جنگ روسیه و اوکراین و انتخاب‌های سخت پیشِ‌روی ترکیه
سفیر سابق ترکیه در ایران و روسیه که در کتاب خود درباره سیاست خارجی اتریش، ایران و روسیه اظهار نظر کرده، اهداف و انگیزه‌های پوتین در حمله به اوکراین را تحلیل کرده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در رسانه‌های ترکیه، فضایی جانبدارانه در مورد پوشش اخبار حمله به اوکراین دیده می‌شود، می‌توان این واقعیت را به‌وضوح مشاهده کرد که نه‌تنها رسانه‌های وابسته به احزاب مخالف اردوغان، بلکه رسانه‌های تحت امر اردوغان نیز، غالباً علیه روسیه و له اوکراین موضع‌گیری می‌کنند.
به‌جرئت می‌توان گفت که با وجود آن‌که بخش مهمی از منافع سیاسی، اقتصادی و دفاعی آنکارا در گروی حفظ رابطه با روسیه است، اما نوعی فضای ضدروسی و آنتی‌پوتین میان روزنامه‌نگاران و تحلیلگران ترکیه شکل گرفته است.
روزنامه قرار از روزنامه‌های مخالف اردوغان و نزدیک به گل ـ باباجان، مصاحبه‌ای با یک دیپلمات ارشد انجام داده است که برخی از ابعاد رویکرد نخبگان سیاسی ترکیه در مورد روسیه را به نمایش می‌گذارد.
امید یاردم، سفیر سابق ترکیه در اتریش، ایران و روسیه، دو سال پیش به‌درخواست شخصی خودش از وزارت امور خارجه ترکیه استعفا داد و از مسکو به آنکارا بازگشت تا پست معاونت سیاست خارجی حزب داود اوغلو را به‌عهده بگیرد.
او کتابی چاپ کرده است به‌نام «سه کشور، سه پایتخت، ایران، روسیه و اتریش، از امپراطوری تا جمهوری». امید یاردم از سال 2010 تا 2019 به‌ترتیب در وین، تهران و مسکو، سفیر بوده و مشاهدات سیاسی خود درباره این سه پایتخت را در کتاب خود، ذکر کرده است.
طاها آک یول از روزنامه‌نگاران و تحلیلگران قدیمی ترکیه، در یک مصاحبه مفصل، جویای نظرات امید یاردم درباره روسیه شده است.
دکترین محیط پیرامون و روسیه منجی
امید یاردم در پاسخ به سؤالی در مورد حمله به اوکراین و هدف نهایی پوتین گفته است: «اشغال اوکراین طبیعتاً شرایط بسیار خاصی دارد. این بلندپروازانه‌ترین حمله مسکو پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در مقیاس جهانی است. این اقدام، حتی چالش‌برانگیزتر از الحاق گرجستان یا کریمه است. وقتی از منظر تفکر عمیق روسیه به آن نگاه کنیم، تعریف اوکراین به‌عنوان مقصد نهایی، غیرممکن و غیرواقعی خواهد بود. همه سیاست خارجی، امنیت و غیره، از جمله دکترین محیط نزدیک که توسط مسکو از دهه 1990 توسعه یافته، در این تصمیم دخیل بوده است. این اهداف گاه به‌صورت ضمنی و گاه به‌صراحت در راهبردهای آنها بیان شده است. هر مکانی که توسط دیدگاه سیاسی تغذیه شده و توسط این تفکر سیستماتیک به آن اشاره شده، از نظر مسکو، جایی است که به‌عنوان منطقه طبیعی محتاج به روسیه منجی، قلمداد شده است، بنابراین روسیه در این حملات، بسته به شرایط ممکن است کمی وقفه نشان دهد اما اقدام خود را ضروری و لازم می‌داند.»
درک اهمیت نگرش روس‌ها به استالین
امید یاردم، سفیر سابق ترکیه در روسیه، معتقد است که مردم روسیه، هنوز هم علاقه‌مند به رهبری همچون استالین هستند و باید اهمیت این رویکرد، به‌درستی درک شود.
او گفته است: «استالین را یکی از بزرگترین روس‌های تاریخ می‌دانند. بگذارید به‌عنوان یک یادآوری کوچک، به یک نظرسنجی اشاره کنم، به‌طور خلاصه، در یک نظرسنجی بسیار جامع که در کشور روسیه و در یک کانال تلویزیونی حکومتی انجام شد و در آن میلیون‌ها روس رأی دادند، استالین اول شد، اما گفته می‌شود به هر دلیلی علت مرگ و قتل میلیون‌ها نفر، یا به‌دلیل نگرانی از اینکه چنین نامی ممکن است بازتاب‌های بین‌المللی منفی برای روسیه داشته باشد، تنزل رتبه دادند و نام استالین در رتبه سوم پایین‌تر از شاهزاده نوسکی قرار گرفت، به‌عبارتی، نتایج را دستکاری کردند تا عمق علاقه مردم روسیه به استالین را پنهان کنند! او حتی از کاترین کبیر و بنیانگذار اتحاد جماهیر شوروی، لنین، بالاتر است، در واقع، بسیاری از روس‌ها روسیه قدرتمند و عظیمی را در شخص استالین می‌بینند که ماشین جنگی نازی‌ها را تا برلین عقب راند و کشور/دولت جدیدی ایجاد کرد. در زمان حاضر، خود ولادیمیر پوتین هم، از استالین بیشتر تقلید می‌کند تا لنینِ بنیانگذار، این نظرسنجی نشانه‌ای است که نشان می‌دهد درک دولت قدرتمند، بالاتر از هر چیز دیگری دیده می‌شود.»
