ایران جزو ۲۰ کشور قدرتمند و برتر دنیا/ ورود دانش‌بنیان‌ها و جهش کشور

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری تسنیم؛ دانشگاه امام حسین(ع) از سال 1365 راه‌اندازی شده و در سال 1387 با تصویب مقام معظم رهبری، به دو دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) و دانشگاه جامع امام حسین(ع) تفکیک شد.

دانشگاه جامع امام حسین(ع) با هویتی اسلامی و ولایی به عنوان بخشی از سپاه و نظام آموزش عالی کشور در راستای تحقق رسالت سپاه و نیازهای کشور با هدف تربیت فرماندهان، مدیران و کارشناسان سطوح میانی و عالی سپاه و کشور به عنوان پشتوانه و بازوی علمی، پایگاه جنبش نرم‌افزاری، تولیدکننده و توسعه‌دهنده فن‌آوری‌های نوین و برترساز سپاه، سایر نیروهای مسلح و بخش‌های سازندگی کشور در عرصه‌های مختلف است.

امروزه دانشگاه جامع امام حسین(ع)، نمونه بارز یک دانشگاه منطبق بر اهداف اسلامی است که با مدیریت جامع و جهادی خود نه تنها در راه  توسعه آموزش، پژوهش و کارآفرینی قدم بر می‌دارد، بلکه با شناسائی و احصاء نظام مسائل کشور و انقلاب اسلامی، به تولید علم و توسعه فناوری‌های نوین و برترساز می‌پردازد و با پیاده‌سازی و اجرای آن کمک بزرگی به ترقی و تعالی زیرساخت‌های کشور عزیزمان  ایران می‌کند.

ماموریت اصلی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، کادرسازی و تربیت مدیران و نیروی انسانی متخصص بخش‌های مختلف کشور و انقلاب اسلامی با شعار محوری "تزکیه، جهاد علمی و دانشگاه تمدن‌ساز" است. تربیت و آموزش در این دانشگاه، پژوهش‌محور و در عرصه‌های میدانی و عملی صورت می‌پذیرد همچنین دانشگاه جامع امام حسین(ع) در حوزه پژوهش و فناوری و با رویکرد پژوهش آموزش‌محور، به دنبال شناسایی و حل مسائل اساسی و کلان کشور و انقلاب اسلامی، رصد دانشی و آینده پژوهی و مدیریت دانش است.

براساس آخرین ارزیابی علمی که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در سال تحصیلی 1397-1398 در خصوص رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی ایران انجام داده است، دانشگاه جامع امام حسین(ع) جزء 10 دانشگاه جامع برتر کشور قرار گرفته است. براساس این گزارش، دانشگاه جامع امام حسین(ع) در معیار تسهیلات علمی نخستین و برترین دانشگاه کشور شناخته شده و در معیار فعالیت‌های اجتماعی ـ اقتصادی رتبه سوم، در معیار وجهه بین‌المللی رتبه چهارم و در معیار آموزش رتبه هفتم را در بین کلیه دانشگاه‌های جامع کشور کسب کرده است.

به همین منظور در ایام‌الله دهه مبارک فجر و چهل و سومین پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به سراغ دکتر "محمدرضا حسنی‌آهنگر" رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) و از نخبگان علمی کشور رفته و با وی به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که مشروح آن را از نظر می‌گذرانید:

تسنیم: کلیدواژه "پیشرفت علمی" در منظومه فکری مقام معظم رهبری جایگاه ویژه‌ای دارد تا جایی که بارها در سخنرانی‌های مختلف بر روی این مسئله تاکید کردند، در "پیشرفت علمی" که مایه اقتدار کشور است، ایران چه جایگاهی دارد؟

انقلاب اسلامی در ایران با شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی به پیروزی رسید که این استقلال ابعاد مختلفی از جمله سیاسی، اقتصادی، دفاعی امنیتی و فرهنگی دارد. مهم‌ترین مولفه‌ای که در رسیدن یک کشور به استقلال نقش دارد "اقتدار علمی" است و این اقتدار علمی با پیشرفت‌های علمی حاصل می‌شود به همین خاطر، هم حضرت امام خمینی (ره) و هم مقام معظم رهبری از همان ابتدا تمرکز و تاکید ویژه‌ای روی این موضوع داشتند.

