وزیر ارشاد: شعر فارسی از مهمترین مقوّمات هویتی ایرانیان است/ مجاهدی: ۷۵درصد متون منظوم پارسی صبغه آیینی دارند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ اختتامیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر عصر امروز چهارشنبه 4 اسفند با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون فرهنگی وزیر ارشاد در تالار وحدت برگزار شد.

قربان ولیئی دبیر علمی این دوره جشنواره در این مراسم در سخنانی گفت: برپایی جشنواره‌ها و محافل شعری کوششی خجسته است، برای فروزان نگاه داشتن شعر، جشنواره شعر فجر نیز در همین جهت گام برمی‌دارد و اکنون به منزل شانزدهم رسیده است، به‌رغم اینکه در روزگاری هستیم که دشواری‌های معیشتی و رسانه‌های مجازی فرصت خواندن را از مردم ستاده‌اند.

وی ادامه داد:‌ در جشنواره امسال 4 هزار کتاب بررسی شد و بعد از جدا کردن کتبی که فاقد معیارهای داوری بود، با 2110 کتاب در شعر بزرگسال گروه کلاسیک با 923 اثر، شعر نو با 1096 اثر و شعر محاوره با 91 اثر روبه‌رو شدیم.

ولیئی تصریح کرد: در بخش شعر کودک و نوجوان با 376 شعر و در بخش درباره شعر با 144 اثر مواجه بودیم.

دبیر علمی جشنواره شعر فجر گفت:‌ در یک بررسی و تحلیل کلی نظر هیئت داوران چنین بود که در هر 3 گروه با گونه‌ای همسانی در زبان، فرم و محتوا روبه‌رو هستیم که با ذات هنر و به‌طور کلی با شعر متناقض است.

ولیئی: غفلت از شعر نوجوان پیامدهای ناگواری در پی دارد

وی ادامه داد:‌ در حوزه شعر کودک و نوجوان علاوه بر مشکل فوق‌الذکر با کاهش کمی آثار به‌ویژه در گروه سنی نوجوان روبه‌رو هستیم، غفلت از این حوزه چه در ساحت ابداع و چه در ساحت نشر پیامدهای ناگواری خواهد داشت.

ولیئی تصریح کرد: در حوزه درباره شعر به‌رغم وجود چند اثر چشمگیر،‌ وضعیت در زمینه نقد و نظریه‌های ادبی چندان غنی نیست، امید است با همت شاعران و فرهیختگان و سازمان‌های متولی این عرصه در سال‌های آینده کارنامه درخشانی رقم بخورد.

یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزیر ارشاد نیز دیگر سخنران این مراسم بود که با اشاره به پیام مقام معظم رهبری برای درگذشت مرحوم قیصر امین‌پور گفت:‌ رهبر انقلاب در این پیام،‌ درگذشت این شاعر را خسارت‌بار دانستند و اظهار امیدواری کردند،‌ مسیر آن مرحوم برای دستیابی به قله‌های رفیع هنر ارزشمند شعر به‌همت همراهان و شاگردان آن مرحوم پیموده شود.

وی ادامه داد:‌ شعر و ادبیات انقلاب اسلامی بزرگانی را از دست داده است،‌ بزرگان کم‌نظیر،‌ آفرینندگان هنر، آفرینشگران ادبیات و هنر که نامشان در تاریخ و ادبیات این کشور پایدار و ماندگار خواهد بود. این جشنواره و تلاش‌هایی از این دست برای پیمودن راه این بزرگان و استمرار این حرکت فرهنگی باید مؤثر باشد، بنابراین هر تلاشی در وزارت فرهنگ در جهت تقویت ادبیات متعالی که ریشه در فرهنگ غنی این سرزمین و در امتداد فرهنگ پربار این سرزمین دارد،‌ باید انجام شود.

احمدوند تصریح کرد: در زمان انقلاب 3 گفتمان در کشور وجود داشت؛ گفتمان لیبرال‌دموکرات با نگاه به آزادی و دموکراسی غرب، گفتمان سوسیالیستی و مارکسیستی که توجه به خلق و کارگر و توده داشت و گفتمان سوم هم جریان مکتبی ایدئولوژی بود، تلاقی و اصطکاک این جریان‌ها در سال‌های ابتدایی انقلاب در تاریخ ادبیات مندرج است، به‌تدریج جریان ادبی مکتبی ـ ایدئولوژی غلبه یافت، دلیلش هم غلبه حاکمیتی نبود،‌ بلکه دو دلیل دیگر داشت.

