مسیر کارآفرینی در رشته ادبیات فارسی مسدود نیست/ قابلیت‌های حضور در عرصه تجاری‌سازی را بشناسیم
مدیر مسئول انتشارات برانوش معتقد است: رشته زبان و ادبیات فارسی، برخلاف آن چه به نظر می‌رسد از قابلیت‌های بالایی در عرصه کارآفرینی و تجاری‌سازی برخوردار است که بسیاری از آن‌ها ناشناخته مانده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست علمی- پژوهشی با عنوان "واکاوی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های زبان و ادبیات فارسی در توسعه و کارآفرینی2"، به میزبانی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری و با همکاری و حمایت انجمن ترویج زبان و ادب فارسی (شعبه خراسان)، و بنیاد فرهنگی دکتر محمد علوی‌مقدم، برگزار شد.
محمدعلی کوثری، مدرس دانشگاه و مدیرمسئول انتشارات برانوش در این نشست به بیان نکاتی در زمینه الزامات شروع کسب و کار در حوزه ادبیات، گسترش آن و هم چنین ظرفیت‌ها و قابلیت‌های پیدا و پنهان رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران پرداخت.
کوثری در ابتدا با ارائه فهرستی از مشاغل برتر در دهه 1400 در ایران، عنوان کرد: مشاغل مربوط به حوزه پزشکی، سلامت و پرستاری، توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای تلفن همراه و فعالان حوزه تکنولوژی، هوش مصنوعی، فضای سایبری و کامپیوتر، مشاوران مالی، تحلیلگران داده و اطلاعات و آموزش‌دهندگان مهارت‌های نرم و... به ترتیب در صدر این جدول قرار می‌گیرند و همان طور که می‌بینیم اثری از رشته‌های مرتبط با زبان و ادبیات فارسی به چشم نمی‌خورد.
وی افزود: به همین دلیل هم هست که دانشجویان و دانش‌آموختگان این رشته عموما به اشتغال در بخش دولتی همچون استخدام در ادارات به عنوان کارشناس فرهنگی یا مسئول روابط عمومی و دبیری در آموزش و پرورش یا عضویت در هیئت علمی دانشگاه‌ها گرایش دارند و کمتر تمایلی به اشتغال در بخش خصوصی و مشاغل مبتنی بر کارآفرینی از خودشان نشان می‌دهند.
وی همچنین تصریح کرد: باتوجه به صنعتی‌شدن جهان و قوام‌پذیری رشته‌هایی چون مهندسی، پزشکی و نظایر آن، اکثر رشته‌های علوم انسانی و در ضمن زبان و ادبیات فارسی، مشتری چندانی ندارد؛ حتی برخی استادان نیز تلاش می‌کنند با بازداشتن دانشجویان دارای قریحه ادبی از فراگیری این دانش به عنوان رشته تحصیلی مستقل، آنان را به خواندن رشته‌های علوم طبی و طبیعی تشویق کنند.
وی با بیان این که هر ساله رشته زبان و ادبیات فارسی حدود 14 هزار دانشجو می‌پذیرد، تأکید کرد: اگرچه انتظار بجا و بحق از مسئولان آموزش عالی کشور این است که با اتخاذ سیاست‌ها و تدابیر مناسب، مسیر را برای جذب و توسعه توانمندی‌های خلاقانه دانشجویان حوزه علوم انسانی و بالاخص دانشجویان زبان و ادبیات فارسی بگشایند اما نمی‌توان و نباید چشم به راه سیاست‌های حاکمیتی ماند و قابلیت‌ها و خلاقیت‌های فردی را فروگذاشت.
مدیر مسئول نشر برانوش در ادامه کسب آگاهی در زمینه تکنولوژی و سواد دیجیتال، شبکه‌سازی، مهارت‌های بین رشته‌ای، بازدیدهای میدانی از پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و نمایشگاه‌ها و مهارت‌های نرم از قبیل قدرت ارائه، مذاکره، کار گروهی، حل مسئله، تصمیم‌گیری و تفکر خلاقانه را از جمله مهم‌ترین مهارت‌های عمومی ضروری برای ورود به بازار کار عنوان کرد.
کوثری با اشاره به فرصت‌های شغلی موجود در رشته زبان و ادبیات فارسی یادآور شد: ضرورت‌های عصر جدید ایجاب می‌کند که خودمان را از چارچوب تنگ نگاه‌های کلاسیک و ناکارآمد به حوزه علوم انسانی خارج کنیم و ضمن حفظ اصالت‌های گذشته، فضاهای جدید و روزآمدی که به ویژه از رهگذر تکنولوژی‌های جدید و فضای سایبری دستیاب شده است را تجربه کنیم.
