نقدی بر سنت سبزه‌ریزی عید نوروز/ سبزه عید را «نهال» کنیم
گروه استانها ـ پویش «کاشت نهال به جای سبزه نوروز» از هدررفت گندم به عنوان یکی از مهترین سرمایه‌های غذایی کشور جلوگیری می‌کند و شهروندان همدانی با مشارکت بیشتر در این امر پیشتاز در کاشت نهال خواهند شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان ،کمتر از سه هفته دیگر تا فرارسیدن سال جدید باقی مانده و آرام آرام صدای قدم‌های بهار به گوش می‌رسد، بهاری که سرسبزی و طراوت را با خود به همراه دارد و از دیرباز آغاز این سرزندگی با انجام برخی رسوم همچون گردگیری، سبزه‌ریزی نوروز و... همراه بوده که برخی از آنها با استدلال‌ها و دلایلی همراه بوده و فلسفه برخی نیز مشخص نیست.
سبزه یکی از سین‌های هفت سین نوروزی و کاشتن آن قبل از عید یکی از رسوم کهن ایرانیان است که در گذشته هر سال قبل از نوروز چند نوع سبزه می‌کاشتند؛ از روزگاران قدیم در بین خانواده‌های ایرانی کاشتن سبزه مرسوم بوده و زمان ایران باستان در کاخ پادشاهان 25 روز قبل از نوروز در میدان شهر دوازده ستون از خشت خام بر پا می‌شد و بر هر ستون غلاتی از جمله گندم، جو، برنج، ارزن، ذرت، لوبـیا، نخود، کنجد، عدس و ماش کاشته و در ششمین روز فروردین با شور و نشاط سبزه‌ها را برداشت کرده و به نشان برکت و باروری در تالارها پخش می‌کردند.
سنت سبزه‌ریزی از گذشته به منظور سرسبزی، سرزندگی و خیر و برکت قبل از آغاز سال نو انجام می‌شده و برخی خانواده‌ها در قدیم‌الاسام با توجه به نگهداری دام و طیور، سبزه‌های نوروز را برای خوراک دام و طیور خود مورد استفاده قرار می‌دادند و هیچ هدررفتی از سبزه نوروز نبود اما امروزه شاهد از بین رفتن تناژ بالایی از گندم به این دلیل هستیم.
طبق آمارها هر خانواده ایرانی 200 گرم گندم برای سبزه نوروز استفاده می‌کند و با توجه به تغییر سبک زندگی، آپارتمان‌نشینی و عدم پرورش دام و طیور این گندم‌ها پس از نوروز دور انداخته شده و علاوه بر اسراف و از بین رفتن رقم بالایی از گندم که با توجه به شرایط کنونی و کاهش بارندگی، کاهش کشت و برداشت گندم را به همراه داشته، موجب ایجاد آلودگی زیست محیطی نیز می‌شود.
اگر بخواهیم آمار دقیقی از میزان آب و گندم مصرفی برای پرورش هر سبزه استخراج کنیم به طور قطع آمارها قابل توجه و نگران کننده خواهد بود و امروزه با توجه به دلایل عنوان شده، سعی بر جایگزین کردن کاشت نهال و سبزه از دانه‌ها و سایر بذرها به جای سبزه نوروز است و در شهرهای مختلف، مدیریت شهری این سیاست را با انجام اقداماتی در این راستا دنبال می‌کنند.
اکنون با توجه به کاهش برداشت گندم به دلیل تغییر شرایط جوی و افزایس واردات این محصول استراتژیک و مهم باید تلاش‌ها بر فرهنگ‌سازی جایگزینی کاشت نهال به جای سبزه نوروز باشد؛ نهضت کاشت نهال به جای سبزه نوروز چند سالی است شکل گرفته و به عنوان نهضتی نوپا از سال 1397 نیز در شهر همدان آغاز شده است.
سال 1397 بود که شهرداری همدان با هدف جلوگیری از هدر رفت گندم به عنوان یکی از بذرهای غذایی ارزشمند پویش «کاشت نهال به جای سبزه نوروز» را در آستانه فرارسیدن نوروز آغاز کرد و با توجه به تبلیغات گسترده و اطلاع‌رسانی وسیع، استقبال خوبی از اجرای این پویش در کهن شهر همدان شد و همین امر موجب صرفه‌جویی مصرف گندم و آب نیز شد.