احمدوند: ادیبان ادبیات انقلاب جهادگران با نفس بودند

وی راجع به این دلایل گفت:‌ اول اینکه این جریان مردمی بود و دوم اینکه در امتداد سنت ادبی کشور ما بود. با شروع جنگ تحمیلی هم عرصه آفرینش‌ها و بروز سروده‌ها در این عرصه فراخ شد. شعر انقلاب اگر ماناست دلیلش این دو مورد است، حتی اگر درباره جنگ باشد. ادبیات انقلاب ادبیات جنگ نیست، ادبیات جهاد است. اصل جهاد هم جهاد با نفس است، ادیبان ادیبات انقلاب اسلامی جهادگران با نفس بودند و آفرینندگان جهان بدون دیو و اهریمن، اگرچه ناملایمتی‌های زیادی هم دیدند.

احمدوند تصریح کرد: آنچه ماندنی است و در زبان مردم جاری است، شعر و ادبیات انقلاب اسلامی است، در جشنواره امسال تلاش شد آثار با احترام و توجه کامل مورد ارزیابی قرار بگیرد، من شاهد تلاش‌های دوستان بودم.

وی در پایان گفت: با تأکیدات وزیر ارشاد ما شتاب بیشتری در توجه به ادبیات هم ادبیات داستانی و هم شعر در آینده خواهیم داشت، برنامه‌هایی را تدارک دیدیم، باید وارد این حوزه شویم و اثرات عمومی و اجتماعی در حوزه ادبیات ایجاد خواهد شد. وزارت ارشاد باید حضور فعالی در حوزه ادبیات داشته باشد امیدواریم از موضع انفعالی خارج شویم.

وی در ادامه شعری با این مطلع خواند: عاشقان از گوَن دشت عطش تاق­‌ترند/ ماهیانی که اصیل‌­اند در اعماق‌ترند

وزیر ارشاد: شعر و ادبیات فارسی از مهمترین مقوّمات هویتی ایرانیان است

مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم در سخنانی گفت: ما در وزارت ارشاد به مقوله شعر و زبان فارسی به‌گونه‌ای دیگر توجه می‌کنیم، ما در همه حوزه‌های فرهنگی و هنری وظیفه ترویج،‌ گسترش و حمایت را به‌عهده داریم، در حوزه شعر و ادبیات داستانی،‌ اما باید این حمایت‌ها متفاوت باشد،‌ شعر و ادبیات فارسی یکی از مهمترین مقوّمات هویت ملی ما ایرانیان است.

وی ادامه داد: در تاریخ پر فراز و نشیب ایران بعد از گذشت 3 قرن از ورود اسلام عزیز، مردم ایران در عین حالی که با جان و دل اسلام را پذیرفتند، شکل مدنی و تمدنی آموزه‌های اسلامی با دانش، تجربه و فرهیختگی ایرانیان در قرن چهارم و پنجم به دوره درخشش تمدن اسلامی منجر شد، در عین حال زبان فارسی به‌عنوان زبان ایرانی مجدداً توسط بزرگانی مثل رودکی احیا شد.

وی گفت: در اشعار ماندگار شاهنامه فردوسی این بازیابی به‌صورت کامل‌تری اتفاق افتاد و ایرانی‌ها در عین تدین در عین پایبندی به اسلام و علاقه‌مندی به مکتب اهل‌بیت(ع) شعر و زبان ادبیات را با زبان فارسی برگزیده و ترویج کرده‌اند.

وزیر ارشاد تصریح کرد:‌ بزرگان بسیاری در قرن 5،‌ 6،‌ 7 و تا امروز درخشیده‌اند،‌ در همین دوره در زمان صفویان که بعد از اسلام شاید اولین بار بود که یک دولت به نام ایران بعد از 8 تا 9 قرن شکل گرفت، علی‌رغم اینکه دولت برخاسته از سرزمین آذربایجان بود،‌ زبان رسمی دولت فارسی انتخاب شد. در همان دوران بزرگان جبل‌عامل، عراق، بحرین و سایر علمایی که به ایران آمده بودند، شروع به نهضت ترجمه آثار عربی به فارسی کردند و یک نهضت جدید از ترجمه آثار شیعی عربی به فارسی در ایران آن زمان شکل گرفت و زبان فارسی از نمادهای اصلی هویت ایرانی تقویت شد.