این مطالبه به حق حضرت امام (ره) و امام خامنه‌ای از جامعه اسلامی باعث شد که شاهد یک جنبش تولید علم در کشور باشیم که شتاب این کار را در حدود 15 تا 20 سالی است که بیش‌تر حس می‌کنیم در واقع از سالی که مقام معظم رهبری در یکی از دانشگاه‌های خوب ما درباره جنبش نرم‌افزاری و تولید علم مطالبی را فرمودند  یک شتاب بسیار خوبی اتفاق افتاده است و شاهد هستیم که کشور روز به روز در عرصه‌های مختلف در حال پیشرفت است.

علم از ایده شروع می‌شود و شامل دانش، فناوری، محصول، تجاری‌سازی و بازار مصرف است و در سیر این فرایند، دستاوردها و پیشرفت‌های خوبی را شاهد هستیم. امروز به جایی رسیدیم که در حوزه تولید علم در بین کشورهای دنیا جزو پیشتازان قرار گرفتیم و اوج تولید علم در اوج فناوری نیز خود را نشان می‌دهد.

با شکل‌گیری زیست‌بوم‌های فناوری که عملاً بعد از زیست‌بوم تولید علم شکل می‌گیرد ما شاهد شکل‌گیری بیش از شش هزار شرکت دانش‌بنیان و ده‌ها پارک علم و فناوری، شتاب‌دهنده‌های متعدد و استارتاپ‌ها در کشور هستیم که همه اینها در نهایت برای تجاری‌سازی محصولاتی است که در عرصه علم داشتیم و زمینه‌ها و شاخصه‌های این پیشرفت را در آمارهای متعدد بین‌المللی می‌توانیم مشاهده کنیم.

ظهور و بروز پیشرفت‌های علمی ایران در دنیا خود را نشان داده است و الحمدالله به رغم تحریم‌های بین‌المللی و براساس آمار سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، ایران جزو 10 کشور برتر دنیا در همه حوزه‌ها است که یکی از دلایل اصلی این موضوع نیز، پیشرفت علم و فناوری در کشورمان ایران است یعنی ایران توانسته در هندسه قدرت قرار بگیرد، چراکه پایه و مایه این موضوع؛ اقتدار علمی است. امروز حوزه دفاعی و امنیتی، حوزه موشکی، حوزه پهپادی و سایر زمینه‌ها براساس دانش بومی شکل گرفته است. یک تفاوت مهم ایران با سایر کشورهای دنیا از جمله کشورهای همسایه این است که ایران کاملاً در تحریم است. به عنوان مثال برای دریافت یک سری از قطعات و سامانه‌های مختلف،‌ دچار محدودیت هستیم که همه آنها را با دانش بومی و با مدل‌های بومی خودمان به دست آوردیم.

یکی از عرصه‌های خوبی که ایران بعد از انقلاب اسلامی پیشرفت‌های زیادی را شاهد بوده است حوزه پزشکی است. پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های پزشکی با داشتن دانشگاه‌های خوب و اساتید برجسته حاصل شده است و امروز به هاب منطقه‌ای در گردشگری سلامت تبدیل شده‌ایم. در دانشگاه جامع امام حسین (ع) مستندی با نام "ایران 20" براساس پایگاه‌های استنادی جهان غرب و بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، صندوق بین‌المللی پول، سازمان جهانی گردشگری، سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، سازمان بهداشت جهانی، بانک جهانی، انجمن جهانی فولاد و ... تهیه شده است. همه مطالب موجود در این مستند، در حوزه سلامت، بهداشت، آموزش، صنعت، بازار انرژی و ... است و منظور از "ایران 20" این است که رتبه ایران در بین 206 کشور برتر دنیا، زیر 20 است.

"ایران 20" تولید دانشگاه جامع امام حسین (ع)‌ است و به زبان‌های عربی، انگلیسی و اسپانیولی نیز ترجمه شده است. مستند "ایران 20" را نیز در قالب‌ فیلم‌ها و کلیپ‌های کوتاهی تولید کرده است که صدا و سیما نیز در قالب برنامه‌ای با همین نام، دستاوردهای علمی ایران را بازنشر کرده است.

تسنیم: یک مجموعه‌ دانش‌بنیانی ذیل دانشگاه جامع امام حسین (ع) تشکیل شده است، درباره این مجموعه توضیح بفرمایید؟

یک مجموعه قرارگاهی تحت عنوان مرکز رشد و فناوری تشکیل دادیم که عملاً به عنوان ستاد قرارگاه ما کار می‌کند و در این حوزه به شدت فعال هستیم.