یاردم به مفهوم پوتینیسم اشاره کرده و در ادامه گفته است: «ولادیمیر پوتین یک نام ترکیبی است که همه عناصر تاریخی را در شخص او متجلی می‌کند؛ نوسکی، استولیاپین، ایلین، ساویتسکی، استالین، سورکوف، دوگین و بسیاری از نام‌های دیگر که می‌توانند الهام‌بخش باشند. پوتین در نظام جهانی کنونی اهدافی بسیار روشن و تزلزل‌ناپذیر را برای کشورش در سر دارد و زمانی که بتواند زمینه تحقق آنها را بیابد، می‌تواند بدون تردید با به حداکثر رساندن شرایط، هر قدمی را بردارد، وضعیت جهانی را رصد می‌کند، زیرا گرگ‌ها هوای مه‌آلود را دوست دارند و در مواقعی که شرایط اجازه دهد، کارهای لازم را انجام می‌دهد. او یک رهبر مثبت/منفی قوی است. از نظر او، دولت روسیه بالاتر از همه چیز است و مهم نیست که در راه رسیدن به این هدف از چه روش‌هایی استفاده می‌شود. از دید پوتین، دولت باید مقتدر باشد. این تفکر، اهدافی برای هزاران سال دارد و دموکراسی تنها در حدی است که در خدمت این دیدگاه باشد.»
تحریم و مقاومت
یاردم درباره میزان اثرگذاری تحریم بر اقتصاد روسیه گفته است: «خود مقامات روسیه اعلام می‌کنند که تحریم‌ها اثرات شدیدی بر اقتصاد روسیه دارد و این تأثیر در آینده شدیدتر خواهد شد، در واقع، ممکن است واقع‌بینانه‌تر باشد که این تأثیر را فقط به اقتصاد محدود نکنیم، بلکه بگوییم که از نظر نتایج، حوزه‌هایی بسیار گسترده‌تر را پوشش خواهد داد، ما در مورد اثری صحبت می‌کنیم که به همه زمینه‌های زندگی سرایت می‌کند، نکته غم‌انگیز این است که مردم عادی متأسفانه این تأثیر را بیشتر و بیشتر احساس خواهند کرد. بگذارید به‌صراحت بگوییم، نه‌تنها برای روسیه غنی از انرژی، بلکه برای اقتصادهای بسیار قوی‌تر نیز سخت است که تحت تأثیر چنین تحریم‌هایی قرار نگیرند. در چارچوب روند این جنگ دو عامل اصلی مهم و حتی تعیین‌کننده خواهد بود؛ مقاومت اوکراین در برابر تهاجم روسیه و اجرای بی‌وقفه تحریم‌ها.»
او در ادامه گفته است: «مشکلات اقتصادی بزرگی در انتظار روسیه است، با این حال، او در عرصه سیاسی واقعی مشکلاتی را تجربه خواهد کرد. روسیه نه در دوره شوروی و نه در تاریخ 30ساله روسیه یک قدرت اقتصادی در رتبه اول نبوده است. هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، رهبران جدید روسیه نگران بودند که دهه‌ها طول می‌کشد تا این کشور به اقتصاد اسپانیا یا حتی پرتغال برسد. آنچه این کشور را قوی می‌کند یا نشان می‌دهد، به‌ویژه ساختار نظامی و توانایی تبلیغاتی آن است.»
روسیه، اوکراین و گزینه‌های ترکیه
امید یاردم معتقد است که شرایط برای ترکیه سخت‌تر می‌شود. او گفته است: «بسیار واضح است که کشور ما با توجه به شرایط امنیتی که در آن قرار دارد باید از یک سیستم امنیتی جامع از جمله پدافند هوایی برخوردار باشد و بحث در این مورد غیرضروری است، با این حال، ضروری است که هر معامله دفاعی خارجی، بر اساس یک دید عقلانی و واقع‌گرایانه باشد و ترجیحات شخصی را در بر نگیرد. از سال 2014، اسناد اصلی استراتژی ناتو که توسط ترکیه نیز امضا شده است، روسیه را منبع اصلی تهدید می‌داند. بیان شده است که باید در برابر سوءاستفاده روسیه از اختلاف نظرها در داخل ائتلاف مقاومت کرد و همبستگی بین متحدان را افزایش داد، در این صورت، خرید موشک اس400 تصمیم پرچالشی بود. در هر صورت مشکل خرید این سامانه، همچنان جایگاه خود را به‌عنوان یک معضل مهم بین طرفین حفظ کرده است. اینکه چگونه می‌توان مشکل اس400 را در سیاست خارجی ترکیه در دوره آتی حل کرد، سؤالی است که سر ما را درد می‌آورد. می‌توان انتظار داشت که ترکیه در دوره آینده به دوراهی انتخاب‌های سیاست خارجی خاص برسد و در حفظ مواضع موازنه‌گرایانه فعلی خود با مشکل مواجه شود، بسته به چنین انتخابی، تعمیق روابط و همکاری ترکیه و روسیه در سطح استراتژیک در دوره آتی آسان نخواهد بود.»
منبع: روزنامه قرار
انتهای پیام/+