مدیریت شهری در همدان با توجه به اجرای موفق این پویش، طی سال‌های 98 و 99 نیز همین پویش را دنبال کرد و تا حدودی نیز موفق بوده و شرکت‌کنندگان در آن به عنوان دوستداران محیط زیست و به منظور جلوگیری از سرمایه غذایی کشور، دیگر دوستان، آشنایان و بستگان خود را به مشارکت در این پویش دعوت می‌کنند.
امسال اما با توجه به وضعیت نامطلوب بارندگی و برداشت محصولات کشاورزی به ویژه گندم به طور قطع ذخیره این محصول استراتژیک چندان مطلوب نیست و باید بیش از گذشته از هدررفت این ذخیره غذایی جلوگیری شود؛ به همین منظور مدیریت شهری امسال در چهارمین سال متوالی پویش «کاشت نهال به جای سبزه» را مصمم‌تر از چند سال قبل و چندین هفته قبل از آغاز سال نو به منظور مشارکت بالای شهروندان در این امر آغاز کرده است.
سعید نظری نایب رییس شورای اسلامی شهر همدان چندی پیش با هدف ترویج این اقدام پسندیده شهرداری، فرهنگ‌سازی را لازمه افزایش مشارکت در پویش «نهال به جای سبزه نوروز» دانست و اظهار داشته بود، رقم استفاده شده گندم برای سبزه نوروز بالا و قابل توجه است و باید کاشت نهال را جایگزین سبزه نوروزی در فرهنگ خود کنیم.
نظری تحقق کاشت نهال به جای سبزه نوروز را نیازمند کار تبلیغاتی و فرهنگ‌سازی و تبلیغ این پویش در فضای مجازی و پرداختن مسئولان و مدیران شهری از زوایای دیگر به این موضوع را موجب تحقق این امر دانسته بود.
حسین خانجانی رییس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری همدان دوم اسفندماه سال جاری از آغاز پویش «کاشت نهال به جای سبزه نوروز» خبر داد و گفت، این پویش در راستای مشارکت عمومی و حضور سبز شهروندان برای ترویج فرهنگ درختکاری، جلوگیری از اسراف و هدر رفت آب و هزاران تن بذر خوراکی و غلات برای درست کردن سبزه هفت سین نوروزی اجرا می‌شود.
خانجانی با بیان اینکه اجرای پویش نهال به جای سبزه تا 10 اسفند ماه در همدان ادامه دارد این نکته را متذکر شد که برای اجرای این پویش، بذر درخت افرا و کود کمپوست به صورت رایگان در بوستان مردم و مرکز تحقیقات آموزش و مشاوره فضای سبز با همکاری شورای هماهنگی سمن‌های محیط زیست و منابع طبیعی استان همدان توزیع می‌شود.
وی همچنین از توزیع هشت هزار اصله نهال مثمر در هفته منابع طبیعی از 15 اسفندماه در قالب پویش مردمی با شعار «ایران سر سبز، هر ایرانی یک درخت» و به پاسداشت یاد و خاطره هشت هزار شهید والامقام استان همدان و یادبود شهدای مدافع حرم به صورت رایگان سخن گفت.
خانجانی این را هم گفت که شهروندان متقاضی می‌توانند در بحث کاشت نهال رایگان در منازل تا 12 اسفندماه برای ثبت‌نام غیر حضوری از طریق سایت سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری به نشانی اینترنتی http://simasabz.hamedan.ir اقدام کنند.
هفته‌های پیش رو زمان سبزه‌ریزی نوروز است و باید از اکنون اقدامات و برنامه‌های لازم به منظور جایگزین کردن کاشت سبزه آغاز شود و مدیریت شهری همدان این مهم را پیش‌بینی کرده و با راه‌اندازی پویش «کاشت نهال به جای سبزه نوروز» برنامه‌های خود را آغاز کرده است که امید می‌رود با مشارکت بیشتر شهروندان، فرهنگ‌سازی این اقدام مطلوب و به جا بیش از گذشته محقق شود.
انتهای پیام/ش
