما رأی می‌دهیم، اما به‌شرطی که مشخص شود نوع پرداخت چگونه است؟ اگر کالا باشد رأی می‌دهیم، ولی اگر پول باشد رأی نمی‌دهیم".
آن طور که از اظهارات اعضای کمیسیون تلفیق برداشت می‌شود، به‌نظر می‌رسد ابهامات جدی در خصوص سازوکار توزیع یارانه بعد از حذف ارز دولتی وجود دارد، از یک طرف سناریوی پرداخت یارانه ریالی عملاً کم‌رنگ می‌شود و از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد مباحثی مثل کوپن الکترونیک در روزهای آتی بیشتر در معرض توجه قرار خواهد گرفت. در صورت پیاده‌سازی این سناریو با یک سازوکار جدید در بازار گوشت و لبنیات مواجه خواهیم شد و عملاً به‌جای نهاده دونرخی شاهد بازار دونرخی اقلام ضروری مردم هستیم. نکته جالب توجه اینکه در صورتی که دولت رقمی نزدیک به 10 میلیارد دلار برای واردات اقلام حیاتی کشور لحاظ کرده بود، مابه‌التفاوت ریالی آن حدود 200هزار میلیارد تومان می‌شد اما برای توزیع یارانه نقدی حتی کمتر از نصف این رقم در لایحه بودجه گنجانده شده بود، در واقع بر اساس سناریوی دولت عملاً بخشی از منابع حاصل از آزادسازی ارز ترجیحی در قالب پوشش کسری بودجه مصرف می‌شد اما مشخص نیست مجلس شورای اسلامی چه برنامه‌ای در این خصوص در نظر گرفته است.
انتهای پیام/+
