بلایی که جنگ یمن بر سر اقتصاد عربستان آورد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، با وجود خسارات سنگینی که در نتیجه تجاوز ائتلاف سعودی -آمریکایی علیه یمن به تاسیسات حیاتی و زیرساخت‌های این کشور وارد شد، اقتصاد عربستان سعودی نیز به عنوان سرکرده این ائتلاف در طول سال‌های تجاوز تحت تاثیر پیامدهای منفی آن قرار گرفت.

عربستان سعودی که هفت سال قبل تجاوز خود را علیه یمن آغاز کرده بود ارزیابی می‌کرد که این یک نبرد برق‌آسا خواهد بود و تنها حداکثر چند ماه طول می‌کشد. عربستان سعودی در آغاز تجاوزات خود علیه یمن برای دستیابی به یک پیروزی سریع روی نیروهای نظامی و متحدان خود در کشورهای حوزه خلیج فارس و همچنین کشورهای غربی حساب باز کرده بود.

خزانه مالی بزرگ عربستان و همچنین در اختیار داشتن زرادخانه بزرگی از تسلیحات که عمده آن توسط آمریکا و کشورهای غربی تامین می‌شد، عربستان سعودی و متحدانش را در ابتدای جنگ تبدیل به یک قدرت بزرگ کرد و اعضای این ائتلاف متجاوز به توانایی خود برای دستیابی به یک پیروزی سریع و آسان در جنگ باور داشتند. اما اکنون عربستان سعودی و همچنین متحدان عرب آن که اقتصادشان کاملا متکی به نفت است پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم انسانی و اقتصادی ناشی از جنگ یمن را صراحتاً احساس می‌کنند.

در میان همه اعضای ائتلاف متجاوز، عربستان سعودی اساساً بیشترین هزینه‌های تجاوز به یمن را متحمل می‌شود؛ چراکه سرکردگی این ائتلاف را برعهده دارد، به ویژه بعد از کاهش مشارکت نظامی امارات در جنگ یمن از سه سال گذشته. هر روزی که از تجاوزات عربستان سعودی علیه یمن می‌گذرد، هزینه‌های اقتصادی سعودی‌ها در این جنگ نیز افزایش می‌یابد و عربستان اکنون متحمل خساراتی شده که هرگز آن را پیش بینی نمی‌کرد.

افزایش بدهی عمومی و مالیات‌ها در عربستان بعد از جنگ یمن

با وجود اینکه اعضای ائتلاف متجاوز سعودی- آمریکایی تلاش کرده‌اند تا خسارات اقتصادی خود را در سال‌های گذشته مخفی نگه دارند اما تخمین‌های متعددی از سوی مراکز تحقیقاتی تخصصی انجام شده که نشان می‌دهد میزان خسارات بسیار بیشتر از آن چیزی است که متجاوزان اعلام می‌کنند.

در سطح هزینه‌های مالی عربستان در جنگ یمن مجله انگلیسی تایمز پیشتر این هزینه‌ها را حدود 200 میلیون دلار در ماه و 72 میلیارد دلار در سال تخمین زده بود، در حالی که سایر منابع هزینه‌ها را بسیار بیشتر از این تخمین می‌زنند.

 عربستان سعودی در مقایسه با سایر متحدان خود بیشترین آسیب را از جنگ یمن متحمل می‌شود و در مقابله با مخارج کلان نظامی و جبران کسری بودجه عمومی که نتیجه تجاوز به یمن است، از سال‌های گذشته با چالش های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. ارزش دارایی‌های خارجی عربستان سعودی بعد از آغاز تجاوزات علیه یمن در سال 2015 از 732 میلیارد دلار به 616 میلیارد دلار کاهش یافت. سپس در سال‌های 2016 و 2017 به ترتیب به 535 میلیارد دلار و 496 میلیارد دلار رسید. به طور میانگین از ابتدای جنگ یمن تاکنون ارزش دارایی‌های خارجی عربستان سالانه 12.1 درصد کاهش داشته است.

مقامات سعودی همچنین برای تامین هزینه‌های جنگ یمن به افزایش مالیات‌ها و تعرفه‌های خدمات عمومی و کاهش یارانه‌های مشتقات نفتی و خدمات اساسی که تأثیر آشکاری بر اقتصاد این کشور دارد روی آوردند که در نهایت منجر به افزایش هزینه‌های زندگی برای شهروندان سعودی شده و اعتراض آنها را برانگیخت.

البته خسارت‌های اقتصادی عربستان در جنگ یمن تنها به این موارد محدود نمی‌شود، بلکه بدهی عمومی عربستان نیز در نتیجه هزینه‌های هنگفت نظامی درحال افزایش است. به طوری که شاخص بدهی عمومی این کشور در سال‌های اخیر به شکل قابل توجهی جهش کرد. بدهی‌های مستقیم دولت عربستان سعودی در پایان سال 2015 به 37 میلیارد دلار می‌رسید که این میزان به شکل سالانه افزایش پیدا کرده و در پایان سال 2021 به 250.1 میلیارد دلار رسید.