تسنیم: نحوه جذب و حمایت از گروه‌های فناور و تبدیل آنها به دانش‌بنیانی در دانشگاه جامع امام حسین (ع) چگونه است؟ آیا مشکلات دانش‌بنیان‌ها را احصا کرده‌ و برای آنها چاره‌ای اندیشیده‌اید؟

یکی از مشکلاتی که در کشور و در حوزه زیست‌بوم علم و فناوری این است تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان‌ کافی نیست! اولاً باید توجه داشته باشیم که این یک زیست‌بوم است یعنی یک آکواریوم نیست که هر چند وقت یک بار شرایط محیطی را برایش تنظیم کنید تا یک تعدادی موجود زنده در آن باشند. زیست‌بوم شبیه به اقیانوس یا دریا است که خود به خود تنظیم می‌شود. در واقع حوزه علم و فناوری یک زیست‌بوم است که این زیست‌بوم همه چیزش باید فراهم باشد تا چرخه اقتصاد کشور را که قرار است دانش‌بنیان شود را حل کنند.

دانشگاه جامع امام حسین (ع) قصد ندارد همه کارها‌ را در حوزه‌های مختلف، خودش انجام دهد بلکه به دنبال تولید الگو هستیم. در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان که ما ورود کردیم بیشتر به دنبال نشان دادن یک الگوی موفق هستیم و برای همین در قالب قرارگاه جهاد علمی دانشگاه، مرکز رشد و فناوری دانشگاه را به عنوان ستاد این قرارگاه در نظر گرفته‌ایم و سعی شده است با دوستان جوان خود در دانشگاه‌های مختلف که علاقه‌مند به کار در حوزه‌ هسته‌ها یا واحدهای فناور، با راه‌اندازی باشگاه نوآوری یا مراکز نوآوری که به نحوی شناسایی این استعدادها است، شروع کنیم و در نهایت در قالب مراکز رشد تخصصی، آنها را از حالت‌های واحدها و هسته‌های دانشی یا در قالب و بستر شتاب‌دهنده‌ها و استارتاپ‌ها به شرکت‌های دانش‌بنیان برسانیم که عملاً این شرکت‌های دانش‌بنیان قادر شوند محصولاتی را تولید کنند که قابلیت تجاری‌شدن را دارد و ما نیز به آنها در کارخانه‌های نوآوری کمک خواهیم کرد. یعنی از باشگاه و مرکز نوآوری شروع شده و به کارخانه نوآوری یا مرکز نوآوری برای تجاری‌سازی می‌رسند که در این بین، استعدادها پرورش پیدا می‌کند.

نکته بسیار مهم این است که بیش‌ترِ دانشمندان ایرانی و دوستان استعداد برتر در کشور، از مسائل اقتصادی، حقوقی و بازاریابی اطلاعات کمتری دارند.  یک جایی برای تمرکز بر روی این کار در دانشگاه جامع امام حسین (ع) تدارک دیده شده است تا سرویس‌هایی به آنها داده شود و سعی می‌شود مشکلات حقوقی، نظامات مالی آنها، تسهیل‌گری در ارائه تضمین‌ها برای دریافت وام بانکی و بازاریابی آنها را انجام دهیم. تا به امروز نزدیک به 17 مرکز رشد تخصصی دانشگاه‌ها را حمایت کردیم و 8 شتاب‌دهنده را فعال کرده و حدود 105 شرکت دانش‌بنیان نیز شکل‌گرفته‌اند که این شرکت‌های دانش‌بنیان در ابتدا به صورت واحدهای فناور یا هسته‌ها بودند. 

از دل این فعالیت‌های دانش‌بنیان‌ها، دو کار مثبت تولید شد که مقام معظم رهبری به یکی از این موارد در سخنرانی‌های خود اشاره کردند. در دانشگاه یک مجموعه‌ای تحت عنوان "کلینیک صنعت" با هدف کمک به بسیاری از شرکت‌های بزرگی که در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند، راه‌اندازی شد. تیم‌های عضو این کلینیک آدم‌های متخصصی در حوزه‌های مختلف بودند که وارد کارخانه‌های بزرگ شده و دلایل کاهش کارایی شرکت و دلایل ورشکستگی آنها را بررسی کرده و راهکارهای دانش‌بنیانی به آنها می‌دادند. شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه جامع امام حسین (ع) بیش از 79 محصول را تجاری‌سازی کردند که مشتری  15 عدد از این محصولات، مجموعه‌های دفاعی بود و مابقی نیز برای مجموعه‌های بیرون از حوزه دفاعی بوده است.

