ماجرای معامله جداگانه امارات و عربستان در بحران اوکراین

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، موضع امارات و عربستان در خصوص تنش میان روسیه و اوکراین سؤالاتی را در خصوص آنچه این دو کشور می‌خواهند در سایه جنگ به دست آورند، ایجاد کرده است.

به گزارش الخلیج آن‌لاین، امارات که پیش از این در جلسه شورای امنیت به قطعنامه آمریکا در محکومیت حمله روسیه به اوکراین رأی ممتنع داده بود، بار دیگر در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامه مشابهی رأی مثبت داد. در حالی که کرملین روسیه 1 مارس اعلام کرد که «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی طی تماس تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه بر حق روسیه برای تضمین امنیت ملی خود تأکید کرد.

کرملین در ادامه اعلام کرد که پوتین همچنین با ولیعهد ابوظبی درباره اجرای آنچه در چارچوب گروه اوپک‌پلاس توافق شده بود، گفت‌وگو کرد.

دو روز قبل از تماس تلفنی پوتین و ولیعهد ابوظبی، شاهزاده «خالد بن سلمان» معاون وزیر دفاع عربستان سعودی 27 فوریه 2022 از ابوظبی بازدید و با بن‌زاید و «طحنون بن زاید» مشاور امنیت ملی امارات دیدار کرد که طی این دیدار در مورد همکاری‌های راهبردی و مشترک در زمینه دفاعی و همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر شد.

انتقاد غرب از موضع عربستان و امارات در قبال بحران اوکراین

بحران اوکراین موضوع گفتگوهای آمریکا و عربستان در مدت کوتاهی قبل از آغاز تنش این کشور با روسیه بود. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه کنفرانس آب‌وهوای مونیخ با همتایان خود در عربستان سعودی و قطر دیدار و در خصوص تحولات اوضاع با آن‌ها گفتگو کرد.

اما امارات متحده عربی 25 و 27 فوریه 2022 از رأی دادن به قطعنامه پیشنهادی توسط واشنگتن در شورای امنیت برای محکومیت روسیه خودداری کرد و گفت که می‌ترسد مسکو از وتوی خود در تصمیم برای تمدید تحریم تسلیحاتی یمن استفاده کند.

موضع امارات انتقاداتی گسترده را برانگیخت و خبرگزاری فرانسه 28 فوریه به‌نقل از یک منبع دیپلماتیک غربی نوشت که غربی‌ها دوبار از رأی ممتنع امارات بسیار ناامید شدند.

به‌طور کلی، موضع بده‌وبستان کشورهای خلیج فارس در قبال بحران اوکراین روشن بود و روزنامه انگلیسی «فایننشال تایمز» 1 مارس 2022 گفت که این نشان‌دهنده قدرت روابط این کشورها با روسیه است.

این روزنامه همچنین اعلام کرد که بلینکن با «عبدالله بن زاید» همتای اماراتی خود تماس گرفت تا بر اهمیت ایجاد یک واکنش قوی بین‌المللی برای حمایت از حاکمیت اوکراین تأکید کند، اما وقتی نوبت به رأی‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل رسید، امارات متحده عربی درخواست‌های واشنگتن را نادیده گرفت.

به گزارش روزنامه مذکور اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس که برای دهه‌ها ایالات متحده را ضامن امنیت خود می‌دانستند، در حالی که تلاش می‌کردند موضعی بی‌طرف برای حفظ همکاری با مسکو در زمینه مسائل ژئوپولیتیکی و انرژی اتخاذ کنند، واکنش نشان دادند.

اما در رابطه با امارات و عربستان سعودی، آنها سیاست خارجی نیمه‌واحدی را اتخاذ می‌کنند، زیرا هفت سال است که درگیر جنگ خونین در یمن بوده‌اند و همچنین در زمینه روابط بین‌المللی تقریباً هم‌عقیده بوده‌اند.

فایننشال تایمز به‌نقل از «علی الشهابی» تحلیلگر سعودی نوشت که کشورهای خلیج فارس به‌طور کلی وقتی مطمئن شدند که ایالات متحده هم‌پیمان قابل اعتمادی نیست، شراکت‌های سیاسی و اقتصادی بزرگی با روس‌ها ایجاد کردند، بنابراین عربستان سعودی و امارات به‌طور خاص به این موارد پایبند خواهند بود.

«سلیمان نمر» نویسنده، کارشناس مسائل خلیج فارس معتقد است که عربستان سعودی موضعی در حمایت از آمریکا در جنگ اوکراین اتخاذ نکرده است، زیرا هیچ بیانیه‌ای مبنی بر حمایت خود از هیچ‌یک از دو طرف صادر نکرده است.

