سفر اردوغان به عربستان سعودی و تبعات آن برای "رئیس"

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تجار و صادرکنندگان ترکیه تمایل دارند که هر چه زودتر روابط آنکارا و ریاض، به شرایط عادی و مطلوب بازگردد. آنان در سالیان گذشته در عربستان سعودی شرایط سختی را از سر گذراندند و تحریم کالاهای ساخت ترکیه در فروشگاه های بزرگ عربستانی، تبعات فراوانی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان داشت و خواهان آن هستند که آنکارا و ریاض، اختلافات را کنار بگذارند.

اما ظاهراً احزاب سیاسی مخالف اردوغان نگرش دیگری دارند و خوشبینی چندانی در مورد سفر رئیس جمهور ترکیه به عربستان ندارند و معتقدند که شان و پرستیژ ترکیه به خاطر ندانم کاری های اقتصادی تیم اردوغان به چالش کشیده شده و اگر از سر ناچاری نبود، چنین سفری انجام نمی شد. در نتیجه اعلام برنامه سفر آتی رئیس جمهور ترکیه به امارات متحده عربی و عربستان سعودی، انتقادات سران احزاب مخالف دولت را به دنبال آورده است.

قول 30 میلیون دلاری به اردوغان

مدتی پیش در یکی از سخنرانی های عمومی رئیس جمهور ترکیه، در حالی که او تحت تدابیر شدید امنیتی در حال خروج از یک سالن بود، یک زن جوان با صدای بلند خواهش کرد به حرف او گوش دهد. اردوغان لحظه ای تامل کرد. زن جوان گفت: «جناب رئیس جمهور! به عنوان یک فعال اقتصادی، قول می دهم که حداقل 30 میلیون دلار کالا به عربستان سعودی صادر کنم. من این را به شما قول می دهم. خواهش می کنم زمینه را فراهم کنید.»

اردوغان هم ایستاد و خطاب به زنی که خود را صادرکننده معرفی کرده گفت: «شما قولتان را دادید. بسیار خوب. عربستان در ماه فوریه منتظر من است. من به آنجا خواهم رفت و کارها به درستی پیش خواهد رفت.»

رئیس جمهور اردوغان پس از این جمله به حرکت خود ادامه می دهد. زن جوان نیز ابراز شادی کرده و همراه با افرادی که شعار «جان ما برای توست»، اردوغان را بدرقه می کنند. با توجه به ویژگی های خاص و عجیب تیم حفاظتی اردوغان و نحوه عبور او که تقریباً هیچگاه امکان مراجعه حضوری برای مردم پیش نمی آید و نیز با در نظر گرفتن محتوای شعارها، می توان چنین تلقی کرد که در واقع، این یک برنامه از پیش طراحی شده حزب عدالت و توسعه ترکیه، برای به نمایش گذاشتن اراده اردوغان در مورد عادی سازی روابط با عربستان سعودی است.

انتقاد باباجان از اردوغان

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق و مرال آکشنر رهبر حزب خوب، بارها از اردوغان انتقاد کرده و گفته اند که سیاست های غلط او در چند سال گذشته، ترکیه را به دوستی کشورهایی محتاج کرده که در مقایسه با قدرت های اروپایی، کنشگران مهمی در منطقه و جهان به شمار نمی آیند. آنها بر این باورند که هموار شدن راه تجارت و خرید املاک در ترکیه برای قطری ها و اماراتی ها، سودهای میلیاردی را نصیب ثروتمندان عرب کرده و ترکیه در این میان، چیزی به دست نیاورده است.

اما حساسیت های مخالفین، فقط در مورد قطر و امارات نیست و حالا در مورد عربستان سعودی نیز، سخنان دیگری بیان شده است.

علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی امروز در سخنانی در جمع اعضای کنگره حزب خود اعلام کرد: «همه این سفرها به خاطر پول است. کشور بزرگی همچون ترکیه، چرا باید به چنین حال و روزی بیفتد که رئیس جمهور کشور، صرفاً برای گرفتن پول و فراهم کردن امکان سوآپ ارزی به کشورهای حوزه خلیج فارس برود؟ اگر اقتصاد کشور را به درستی مدیریت می کردند و منابع مالی و ارزی ما را از بین نمی بردند حالا مجبور نمی شدند برای جبران کسری منابع ارزی، از این و آن خواهش کنند و دست به سوی کشورهای عربی دراز کنند.»

تحلیلگران اقتصادی ترکیه بر این باورند که اردوغان در نظام ریاستی، از قدرت و اختیارات بدون مرز برخوردار شده و از آنجایی که قوه قضائیه ترکیه عملاً به حیاط خلوت حزب حاکم تبدیل شده، در نتیجه امنیت برای جذب سرمایه خارجی اروپایی وجود ندارد و بسیاری از موسسات اعتباری غربی، ثروت و سرمایه خود را از ترکیه خارج کرده اند.

در همین حال، برخی تصمیمات تسلیحاتی و سیاسی ترکیه در مورد اس 400، روسیه و مسائلی از این دست، موجب آن شده که بانک مرکزی آمریکا، تمایلی برای سوآپ ارزی با ترکیه نداشته باشد و چینی ها و کره جنوبی نیز، اعتنای اندکی به بازار ترکیه داشته اند. در نتیجه در میدان تجارت و سوآپ، گزینه ای برای ترکیه باقی نمانده و ناچار است با اعراب کار کند.

تبعات دیدار با ولیعهد مغرور

اگر چه تخت پادشاهی عربستان سعودی در اختیار ملک سلمان است، اما همه می دانند که قدرت و اختیارات کشور به تمامی در دستان ولیعهد خام و ماجراجوی او یعنی محمد بن سلمان است.

همان جوان مغروری که علاوه بر افتضاح و جنایتی که در یمن به بار آورد، با اعزام یک تیم تبهکار به استانبول و صدور دستور قتل جمال خاشقچی و تکه تکه کردن جسد او، یک رسوایی بین المللی را برای کشورش رقم زد. با این حال، شاه بابا، با استفاده از فرصت های فراهم آمده در دوران زمامداری دونالد ترامپ، کاری کرد که گزندی به فرزند نرسد. فرزند هم لااقل به طور رسمی و آشکار، برای تامین رضایت اردوغان، کار خاصی نکرد و حتی به ترکیه بی اعتنایی کرد.

حالا اردوغان در شرایط ویژه ای قرار گرفته است. او که پیش تر در نشست سران جی بیست در اوزاکای ژاپن، بی اعتنا از کنار ولیعهد گذشته و با او سلام علیک نکرده بود، راهی ریاض می شود و ترکیه عملاً در برابر یک وضعیت دیپلماتیک دشوار است.

این که اردوغان به عربستان سعودی سفر کند و صرفاً با پادشاه آن کشور دیدار کرده و به آنکارا باز گردد، گزینه ای است که معنای کامل عادی سازی روابط را به دست نخواهد داد. در عین حال، اگر با بن سلمان دیدار کند، خانواده نامزد تُرک جمال خاشقچی در استانبول و اطرافیان عرب و اخوانی، اردوغان و آکپارتی را به باد انتقاد خواهند گرفت. اما در هر صورت، این دنیای سیاست و دیپلماسی است و اردوغان نیز رهبر و سیاستمداری نیست که با عملگرایی و تغییر آنی مواضع سیاسی، میانه ای نداشته باشد.

در پایان باید گفت، تلاش دستگاه دیپلماسی ترکیه و تیم سیاست خارجی تحت امر اردوغان در سال 2022 میلادی، بر هدف عادی سازی روابط با کشورهایی نظیر ارمنستان، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، مصر و همچنین عادی سازی با رژیم صهیونیستی متمرکز شده و همه اینها در حالی است که در تمام این میادین، ناگزیری های نشات گرفته از بحران اقتصادی، برجسته تر از ابتکار عمل و تغییر در گفتمان سیاست خارجی به چشم می آید.

انتهای پیام/