چرا در عملیات والفجر۸ به پیروزی رسیدیم اما در کربلای۴ ناکام ماندیم؟/ گفتگو با سردار محمدجعفر اسدی

گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیمـ عملیات والفجر8 در سال ششم جنگ تحمیلی و پس از ناکامی رزمندگان در عملیات بدر به اجرا درآمد، در این عملیات رزمندگان توانستند از رودخانه اروند که یک رودخانه بزرگ بین ایران و عراق بود، عبور کنند و منطقه فاو در خاک کشور عراق را به تصرف خود درآورند، در این عملیات که حدود هشتاد روز به طول انجامید علاوه بر تصرف شهر و منطقه فاو رزمندگان توانستند تا کارخانه نمک پیش بروند.

یک سال بعد و در دی ماه سال 65 پس از طرح‌ریزی‌ها و برنامه‌ریزی‌های متعددی که از سوی فرماندهان انجام گرفت، ایران بار دیگر تصمیم گرفت با تاکتیک عبور از اروند، اما این بار در محور ام‌الرصاص، وارد خاک عراق شود و منطقه شمالی فاو را هم به تصرف خود درآورد و به شهر بصره (دومین شهر مهم عراق) نزدیکتر شود. عملیات کربلای4 در سوم دی ماه آغاز شد، اما ساعاتی بعد به‌دلیل لو رفتن تاکتیک ویژه در عبور از تنگه ام‌الرصاص، رزمندگان مجبور به عقب‌نشینی شدند و دو هفته بعد در محور شلمچه و در عملیات کربلای5 تلاش کردند به بصره نزدیک شوند.

سؤال این است؛ چرا رزمندگان در عملیات والفجر8 توانستند از اروند عبور کنند و دشمن را غافلگیر کنند، اما یک سال بعد و در عملیات کربلای4 علی‌رغم اینکه فرماندهان در کسب تاکتیک‌ها و مهارت‌های نظامی تجربه بیشتری داشتند، نتوانستند از اروند عبور کنند و مجبور به عقب‌نشینی شدند؟

از راست: شهید علی هاشمی ـ سردار محمدجعفر اسدی ـ سردار مرتضی قربانی
 

سردار محمدجعفر اسدی فرمانده لشکر المهدی(عج) در دوران دفاع مقدس در مقدمه پاسخ به این سؤال اظهار داشت: در بیستم بهمن ماه سال 64 عملیاتی برگزار شد که در تاریخ جنگ‌های دنیا، عملیاتی بی‌بدیل است. متاسفانه این عملیات را خوب معرفی نکردیم. شاید هم مقصر ما باشیم که نتوانستیم حق شهدا، جانبازان و رزمندگان این عملیات را خوب ادا کنیم.

وی خاطرنشان کرد: در این عملیات از رودخانه خروشانی که چهار حرکت فیزیکی دارد، عبور کردیم. در دنیا چند رودخانه برای نظامی‌ها غیرقابل عبور خوانده می‌شود که یکی از آن‌ها "اروند" است. دلیل آن هم مشخص است؛ چراکه هر یگانی که از رودخانه عبور می‌کند باید عقبه مطمئنی داشته باشد. برای تدارک خودش، آوردن غذا، مهمات و امکانات و تخلیه شهدا و مجروحین باید بتواند رفت و آمد کند. همچنین گفته می‌شود هر لشکر که می‌خواهد از رودخانه عبور کند، باید چهار پل داشته باشد و اگر یکی دو تا از پل‌ها را زدند، لشکر بتواند عبور کند.

سردار اسدی بیان کرد: در عملیات والفجر8، 15 لشکر بدون پل از اروندرود عبور کردند. این برای دنیا قابل قبول نبود و بنده به خاطر دارم که همان موقع بی‌بی‌سی مرتب هرآن چیزی که به ذهنش می‌رسید می‌گفت. به طور مثال عنوان می‌کرد که ایرانی‌ها پلی ساخته‌اند که روزها زیرآب می‌رود و شب‌ها روی آب می‌آید و از آن عبور می‌کنند. شگردهایی که رزمندگان در این عملیات نشان دادند، مورد باور و پذیرش بسیاری نبود.

