ایران چگونه سرآمد انتقال خون در آسیا شد؟
ایران در حال حاضر جزو پنج کشور برتر در زمینه طب انتقال خون در آسیاست و به خطر صفر انتقال بیماریهای عفونی از راه خون نزدیک شده است؛ اما این موفقیت چگونه حاصل شد؟
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ سابقه اولین تزریق خون در کشور، بر اساس شواهد موجود و اعلام سازمان انتقال خون، به سالهای ابتدایی دهه 20 هجری شمسی بازمیگردد. در آن سالها با توجه به نوپا بودن طب انتقال خون دریافت خون از داوطلبان برای تزریق به بیماران به سختی انجام میشد. در آن زمان بیمارستانهای ارتش و مراکز جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران (که بعدها به جمعیت هلال احمر تغییر نام پیدا کرد) از نخستین مراکزی بودند که نسبت به جمعآوری خون از میان اعضا و داوطلبان خود اقدام کردند.
با افزایش تجویز خون در مراکز درمانی، جمعآوری خون داوطلبان جوابگوی نیاز بیماران نبود و تنها راه چاره پرداخت مبالغی در برابر دریافت خون بود؛ به همین دلیل پای واسطهها به ماجرای انتقال خون باز شد.
در آن زمان بنگاههایی تشکیل شد که خون را در ازای پرداخت مبالغ اندکی از مردم میخریدند و به بهای گزاف به بیمارستانها و مراکز درمانی میفروختند. مشتریان این بنگاهها را عمدتاً افراد بیخانمان و یا معتاد تشکیل میدادند و بنابراین کنترل و نظارت کافی روی کیفیت خونهای مصرفی در مراکز درمانی وجود نداشت.
پس از کش و قوسهای فراوان در نهایت سازمان ملی انتقال خون ایران در نهم مرداد سال 1353 تأسیس شد. تأسیس سازمان انتقال خون اگرچه منجر به پایان فعالیت غیررسمی دلالهای خون شد؛ اما با توجه به عدم شناخت کافی اقشار مختلف جامعه با اهدای خون، خون از آشنایان و بستگان فرد بیمار دریافت شد.
جنگ تحمیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بهترین فرصت را برای معرفی نقش ارزشمند مردم در نجات جان هموطنان با اهدای خون، فراهم کرد. حالا با گذشت 43 سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران دستاوردهای عظیمی در زمینه انتقال خون حاصل شده است و ایران را صدرنشین موفقیت در طب انتقال خون در میان کشورهای پیشرو کرده است.
ایران در حال حاضر جزو پنج کشور برتر در زمینه طب انتقال خون در آسیاست. سازمان انتقال خون ایران در سال 92 به دلیل عملکرد مناسب در زمینه آموزش و پژوهش، به عنوان مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت انتخاب شد. در سال 1396 به خاطر عملکرد عالی، این همکاری به مدت 4 سال دیگر تمدید شد و کشور ما تنها کشور منطقه است که در امر آموزش مراکز انتقال خون دارای این سابقه درخشان است.
تا سال گذشته 20 درصد خونهای اهدایی در منطقه مدیترانه مربوط به کشور ما بوده است و از نظر نرخ پایین عفونتهای منتقله از راه خون، در میان اهداکنندگان در میان کشورهای منطقه EMRO (مدیترانه شرقی) حرف اول را میزنیم و به خطر صفر انتقال بیماریهای عفونی از راه خون نزدیک شدهایم.
اهدای خون داوطلبانه؛ خط پایان خرید و فروش خون
تأسیس سازمان انتقال خون ایران خط پایان خرید و فروش غیررسمی خون بود و میزان اهدای خون در این سالها افزایش چشمگیری یافته است؛ با گذشت چهار دهه از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران وضعیت انتقال خون در کشور به حدی رسیده که تأمین خون مورد نیاز بیماران از طریق اهدای داوطلبانه و بدون چشمداشت انجام میشود. این در حالی است که 70 کشور جهان، هنوز به اهدای خون جایگزین و پولی وابستهاند. از سال 2007 اهدای خون پولی و جایگزین در ایران، جای خود را به اهدای خون صد در صد داوطلبانه و بدون جایگزین داده است.
نجات جان هموطنان در روزهای سخت کرونایی
اگرچه شیوع ویروس کرونا برای سیستمهای بهداشتی کشورهای مختلف جهان چالشهای زیادی ایجاد کرد اما در زمینه انتقال خون ایران دچار مشکل نشد. در این ایام کاهش اهدای خون در برخی کشورهای جهان تا 20 الی 30 درصد اتفاق افتاد و در برخی کشورها تا 60 درصد دیده شد، اما در ایران میانگین اهدای خون بیشتر از هشت درصد کاهش نیافت.
مردم در این مدت با مشارکت در پویشهایی مانند نذر خون، شکرانه سلامت، اهدای خون به نیت شهید سلیمانی و ... به نجات جان هموطنان خود آمدند.
ایران دومین کشور اجراکننده طرح پلاسمادرمانی
ایران در دوران کرونا دومین کشور اجراکننده طرح پلاسمادرمانی برای بیماران کووید19 در جهان بوده است. در روش پلاسمادرمانی، پلاسمای بهبودیافتگان کرونا از آنها دریافت و به بیماران مبتلا به کرونا تزریق میشد که این امر در اوایل شیوع بیماری توانست بسیاری از بیماران بدحال را بهبود ببخشد.
انتهای پیام/