شناسایی "آثار ناملموس" مناطق استان مرکزی در برنامه میراث فرهنگی است

به‌گزارش خبرگزاری تسنیم از  اراک، ثبت آثار فرهنگی و هنری یکی از ضروریات است چراکه تا زمانی که فعل یا عملی ثبت نشود در معرض خطر فراموشی و از بین رفتن قرار دارد و ممکن است رفته رفته به نابودی آن فعل یا عمل منجر شود.

بنابراین یکی از موضوعات مهم در هر منطقه‌ای ثبت آثار برجسته و خاص آن منطقه است تا آن اثر برای همیشه در تاریخ ماندگار شود، ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و هنری مزایای فراوانی دارد که از جمله آنها این است که با ثبت ملی اثر بر همگان معلوم می‌شود که حاکمیت یک کشور نسبت به حفظ و نگهداری آن اثر اهمیت نشان داده و بر خود واجب می‌داند از آن حمایت و حفاظت کند و از نابودی یا سرقت و از بین رفتن آن با استفاده از مجریان قانون و ضابطان قضایی جلوگیری کند.

اثری که در فهرست ملی یا جهانی ثبت می‌شود در واقع به ویترینی با تماشاگرانی در گستره وسیع‌تر راه یافته است، بنابراین یکی از مهم ترین اتفاقات ممکن در مورد چنین اثری این است که در سطح وسیعی معرفی می شود و تاثیر مهمی در جذب گردشگر برای منطقه‌ای که صاحب اصلی آن اثر است دارد.

استان مرکزی هم از این آثار ارزشمند ملموس و ناملموس بی‌بهره نبوده و آثار با ارزش فراوانی در جای جای این استان وجود دارد که هر یک بیانگر فرهنگ و تمدن آن منطقه بوده و لازم است که با ثبت این آثار در راستای حفظ و حراست از این گنجینه‌های ارزشمند اقدام شود.

از طرفی ثبت این آثار می‌تواند در بحث گردشگری، استان مرکزی را که با وجود برخورداری از ظرفیت‌های گردشگری فراوان در این حوزه مغفول مانده است به ایران و به تبع آن به جهان بیشتر بشناساند و تحولی در حوزه گردشگری آن ایجاد کند.

میراث ناملموس در استان مرکزی نشانه‌هایی از تمدن و پیشینه هنر در این منطقه است و از این رو ما باید میراث‌دار این هنرهای اصیل باشیم که سینه به سینه و نسل به نسل به ما رسیده است.

مردم و مسئولان در این زمینه وظایف مختلفی دارند به نحوی که مردم باید با آموزش دیدن این هنرهای فاخر را یاد بگیرند و به نسل‌های آینده منتقل کنند تا علاوه بر اینکه این هنرهای اصیل منطقه زنده نگه داشته می‌شود در حفظ و رونق آن کمک شایانی شود.

بنابراین ثبت آثار ملموس و ناملموس فراوان در جای جای این سرزمین مطالبه فعالان حوزه گردشگری و همچنین فرهنگ‌های گوناگون در نقاط مختلف استان است که باید مورد توجه متولیان امر قرار گیرد تا شاهد حفظ و حراست از آثار ارزشمند این دیار باشیم.

یکی از شهروندان اراکی در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: شهرستان‌ها و روستاهای استان مرکزی سرشار از آثار ناملموسی است که بیانگر تمدن دیرینه این استان بوده ولی متاسفانه بسیاری از آنها رو به فراموشی هستند که این می‌تواند لطمه بزرگی به فرهنگ و تمدن این سرزمین باشد.

وی افزود: بنابراین از دستگاه‌های متولی در این حوزه تقاضا می‌شود که در حفظ و حراست از این آثار ارزشمند و هنرهای اصیل که نسل به نسل منتقل شده‌اند بکوشند تا با ثبت آنها از نابودی و به فراموشی سپردنشان جلوگیری شود.

یکی دیگر از اهالی استان مرکزی در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: استان مرکزی از جمله استان‌هایی است که روستاهای فراوانی را در خود جای داده و شمار روستاهای آن بسیار بالاست، همین موضوع سبب شده که آثار ناملموس فراوانی در این استان ظهور کنند که هر یک بیانگر فرهنگ یک قطعه از این سرزمین است.

وی ادامه داد: متاسفانه وضعیت برخی از آثار ناملموس در استان مرکزی خوب نیست به نحوی که برخی از این آثار ناملموس به دست فراموشی سپرده شده و برخی دیگر نیز در خطر فراموشی قرار گرفته‌اند.