نقشه عملیات والفجر8

این فرمانده دوران دفاع مقدس عملیات والفجر8 را یکی از عملیات‌های بزرگ آن دوران برشمرد و  گفت: در عملیات والفجر8 حدود هشت‌هزار کیلومترمربع زمین آزاد شد که چیزی کمتر از مساحت کشور لبنان (10هزار و 450 کیلومترمربع) است.

وی خاطرنشان کرد: در این عملیات تنها آبراه عراق به خلیج فارس که خور عبدالله بود به تصرف نیروهای ایرانی درآمد. این عملیات عظیم بود که اگر بخواهیم در خصوص تلفات انسانی و تجهیزاتی دشمن، اسرایی که گرفتیم و غنیمت‌های جنگی که به دست آوردیم سخن بگوییم، نیازمند وقت بسیاری است.

فرمانده لشکر المهدی در دوران دفاع مقدس گفت:  این عملیات حدود هشتاد ‌شبانه‌روز به طول انجامید و رزمندگان در آن منطقه جنگیدند تا توانستند مناطق آزادشده را تثبیت کنند.

** رزمندگان از یک شکست صددرصدی، پیروزی صددرصدی ساختند

سردار اسدی در ادامه بیان داشت: عملیات‌های کربلای4 و کربلای5 مکمل یکدیگر هستند. این هنر رزمندگان اسلام بود که از یک شکست صددرصدی، پیروزی صددرصدی ساختند.  البته ما واژه "شکست" نداریم و از واژه "عدم پیروزی" استفاده می‌کنیم. پس از آنکه آن عدم پیروزی حاصل شد، در کمتر از 15 شبانه‌روز پیروزی چشمگیری به دست آمد که بسیار بزرگ و مهم بود. رزمندگان در عملیات کربلای5 از کانال پرورش ماهی (کانالی به‌طول 30 کیلومتر و عرض یک کیلومتر)  که مانع بسیار قوی در برابر بصره بود، عبور کردند و به نزدیکی آن شهر در خاک عراق رسیدند. نیروهای سردار شهید قاسم سلیمانی و سردار مرتضی قربانی (لشکرهای 41 ثارالله و 25 کربلا) از کانال پرورش ماهی عبور کردند.

موقعیت کانال پرورش ماهی در نقشه عملیات کربلای5

این فرمانده دوران دفاع مقدس خاطرنشان کرد: این عملیات‌ها سند افتخار رزمندگان اسلام است. در عملیات‌های کربلای5 و والفجر8 باید از ارتش قهرمان به خصوص پدافند هوایی که توانست آن تعداد از هواپیماهای دشمن را سرنگون کند و از آسمان به زمین بکشاند، قدردانی کنیم. خلبانان نیروی هوایی ارتش نیز در بستر اروند مانورهای خوبی انجام دادند و توانستند پشتیبانی آتش خوبی داشته باشند. توپخانه‌های ارتش و سپاه نیز توانستند آتش خوبی بر سر دشمن بریزند.

فرمانده لشکر المهدی در دوران دفاع مقدس گفت: چهار قرارگاه عملیات والفجر8 را انجام دادند. قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء(ص)، یک قرارگاه را در محور ام‌الرصاص و برای فریب مامور ساخت. دو قرارگاه دیگر نیز مامور به عبور از اروند به سمت فاو شدند. لشکر المهدی در انتهای محور عملیاتی عبور از اروند قرار داشت و پس از ما خلیج فارس قرار داشت. در منطقه عملیاتی ما، عرض رودخانه 800 متر بود. پس از عبور از اروند، باید از چولان‌ها و سیم‌های خاردار، خورشیدی‌ها و موانع ضدهاورکرافتی می‌گذشتیم. پس از آن کمین دشمن وجود داشت که بحث آن مفصل است.

وی در ادامه یادی از شهید علی‌اکبر رحمانیان از فرماندهان لشکر المهدی کرد و بیان داشت: فیلمی از آن شهید در عملیات والفجر8 وجود دارد که ایشان می‌گوید آتش جای خوبی می‌ریزد و همین‌‌جا ادامه بدهید.