پیامدهای جنگ یمن برای اقتصاد عربستان در زمینه سرمایه گذاری خارجی در این کشور و همچنین سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نیز صراحتا دیده می‌شود. روشن است که امنیت و ثبات اقتصادی مهمترین عامل جذب سرمایه گذاری‌های خارجی در هر کشوری است. بنابراین این حملات دردناک موشکی و پهپادی که ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در واکنش به تجاوزات ائتلاف متجاوز علیه مردم یمن ،در خاک کشورهای عضو این ائتلاف از جمله عربستان و امارات انجام می‌دهند موجب ایجاد بی ثباتی در این کشورها و در نتیجه فرار سرمایه گذاران خارجی از آنها شده است.

در همین راستا مجله فوربس در اواخر سال 2021 در گزارشی تحت عنوان «سرمایه‌گذاری‌های خارجی در عربستان سقوط می‌کند» اعلام کرد که علاوه بر سرمایه گذاری‌های خارجی، سرمایه گذاری‌های داخلی در عربستان نیز طی سال‌های گذشته به شکل قابل توجهی پسرفت کرده است. آخرین آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی عربستان نشان می‌دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در این کشور در سه ماهه سوم سال 2021 بالغ بر 1.75 میلیارد دلار بوده که در مقایسه با 3 ماهه دوم این سال کاهش چشمگیری داشته است؛ چرا که در سه ماهه دوم سال 2021 میزان سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان به 13.8 میلیارد دلار می‌رسید.

این مجله آمریکایی در گزارش خود اعلام کرد، این آمار نشان می دهد که عربستان در اواخر سال 2020 و اوایل 2021 عملکرد مناسبی در جذب سرمایه گذاری‌های خارجی نداشته و همچنین در جذب سرمایه گذاری داخلی نیز موفق نبوده است.

براساس این گزارش سرمایه گذاری مستقیم خارجی در عربستان سعودی از سال 2017 سقوط کرده است که همین مسئله منجر به وارد آمدن ضرر و زیان زیادی به اقتصاد عربستان شده است. بنابراین سعودی‌ها نمی‌توانند پروژه‌های بزرگ خود همچون پروژه 500 میلیارد دلاری شهر نئوم را به نتیجه برسانند.

نگرانی سعودی‌ها در زمینه صادرات نفت

هزینه‌های تجاوز عربستان علیه یمن به همین جا ختم نمی‌شود و تحولات چند سال اخیر به ویژه چند ماه گذشته بعد از حملات گسترده یمنی‌ها علیه تاسیسات نفتی عربستان خسارت زیادی به این کشور وارد کرد. بنابراین ترس عربستان بعد از احساس خطر از جانب نیروهای یمنی و حملات موشکی و پهپادی آنها در عمق تاسیسات حیاتی سعودی‌ها افزایش یافته است.

این نگرانی عربستان با ابراز ترس آن از ناتوانی در انجام تعهدات نفتی خود کاملاً مشهود است. به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی یک منبع رسمی در وزارت امور خارجه عربستان تاکید کرد که حملات یمن بر ظرفیت تولید نفت عربستان و اجرای تعهدات آن تاثیر می‌گذارد و این مسئله بی‌تردید امنیت و ثبات منابع انرژی در بازارهای جهانی را به خطر می‌اندازد.

پیش از این «امین الناصر» مدیر اجرایی شرکت آرامکو سعودی گفته بود که حملات نیروهای مسلح یمن علیه تاسیسات نفتی عربستان ممکن است که بر عرضه نفت در آینده نزدیک تاثیر بگذارد.

هزینه‌های سنگین عربستان در جنگ یمن

همزمان با آغاز تجاوزات ائتلاف متجاوز علیه یمن، عربستان هزینه‌های نظامی خود را افزایش داده و با کشورهای غربی به سرکردگی ایالات متحده آمریکا قراردادهای تسلیحاتی بزرگی منعقد کرد. عربستان همچنین مبالغ هنگفتی برای دریافت خدمات نظامی و لجستیکی و اطلاعاتی مانند ماهواره‌ها و کشتی‌های جنگی پرداخت کرد.

هزینه‌های تسلیحاتی عربستان از زمان آغاز تجاوزات علیه یمن حدود 63 میلیارد دلار برآورد شده که تنها 28.4 میلیارد دلار از این هزینه‌ها مربوط به معاملات نظامی مستقیم عربستان با آمریکا بوده است.

بنابراین امروز عربستان بهای تجاوز خود به یمن را علاوه بر سطح سیاسی در سطح اقتصادی نیز می‌پردازد و علاوه بر آن اقتصاد سایر کشورهای حوزه خلیج فارس را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

«محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در آغاز تجاوزات عربستان علیه یمن چندین بار اعلام کرد که سیطره بر صنعا تنها چند روز طول می‌کشد و نیروهای سعودی قادر به انجام این کار هستند؛ اما واقعیت‌ها و آمار نشان می‌دهد که نیروهای یمنی با وجود محاصره سنگینی که علیه آنها اعمال شده توانستند،علاوه بر تحمیل هزینه‌های تسلیحاتی سنگین به عربستان سعودی خسارت بزرگی به اقتصاد این کشور وارد کنند.

منبع: المیادین

انتهای پیام/