به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، بهرهبرداران اصلی مراتع ایران عمدتا روستائیان و عشایر هستند. چرای دام بهرهبرداران روستایی به دلیل سکونت دائم در روستا در تمام فصول ولی چرای دام بهرهبرداران عشایر از مراتع در دو قطب ییلاق و قشلاق متناسب با آمادگی مراتع برای چرای دام صورت میگیرد.
در واقع چرای دام عشایر از مراتع در تمام فصول سال صورت نمیگیرد، از این رو در بخشی از سال به دلیل حذف چرای دام فرصت استراحت برای مراتع فراهم میگردد اما در چند سال اخیر به دلیل کمبود بارشها مراتع با کوچ زودهنگام عشایر مواجه بودند که این مسئله بسیار حائز اهمیت است.
شرایط خشکسالی و مشکلات اقلیمی باعث خالی شدن مراتع قشلاقی در استانهای مبدا حرکت عشایر است که تا قبل از فرارسیدن بهار در مراتع استانهای مبدا، علوفهای برای چرای دام عشایر نیست، از این رو عشایر مجبور هستند که به سمت مراتع ییلاقی حرکت کنند که خسارت ورود زود هنگام دام به مراتع غیرقابل جبران است.
از بین رفتن مراتع با خطر ایجاد کانونهای فرسایش بادی و حرکت خاک همراه است اما باید پذیرفت که فعالیت دامداری در میان عشایر قابل حذف نیست، در شرایطی که استانها اینگونه با کوچ عشایر درگیر هستند باید نگاه ویژه به این مسئله داشت.
در واقع جلوگیری از ورود عشایر به مراتع با خطر تلف شدن دامها همراه است؛ بنابراین بهترین راه این است که قبل از آغاز تقویم کوچ، سازمانهای متولی از جمله مدیریت امور عشایر برای تأمین نهادههای موردنیاز عشایر پروانهدار اقدام کند تا مراتع و خاک کشور حفظ شود.
زمان ورود عشایر به استان 25 اردیبهشت / جلوگیری از کوچ زودهنگام
اصغر احمدی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه زمان ورود عشایر به استان 25 اردیبهشت اعلام شده است، گفته بود: کوچ زود هنگام بهاره عشایر بختیاری از مسیر شهرستان ایذه به دلیل خشکسالی، نبود علوفه و گرمای زودرس در خوزستان به سمت استان آغاز شده است.
وی با اشاره به اقدامات صورتگرفته در این خصوص، گفت: به منظور جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر به استان به خصوص کوچ خودرویی پنج ایستگاه ایست و بازرسی در گلوگاههای تاراز، دشت لاله، بزکوه بروجن، سبزکوه کیار و گوشگی خانمیرزا و 19 گروه سیار در شهرستانهای عشایرنشین چهارمحال و بختیاری مستقر شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با تاکید بر ضرورت اجرای رعایت تقویم کوچ و جلوگیری از چرای زودهنگام در مراتع استان، بیان داشت: دامداران و عشایری که قبل از 25 اردیبهشت در مراتع اقدام به چرای دام داشته باشند علاوه بر پرداخت جریمه در خصوص خسارت به مراتع، به مراجع قضایی نیز معرفی و در صورت تکرار تخلف، پروانه چرای دام آنها نیز باطل خواهد شد.
کمبود بارش دلیل اصلی کوچ زودهنگام عشایر
یحیی حسینپور، مدیر کل امور عشایر چهارمحال و بختیاری در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد، اظهار داشت: به دلیل عدم بارندگی در استان خوزستان، کوچ زودهنگام عشایر در استان چهارمحال و بختیاری اتفاق افتاده است، کمبود بارشها موجب خشک شدن مراتع شده و دیگر چیزی برای چرای دام باقی نمانده است به همین دلیل عشایر هم مجبور به کوچ زودهنگام هستند.
وی افزود: در گذشته عشایر از استانهای دیگر به صورت سنتی چندین روز در راه بودند تا به مراتع استان چهارمحال و بختیاری برسند اما اکنون با استفاده از تریلر و کامیون، ظرف چند ساعت دام خود را به مقصد میرسانند.
مدیر کل امور عشایر چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اهمیت کوچ به موقع عشایر، گفت: اگر عشایر کوچ زودهنگام داشته باشند، دامها وارد مراتع میشوند و بذر و گل گیاهان را میخورند و فرصت انتشار بذر را از آنها میگیرند، در این زمان گیاهان به خوبی رشد نکردند و این به مرور زمان موجب از بین رفتن آنها میشود.
وی با اشاره به اینکه تکرار این اتفاق باعث تضعیف پوشش گیاهی میشود، گفت: وضعیت اقلیم، کمبود علوفه و نبود بارش دست به دست هم میدهد تا تقویم کوچ به درستی رعایت نشود اما ورود زودهنگام دام به مراتع پیامدهای زیانباری مانند کاهش تولید علوفه، ایجاد سیلاب و ایجاد گرد و غبار را به همراه دارد.
فکری باید برای مشکل نهاده دام عشایر کرد
مدیر کل امور عشایر چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: مدیریت کوچ یک مسئله ملی است، مراتع ذخایر طبیعی هستند که نیاز به نگهداری بیشتر و بهرهبرداری کمتر دامها دارند تا بتوانند خود را برای سال آینده بازیابی کند، از آنجایی که عشایر وابسته به دام هستند و دام هم به مراتع وابسته است با وضعیت خشکسالی به وجود آمده باید فکری به حال عشایر کرد تا مشکل نهاده آنها حل شود.
حسینپور در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط اقلیمی استان چهارمحال و بختیاری، در اردیبهشت ماه شاهد بارندگی رگباری شدید و تگرگ خواهیم بود که میتواند برای عشایر مسائلی را به وجود آورد، لازم است عشایر تدابیر لازم در این جهت را داشته باشند.
انتهای پیام/7540/ش