معضلی به‌نام "ضایعات " در برداشت محصولات کشاورزی/ ضایعاتی که فرآوری آن ارزآوری دارد
گروه استانها- ضایعات محصولات کشاورزی پس از برداشت به معضلی بزرگ در کشاورزی تبدیل شده، ضایعاتی که می‌تواند فرآوری آن ارزآوری به همراه داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم ازبندرعباس، کشاورزی یکی از مولفه‌های اصلی تامین نیازهای یک کشور است چرا که اصلی‌ترین نیاز مردم یک کشور به محصولات غذایی است که به صورت روزمره از آن‌ها استفاده می‌کنند و بخش عمده این مواد غذایی از طریق کشاورزی تامین می‌شود.
یکی از نخستین مولفه‌های خودکفایی در هر کشوری خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی است و یکی از مهم‌ترین مسائل در کشاورزی هم افزایش بهره‌وری است.
می‌دانیم که یک محصول کشاورزی یا باغی با وجود اینکه شاید قیمتش در بازار آنچنان گران نباشد اما ارزان هم به دست نمی‌آید چرا که حجم وسیعی است از یکی گران‌قیمت‌ترین مواد حیاتی ما یعنی آب و ساعت‌ها کار سنگین نیروی انسانی صرف آن می‌شود از این رو بحث افزایش بهره‌وری مهم‌ترین مسئله در کشاورزی است و این یعنی ما باید بتوانیم از همان میزان کشتی که داریم محصول نهایی بیشتری برداشت کنیم که یکی از راه‌های اساسی رسیدن به این موضوع کاهش ضایعات کشاورزی است.
عضو هیئت علمی باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان در گفت‌‌وگو با خبرنگار تسنیم در بندرعباس اظهار داشت: یکی از معضلاتی که در کشاورزی کشور وجود دارد در بحث فرآوری محصولات کشاورزی و باغبانی و همچنین ضایعات بالای محصولات پس از برداشت در این حوزه است.
بابک مدنی افزود: به دلیل عدم استفاده از راهکارهای اصولی و نوین در کشاورزی و باغبانی بخشی از محصولات ما تبدیل به ضایعات می‌شود اما بسیاری از کشورها از همین ضایعات هم ارزآوری می‌کنند.
وی با بیان اینکه یکی از دلایلی که ضایعات محصولات را بالا می‌برد به مسائلی پیش و پس از برداشت مربوط می‌شود، افزود: در این حوزه برآوردی که داریم این است که بیش از 40 درصد محصولات برداشت شده ضایعات می‌شوند.
متخصص تکنولوژی پس از برداشت محصولات باغی بیان کرد: کشورهای توسعه‌یافته مانند کشورهای اروپایی روش‌ها و تکنیک‌هایی به وجود آورده‌اند که این روش‌ها و تکنیک‌ها باعث شده ضایعات کم شود و علاوه بر این میزان با فرآوری ضایعاتی که باقی می‌ماند نیز به درآمدهایی دست پیدا کرده‌اند.
مدنی تاکید کرد: مراقبت‌های کمی که کشاورزان قبل از برداشت از باغ‌های خود انجام می‌دهند سبب می‌شود ضایعات محصولات افزایش پیدا کند به عنوان مثال باغداران ممکن است هرس انجام ندهند و یا با تکنیک‌های روز آشنا نباشند و همین امر ضایعات را افزایش دهد.
عضو هیئت علمی باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان اظهار داشت: به عنوان مثال یکی از مسائلی که در محصول خرما تأثیرگذار است بحث گرده‌افشانی آن است که در حال حاضر با دست انجام می‌شود و از رقم‌های نر محلی استفاده می‌شود در حالی که ارقام نری در استان‌های دیگر وجود دارند که اگر از آن‌ها برای گرده‌افشانی استفاده شود کیفیت محصول بیشتر می‌شود. به عنوان مثال در استان خوزستان رقم‌هایی وجود دارد که گرده‌‌زایی مطلوبی دارند.
وی افزود: عامل دیگر بحث تُنَک میوه است که سبب می‌شود کیفیت محصول بهتر شود و اندازه میوه بالاتر برود، کوددهی به موقع و متناسب نیز دیگر عامل تاثیرگذار در کاهش ضایعات محصولات است متاسفانه مشاهدات میدانی در مناطق مختلف حاکی از این است که کشاورزان از حد با بیش‌از حد مجاز استفاده می‌کنند و یا کمتر از حد مجاز و این امر سبب کاهش کیفیت محصول می‌شود.
مدنی بیان کرد: روش برداشت محصول در کشورهای پیشرفته از روش سنتی به روش ماشینی تبدیل شده اما در کشور ما هنوز این امر رایج نشده است، روش ماشینی سبب می‌شود ضایعات کاهش پیدا کند و در مورد خرما برداشت ماشینی هنوز رایج نشده و به صورت سنتی ایجاد می‌شود و همین امر ضایعات را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات در برداشت خرمای کشاورزان هرمزگانی نا‌همرسی خرما است که وقتی کشاورزان خرما را برداشت می‌کنند در محصول برداشت شده هم خرما وجود داد، هم رطب و هم خارک که این‌ها مراحل مختلف رسیدن خرما است اما اگر عوامل بهینه‌سازی محصول رعایت شود باعث می‌شود تمام این انواع در زمان خود برداشت شوند و ضایعات کاهش پیدا کند.
عضو هیئت علمی باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان تاکید کرد: مشکل بعدی خشکیدگی خوشه خرما است که گاها در نخیلات استان هرمزگان دیده می‌شود که این امر هم ضایعات خرما را بالا می‌برد و کیفیت محصول را پایین می‌آورد اما اگر مسائل در گرده‌افشانی، آبیاری، کوددهی و ... رعایت شود این اتفاقات نمی‌افتد.
وی خاطرنشان کرد: عدم وجود سردخانه‌های مجهز،عدم استفاده از پوشش‌های خوراکی، عدم شستشوی محصول و مشکلات مربوط به انبارداری از دیگر مسائل در حوزه محصولات کشاورزی و باغبانی کشور است.
مدنی عنوان کرد: کشورهای پیشرفته از فرآوری ضایعات محصولات کشاورزی و باغبانی به درآمد ارزی بالایی رسیده‌اند به این نحو که از میوه‌هایی که برای تازه‌خوری استفاده می‌شود می‌توان با فرآوری اتانول، الکل و سرکه تولید کرد و همچنین بیوگازها هم که جایگزین سوخت‌های فسیلی است را می‌توان تولید کرد.
عضو هیئت علمی باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان اضافه کرد: هم‌اکنون استرالیا برای این موضوع اهمیت ویژه‌ای را قائل شده است و از ضایعات بیوگاز برای استفاده به عنوان سوخت اتومبیل تولید می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: تولید چیپس، پودر میوه، روغن میوه و مواد دارویی نیز دیگر مسائلی است که می‌توان از ضایعات میوه تولید کرد و با آن‌ها به ارزآوری رسید.
انتهای پیام/865/ن/ی