ثبت پنج اثر ناملموس استان مرکزی در فهرست آثار ملی کشور

 مصطفی مرزبان، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی در این باره گفت: با تلاش‌های انجام شده در راستای ثبت آثار ملموس و ناملموس این استان در جلسه شورای ثبت ملی و احیای میراث ناملموس وزارت میراث‌ فرهنگی 5 اثر پیشنهادی استان  شامل مهارت پخت نان زردو نیم‌ور به شماره ثبت 2640، مهارت پخت غذای جلاو در منطقه بزچلو به شماره ثبت 2641، نظام مدیریت سنتی آب در دشت کشاورزی نیم‌ور به شماره ثبت 2643، روایت‌خوانی غریب و شاه صنم در ترکی سربندی و چووش چلیک در مراسم عروسی منطقه بزچلو به شماره ثبت 2644 مطرح و پس از بررسی‌ پرونده هر 5 اثر ارائه شده در فهرست آثار ناملموس ملی به تصویب رسید.

وی افزود : نان زردو یکی از نان‌های محلی شهر نیم‌ور است و با استفاده از ترکیبات مختلف که بروی خمیر مالیده می‌شود نانی سنتی و در عین حال مغذی و نشاط آور است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی تصریح کرد: نظام مدیریت سنتی تقسیم آب در دشت نیم‌ور نحوه مدیریت سنتی آب رودخانه لعل‌بار در منطقه نیم‌ور و نظام و شیوه مدیریت آن  که حداقل از دوره ساسانی قوام یافته و تا به امروز علی‌رغم پشت سرگذاشتن چالش‌ها و تغییرات حکومتی تکمیل شده است بر پایه دانش سنتی و تحت نظارت جوپا به عنوان یک میراث ناملموس ارزشمند مورد توجه قرار گرفته است.

مرزبان بیان کرد: روایت خوانی غریب و شاه صنم حکایت و نقل شفاهی میراثی قدیمی از تاریخ مردم سربند بالا و پایین در شهرستان شازند است و روایت خوانان داستان دلدادگی غریب به شاه صنم را که از نیاکان خود آموخته‌اند را در محافل و دورهمی‌ها روایت کرده و به این واسطه حفظ و ماندگاری این میراث ریشه‌دار در بین ترک زبانان منطقه سربند را باعث شده‌اند.

وی با اشاره به غذای  ثبت شده چلاو گفت: غذای چلاو یاریشته چلاو یکی از غذاهای سنتی مردم منطقه بزچلو در شهرستان کمیجان است که با ترکیب اولیه رشته و عدس شکل گرفته و با افزودن اضافاتی چون کشمش، پیاز داغ, خرما کامل شده و به عنوان یک غذای کامل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزیادامه داد: چووش چابک یا چاوشی‌خوانی یکی از مراسم ریشه‌دار منطقه بزچلو است، چاووشی خوانان در این مراسم در زمان بازگرداندن داماد از حمام یا بدرقه عروس به خانه شوهر با خواندن ابیاتی به صورت فارسی و ترکی که غالبا در مدح و ثنای ائمه است هنرنمایی می‌کنند.

مرزبان عنوان کرد: ثبت ملی آثار ناملموس می‌تواند موجب آشنایی بیشتر، ماندگاری و معرفی هرچه بیشتر و بهتر فرهنگ هر منطقه شود، بنابراین یکی از سیاست‌های مهم میراث فرهنگی ثبت آثار ناملموس در فهرست آثار ملی است.

وی افزود: نخستین گام برای حفاظت از میراث ناملموس شامل شناسایی مستندسازی، پژوهش، نگهداری، ترویج، ارتقاء یا انتقال میراث به ویژه از طریق آموزش رسمی و غیررسمی و همچنین احیای مجدد جنبه‌های مختلف آن است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی با اشاره به گستردگی استان و تلاش برای شناسایی میراث ناملموس مناطق مختلف تصریح کرد: رسانه‌های ارتباط جمعی نقش مهمی در معرفی و احیای حوزه‌های میراث ناملموس از طریق ارتقای آگاهی عمومی دارند تا این آثار در میان مردم عمومیت یافته و همچنین باعث شناخت بیشتر و مؤثر آنها نسبت به موضوعات میراث ناملموس شوند.

انتهای پیام/712/س