با قوه قضاییه، دولت و مجلس و شرکت‌های خصوصی رایزنی و صحبت شد و برای آنها کار بازاریابی را انجام دادیم. یعنی با ارتباطاتی که وجود دارد سعی کردیم ضمن این که در مسیر تبدیل شدن یک واحد فناور به یک شرکت دانش‌بنیان تسهیل‌گری می‌کنیم از آن طرف نیز عرصه بروز محصولات تجاری را نیز برای آنها فراهم می‌کنیم. بسیاری از این محصولات نیز به مجموعه‌های دفاعی فروخته شده و مجموعه‌های دفاعی نیز به شدت از این محصولات استقبال کردند.

تسنیم: نگاه شما به محصولات نهایی دانش‌بنیان‌ها صرفاً در حوزه دفاعی است یا در حوزه‌های دیگر نیز محصولاتی تولید می‌شوند؟

طبعاً نگاه دانشگاه به محصولات نهایی دانش‌بنیان‌ها صرفاً حوزه دفاعی نیست؛ محصولات تولید شده در هر دو حالت وجود دارد. بخشی از فعالیت‌ها و تولیدات در اختیار و مصرف عموم قرار می‌گیرد و از آن طرف شرکت‌های دانش‌بنیانی که به تکامل رسیده‌اند محصولاتی دارند که به درد حوزه دفاعی می‌خورد و کار بازاریابی دفاعی آن را انجام می‌دهیم.

مهم‌ترین دغدغه شرکت‌های دانش‌بنیان در حال حاضر کار بازاریابی آنها است و اگر بازارهای شرکت‌های دانش‌بنیان را تسهیل کنیم و آنها دغدغه تجاری‌سازی نداشته باشند، می‌توان گفت بزرگ ترین خدمتی است که می‌توانستیم برای آنها انجام دهیم.

با توجه به سخنرانی‌ مقام معظم رهبری در روز یکشنبه می‌توان گفت که این شرکت‌های دانش‌بنیان یک گلوگاه‌های علم و فناوری را حل کردند که این گلوگاه‌های علم و فناوری در شرکت‌های بزرگ نیز وجود دارد و اگر این گلوگاه‌های فناوری در شرکت‌های بزرگ استفاده شود، بسیار اثرگذار خواهد بود. به عنوان مثال یک سیستم پردازشی در یک شرکت بزرگ در یک خط تولید وجود دارد و نسل اول باشد، شرکت‌های دانش‌بنیان خوبی وجود دارند که قادر هستند که نسل اول پردازشی را به نسل دوم و سوم تبدیل کنند یا ممکن است خط‌های کنترلی وجود داشته باشد که با توجه به پیشرفت‌هایی که در حوزه هوش مصنوعی داشته است، نیازمند هوشمندسازی هستند.

امروز شرکت‌های خوبی در حوزه هوش مصنوعی و کنترل هوشمند وجود دارند که اینها در صنایع بزرگ فولاد می‌توانند فوق‌العاده کارایی شرکت‌های فولاد را افزایش دهند. اینکه امام خامنه‌ای حفظه الله تعالی در سخنرانی اخیر خود اعلام کردند که شرکت‌های بزرگ و صنعتی ما باید دانش‌بنیان شوند، از این جنس است. به عنوان مثال صنعت فولاد ایران در حال فعالیت است اما باید کارآیی و راندمان خط تولید آن افزایش پیدا کند. در این راستا شرکت‌های دانش‌بنیان با فعالیت‌های خود در حوزه کنترل هوشمند و هوشمندسازی قادر هستند بهره‌وری و کارآیی شرکت‌های فولادی را فوق‌العاده افزایش دهند.

امروز شش هزار شرکت دانش‌بنیان باید به سمت حل گلوگاه‌های دانشی و فناوری حرکت کنند و از منابع یک تا سه درصد این شرکت‌ها که قرار بود در حوزه پژوهش هزینه شود برای تجاری‌سازی محصولات به این شرکت‌های دانش‌بنیان داده شود، طبعاً با این کار این شرکت‌ها رشد داده شده و قوی می‌شوند. اینها می‌توانند دانش‌ و فناوری‌های جدیدی را توسعه دهند و هم مشکلات خودشان را حل کنند و ما این کار بزرگ  را در یک نمونه کوچک در دانشگاه جامع امام حسین (ع) تجربه کردیم.

پایان بخش اول

انتهای پیام/