سردار اسدی گفت: در عملیات والفجر8 توانستیم خودمان را به ساحل خورعبدالله برسانیم و در روز اول منطقه خودمان را بگیریم و تثبیت کنیم. سپس گردش به راست کردیم و به سمت کارخانه نمک رفتیم.

از راست: سردار محمد باقری ـ ناشناس ـ سردار محمدجعفر اسدی

 ** هم کربلای4 و هم کربلای5 لو رفته بود؛ در تمامی عملیات‌ها میزانی از لورفتگی داشتیم

این فرمانده دوران دفاع مقدس در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا فرماندهان عملیات کربلای4 از لورفتگی عملیات اطلاع داشتند و با آگاهی از این لو رفتن عملیات را آغاز کردند؟ اظهار داشت: تمامی ابزارها و امکانات جهانی در اختیار بعثی‌های عراق بود. ماهواره‌ها ما را رصد می‌کردند. رفت و آمدها و امکانات و تجهیزات ما را می‌دیدند. جاسوس‌هایی هم در منطقه بودند رفت و آمدهای ما را نظاره می‌کردند. رازیت‌ها، رادارها و دوربین‌ها نیز مرتب منطقه را رصد می‌کردند.

وی اضافه کرد: همچنین صدام گردان "العمیق" درست کرده بود که ورزیده‌ترین افراد اطلاعاتی در آن گردان بودند، به داخل خاک ما می‌آمدند، شناسایی می‌کردند و می‌رفتند. بنابراین چیزی از دشمن پنهان نبود. اگر در سال اول جنگ میسر بود، از سال دوم جنگ دیگر محال بود که چیزی را از دشمن پنهان کنیم.

سردار اسدی بیان داشت: اما وضعیت برای ما اینگونه نبود. ماهواره‌ها به ما اطلاعات نمی‌دادند. رادار و تجهیزات به ما فروخته نمی‌شد. نیروهای ایرانی باید به زحمت دکلی یکی دو متری بالاتر از نخلستان‌ها می‌ساختند، آن را استتار می‌کردند و به دیده‌بانی می‌پرداختند؛ حال شاید چیزی می‌دیدند و گاهی چیزی نمی‌دیدند. بنابراین باید توجه داشت که آن‌ها چه داشتند و ما چه داشتیم. پشتیبانی از ما به نسبت پشتیبانی از عراق، صفر بود. آقای رفیق‌دوست نزد آقای رضایی آمد و گفت این درخواست‌هایی که شما می‌نویسید، تحقق آن میسر نیست. گونی که در آن خاک می‌کنید و جلوی سنگرها می‌گذارید، قیمت جهانی‌اش 10 سنت است، من حاضرم به قیمت دو دلار بخرم، اما نمی‌فروشند. این در حالی بود که ارتش عراق مدام با تانک‌ها، جنگنده‌ها و... پیشرفته تجهیز می‌شد. اگر قطعه‌ای در تانک و هواپیما خراب می‌شد، آن قطعه را به ما نمی‌دادند.

این فرمانده دوران دفاع مقدس با بیان اینکه ما بیش از چهل سال است که در محاصره اقتصادی هستیم، خاطرنشان کرد: این حصر در دوران دفاع مقدس شدیدتر بود. آلمان، انگلیس و فرانسه کارخانه‌های شیمیایی خود را تعطیل کردند و به عراق آمدند تا بمب‌های شیمیایی علیه ما بسازند.

وی تصریح کرد: هیچ عملیاتی در دوران دفاع مقدس نبود که دشمن خبر نداشته باشد. در عملیات والفجر8، دشمن را فریب دادیم. اگر چهارصد دستگاه مهندسی در منطقه عملیاتی والفجر8 فعال بودند، ششصد دستگاه مهندسی نیز در منطقه هور کار می‌کردند. ماهواره‌ها وقتی گزارش می‌دادند، یقین می‌کردند که عملیات ما در هور است. بچه‌های اطلاعات که آنجا رفت و آمد می‌کردند و اقداماتی که آنجا انجام می‌شد، دشمنان را به یقین رسانده بود که منطقه فاو فریب و هور طرح اصلی است.