نمر در گفتگو با «الخلیج آن‌لاین» گفت: پس از آغاز تنش میان اوکراین و روسیه بین ولادیمیر پوتین و محمد بن سلمان، تماس برقرار شد، در حالی که هیچ تماس آمریکایی با ولیعهد و عربستان سعودی برقرار نشد.

به‌گفته سلیمان نمر «عربستان نمی‌خواهد همان‌طور که در گذشته و در دولت‌های قبلی آمریکا به آن عادت کرده بود، موقعیت مطلوبی به آمریکا بدهد».

به‌اعتقاد این کارشناس مسائل خلیج فارس واضح است زمانی که رئیس جمهور اوکراین با ولیعهد عربستان سعودی برای به دست آوردن موضع عربستان در حمایت از اوکراین صحبت کرد، رسانه‌های سعودی گفتند که بن‌سلمان بر حل بحران از طریق دیپلماتیک و با مداخله میانجی تأکید کرده است.

نمر در ادامه تأکید کرد که کشورهای خلیج فارس از جنگ روسیه و اوکراین با افزایش قیمت نفت سود می‌برند، به‌گونه‌ای که عربستان سعودی در حال پاسخگویی به درخواست‌های آمریکا برای افزایش حجم تولید نفت به‌منظور بالا نبردن قیمت نفت بود، اما در جنگ کنونی عربستان به تصمیم خود برای افزایش تولید نفت پاسخی نداده است.

همچنین تجدیدنظر در حمایت از عربستان در جنگ یمن یکی از دلایل عدم موضع‌گیری این کشور به‌نفع آمریکایی‌ها یا غرب در جنگ است.

آنچه می‌توان از این موضع عربستان سعودی برداشت کرد این است که چالشی آشکار برای آمریکاست. ممکن است این موضع منعکس‌کننده پیامی برای کاخ سفید باشد مبنی بر اینکه اگر بایدن بخواهد به سیاست بی‌توجهی خود به محمد بن سلمان ادامه دهد ممکن است که عربستان به خرید تسلیحات از روسیه روی بیاورد.

کارشناس مسائل خلیج فارس بر این باور است که روابط عربستان و امارات با جو بایدن دچار تنش نیست؛ چراکه ولیعهد سعودی در مصاحبه با یک مجله آمریکایی اعلام کرد که «واشنگتن با ریاض منافع مشترکی دارد و باید آنها را در نظر گرفت».

روزنامه «تایمز اسرائیل» 28 فوریه 2022 نوشت که امارات به دستاوردهای بزرگتری نسبت به آنچه در نظر داشت از این جنگ به دست آورده است.

یک موضع عربی، نه فردی

«عبدالخالق عبدالله» تحلیلگر سیاسی و مشاور سابق ولیعهد ابوظبی در اظهاراتی به روزنامه داخلی «الرویه» 10 مارس 2022 اعلام کرد که امارات نماینده همه کشورهای عربی در شورای امنیت است، بنابراین رأی‌گیری آن در مورد قطعنامه مستلزم اجماع اعراب و آسیایی‌ها نیز است.

عبدالله افزود: امارات عربی تمایل دارد موضعی بی‌طرفانه را اتخاذ کند که این امر ممکن است به آن فرصتی دهد تا نقش‌های سیاسی مناسب خود را ایفا کند. موضع امارات در ابتدا نسبت به کشورهای عربی و در مرحله بعد نسبت به آسیایی‌ها جانبدارانه است.

«محمدعلی النقی» رئیس هیئت مدیره شرکت هلدینگ صنایع کویت اعلام کرد: عربستان سعودی و امارات بزرگترین و مهم‌ترین بخش شبه‌جزیره عربستان را نمایندگی می‌کنند و جایگاه آنها به‌احتمال زیاد به‌عنوان یک موضع حمایتی از موضع آمریکا خاتمه خواهد یافت.

یکی از اعضای هیئت امنای «بنیاد آمریکایی کویت» معتقد است که دو کشور بر اساس دیدگاه و منافع خود موضع می‌گیرند نه دیدگاهی که از آنها خواسته می‌شود.

یکی از اعضای اتحادیه انرژی‌های تجدیدپذیر اروپا و انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر آمریکا همچنین اعلام کرد: «تعجبی ندارد که آنها به‌طور موقت و در یک بخش خاص با آمریکا متفاوت باشند، زیرا این امر دوستی بین آنها را که خوب و محکم است خراب نمی‌کند».

وی در ادامه تأکید کرد: دلالان بحران اوکراین و روسیه از دامن زدن به نزاع و درگیری خسته نمی‌شوند.

این برای اولین بار بعد از پایان جنگ جهانی دوم در سال 1945 است که جنگ‌ها از خاورمیانه به اروپا کشیده شده است و کشورهای عربی حتی نمی‌توانند یک راه عاقلانه انتخاب کنند.

انتهای پیام/+