اسماعیلی اضافه کرد:‌ این نشان می‌دهد که زبان فارسی در یک نگاه وسیع‌تر، زبان مشترک همه ایرانیان است، علی‌رغم اینکه ما افتخار داریم گونه‌های مختلف زبانی و گویشی از ترکی، عربی و لهجه‌ها و گویش‌های مختلف داریم و به آن‌ها افتخار می‌کنیم، اما زبان فارسی به‌عنوان زبان مشترک خود را در همه دوره‌ها چه در صفویه و قاجار که حاکمانش ترک‌زبان بودند،‌ نشان داده است. برخی از این سلاطین هم که اهل شعر بودند، اشعار نغزی به‌زبان فارسی سروده‌اند.

وی گفت:‌ به همین دلیل زبان فارسی به‌عنوان یک مؤلفه مهم در هویت ملی ما ایرانی‌ها نقش مهمی دارد و آنچه زبان فارسی را قوام داده است،‌ بیان آن در قالب شعر است که این شعر از موهبت‌های جامعه ایرانی است و ما بزرگان بسیاری داشتیم، شعرای ما اغلب حکما و عرفای بزرگی بودند.

وزیر ارشاد با اشاره به وجه شاعرانه امام راحل(ره) گفت: امام اگرچه در قله حکمت و عرفان و فقه و فلسفه و تفسیر ایستاده بودند،‌ ولی با چه زبان شیوایی شروع به سرودن اشعار بلند کردند،‌ که امروز یک دیوان از او به‌یادگار مانده است.

اسماعیلی یکی از وظایف وزارت ارشاد را ترویج زبان فارسی دانست و گفت:‌ وقتی از شعر فارسی سخن می‌گوییم به‌معنای کم‌توجهی به زبان‌ها و گویش‌های دیگر نیست، همه این‌ها گویش‌های ایران بزرگ است، اما فارسی زبان رسمی کشور است،‌ اصل پانزدهم قانون اساسی زبان فارسی را رسمی دانسته ولی ارزش زبان‌ها و گویش‌های دیگر را هم رعایت کرده است، ما نباید دچار افراط و تفریط شویم. اصل 15 قانون اساسی اصل مترقی ماست و باید به آن توجه ویژه داشته باشیم.

وی در پایان به برنامه‌های وزارت ارشاد برای بزرگداشت حکیم نظامی و جشن نوروز در کشورهای فارسی‌زبان اشاره کرد.

محمدعلی مجاهدی شاعر آیینی نیز آخرین سخنران این مراسم بود،‌ وی با اشاره به سابقه زبان فارسی گفت:‌ از سال 265 که این زبان فارسی دری به‌عنوان زبان رسمی این کشور در دولت صفاریان به تمامی مناطق ایران نفوذ کرد، تمدن ایرانی شکل گرفت،‌ پیش از آن چون زبان مشترک وجود نداشت تمدنی هم نداشتیم،‌ در آن زمان تمام نوشتارها و گفتارها در تمام ایران بر اساس همان زبان یعنی زبان فارسی دری صورت گرفت.

مجاهدی: 75درصد متون منظوم پارسی صبغه آیینی دارد

وی با اشاره به شعر آیین نیز ادامه داد:‌ شعر آیینی قوام و دوامی اگر دارد، مدیون قرآن کریم و فرهنگ اهل‌بیت(ع) است و ریشه در دو رکن دارد؛ زبان وحیانی قرآن و زبان و فرهنگ اهل‌بیت(ع)،‌ از مسئله توحید، عرفان، اخلاق و آداب اجتماعی گرفته تا مسائل دیگر همه در قلمروی موضوعی شعر آیینی نمود دارد.

مجاهدی گفت:‌ یکی از زیرمجموعه‌‌های شعر آیینی شعر ولایی است که خودش انواع و اقسامی دارد. 75 درصد از متون متین منظوم پارسی ایران صبغه آیینی دارد و این قابل اثبات است.

انتهای پیام/+