نقشه عملیات کربلای4

سردار اسدی بیان کرد: در عملیات کربلای4 نیز طرح فریب داشتیم، اما دستگاه‌هایی که دقت می‌کردند، کلاه سرشان نرفت. اینطور نیست که بگوییم ما خبر نداشتیم. ما خبر داشتیم که دشمن ما را رصد می‌کند و می‌دیدیم که ما را می‌بینند. یک دکل بزرگ در پتروشیمی بصره بود که چند دوربین دید در شب و دید در روز بالای آن نصب شده بود و مرتب ما را رصد می‌کردند.

وی اضافه کرد: عملیات کربلای4 لو رفته بود. عملیات کربلای5 هم لو رفته بود. در عملیات کربلای5 شهید خلیل مطهرنیا جانشین لشکر به من گفت که اینجا نمی‌توان عملیات کرد و مانند کربلای4 خواهد شد. گفتم نه ان‌شاءالله آنگونه نخواهد شد و پیروز می‌شویم. دکل پتروشیمی بصره را نشانم داد و گفت: این چیست؟ دشمن می‌بیند که ما چکار می‌کنیم. گفتم: توکل بر خدا باید کرد. این‌ها مطمئن هستند که ما نمی‌توانیم ظرف ده پانزده روز آماده اجرای عملیات بشویم. ما باید از اطمینان آن‌ها استفاده صحیح کنیم. عملیات‌های کربلای 4 و 5 مکمل یکدیگر هستند.

شهید خلیل مطهرنیا جانشین فرمانده لشکر المهدی(عج) کنار سردار شهید قاسم سلیمانی فرمانده لشکر ثارالله در دوران دفاع مقدس

** منافقین نمی‌توانستند اسناد قرارگاه مرکزی را بدزدند

سردار اسدی در بخش دیگری از این گفتگو در واکنش به این گفته که سردار سوداگر گفته است پس از اجرای عملیات کربلای5 در یکی از سنگرهای فرماندهی عراقی‌ها نقشه‌ها و کالک‌های عملیات کربلای4 را پیدا کردیم، بیان داشت: اینکه گفته می‌شود نقشه و کالک عملیات به عراقی‌ها رسانده شد را قبول نداریم. منافقین آنقدر دسترسی نداشتند که به قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء(ص) بیایند، نقشه‌ها و اسناد را بردارند و به عراقی‌ها بدهند. من چنین چیزی را نه دیدم و نه شنیدم.

وی ادامه داد: وقتی ما نقشه‌ای را آماده می‌کنیم، آن‌ها هم می‌توانند آن نقشه را آماده کنند. اطلاعات جغرافیایی دارند، اطلاعات ما را هم دارند. فهم نظامی هم دارند. پس طراحی می‌کنند. بنابراین می‌بینیم آن طرحی که ما می‌خواستیم انجام بدهیم، اینجا هم است. بر مبنای آن اطلاعاتی که داشتند، طراحی کردند.

سردار اسدی بیان داشت: لو رفتگی هیچ عملیاتی را تکذیب نمی‌کنیم، اما میزان داشت. ما با دشمن دست و پنجه نرم می‌کنیم. هم ما او را می‌بینیم و هم او ما را می‌بیند. اما او به اندازه‌ای ما را می‌بیند که ما به اندازه او نمی‌توانیم ببینیم. بنابراین برنامه‌ریزی می‌کنیم و کاری انجام می‌هیم تا او به خطا بیافتد. چند راهکار پیش‌بینی می‌کنیم و می‌گویم وقتی دشمن فکر می‌کند و می‌گوید این‌ها در هور این کارها را انجام دادند و این نتیجه را گرفتند. اکنون این همه دستگاه که در هور کار می کند، یعنی اینکه می‌خواهند کار بزرگتری انجام بدهند. در نتیجه از فاو غافل می‌شود.

انتهای پیام/