وی با بیان این که آموزش کارآفرینی باید متناسب با نیازها در دانشگاه‌ها و همسو با ویژگی‌های هر گروه علمی باشد، خاطرنشان کرد: تاکنون در رشته زبان و ادبیات فارسی، به مسئله کارآفرینی توجه نشده است؛ در حالی که در زمینه‌های مختلف مانند طراحی لباس براساس باورهای قومی، نام گزینی، قصه درمانی، گردشگری ادبی و تولید محتوا، ویرایش و آموزش و بازی‌های رایانه‌ای قابلیت کارآفرینی وجود دارد.
وی ادامه داد: در واقع وجود ضعف‌هایی در زمینه آموزش و ایجاد مهارت و تجربه، موجب شده است تا دانشجویان با وجود داشتن تحصیلات عالی، نتوانند در زمینه کارآفرینی موفق باشند. در سرفصل‌های دوره‌های مختلف این رشته، به مسئله کارآفرینی اصلاً توجهی نشده است. برای رفع این آسیب، پیشنهاد می‌شود با بازنگری در سرفصل‌ها، واحدهایی مناسب کارآفرینی در رشته زبان و ادبیات فارسی به برنامه آموزشی اضافه شود؛ حتی می‌توان با راه‌اندازی گرایش‌های جدید و به خصوص میان رشته‌ای، این مشکل را رفع کرد.
کوثری با بیان این که دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی، هیچ گونه تجربه و مهارتی در زمینه کارآفرینی در دانشگاه کسب نمی‌کنند، گفت: می‌توان با تشکیل هسته‌های کارآفرینی، برگزاری کارگاه‌ها، فرستادن دانشجویان به مراکز مختلف به عنوان کارآموز، شبیه سازی‌های رایانه‌ای، مصاحبه با کارآفرینان، راه‌اندازی کسب و کارهای دانشجویی و کاوش‌های محیطی، در این زمینه مؤثر واقع شد.
وی با تأکید بر این که وضعیت فعلی رشته زبان و ادبیات فارسی، با توجه به نقش کلیدی و هویتی آن، مناسب نیست و چشم‌انداز علمی، اولویت‌ها، الزامات، راهبردها و سیاست‌های توسعه‌ای آن ازسوی نهادهای مسئول طراحی نشده است، یادآور شد: به رغم این مسائل همچنان که اشاره کردم دانشجویان ادبیات نباید منتظر اصلاح این روندهای حاکمیتی باشند و ضروری است که با حضور فعالانه در میدان عمل، خودشان مسیر را بگشایند و از تفکر خلاقانه فردی در جهت ترمیم آسیب‌ها و کاستی‌های محیطی استفاده کنند.
وی با بیان این که در ایران ظرفیت‌های نهان و آشکار بسیاری برای رشد و شکوفایی نخبگان و دانش‌آموختگان رشته زبان و ادبیات فارسی وجود دارد، اظهار کرد: بی‌شک ایجاد یک نهاد سازمان‌یافته و متمرکز بر نیازهای جامعه به این رشته و جذب استعدادهای دانشگاهی پرورش‌یافته در این زمینه ضروری است تا بتواند با نیازسنجی درست از ظرفیت‌های علمی کشور بیشترین بهره را ببرد و میان عرضه و تقاضا در این رشته تناسب ایجاد کند.
وی افزود: در این عصر، کارآفرینی و تجاری‌سازی، وظیفه ذاتی همه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی سراسر جهان به شمار می‌آید که در بسیاری از رشته‌ها پدیدار شده و در حال توسعه است. رشته زبان و ادبیات فارسی نیز یکی از رشته‌های دانشگاهی مادر در حوزه علوم انسانی است که با توجه به حوزه کاربرد گسترده زبان فارسی و همچنین وجود ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و آیینیِ ارزشمند، قابلیت‌های حضور در عرصه تجاری‌سازی و کارآفرینی را دارد.
کوثری در پایان این نشست، چندین حرفه نوظهور و درآمدزا در رشته زبان و ادبیات فارسی را به حاضران در جلسه معرفی کرد و مسیر رسیدن به این مشاغل را برای آنان توضیح داد.
انتهای پیام/
