رؤیای «عربستان بزرگ» محمد بن سلمان چگونه شکست خورد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «دیوید اوتاوی» نویسنده و خبرنگار واشنگتن پست کتاب خود را تحت عنوان «محمد بن سلمان: آیا ایکاروس عربستان سعودی است» منتشر کرد؛ اقدامی که محکومیتی جدید در سطح جهانی برای شخصیت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی محسوب می‌شود.

ایکاروس، شخصیتی افسانه‌ای است که به‌همراه پدرش تصمیم گرفت از زندان مینوس به کرت فرار کند. پدرش برای او بال‌هایی از جنس موم و پر ساخت تا با آن‌ها فرار کند. پدر به او توصیه کرد از تکبر و از خود راضی بودن بپرهیزد و پس از آن از پرواز در ارتفاع خیلی پایین یا خیلی بالا دوری کند، با وجود این، او به توصیه پدر گوش نکرد و به خورشید نزدیک شد، موم‌ها آب شدند و بال‌ها جدا گشت و به دریا افتاد.

به گزارش الاخبار، محمد بن سلمان در مسیر رسیدن به ولیعهدی در سال 2017 با موانع بسیاری روبه‌رو بود. امروز نیز وی برای رسیدن وی به تاج‌وتخت پادشاهی با چالش‌های بسیاری روبه‌رو است که او هنوز موفق نشده است بر این بحران‌ها و چالش‌ها غلبه کند.

محمد بن سلمان مخالفان زیادی دارد که قادر به حذف آن‌ها نیست. خرید وفاداران در عربستان طی سال‌های متمادی با توزیع سخاوتمندانه ثروت حفظ می‌شد، درحالی که اساس حکومت بن‌سلمان تنها با سرکوب‌گری و ارعاب برای رسیدن به تاج‌وتخت پادشاهی است.

ولیعهد سعودی مناصب زیادی را در عربستان به‌عهده گرفته است و منصب‌هایی که بین شاهزادگان تقسیم می‌شد، امروز در دستان وی متمرکز شده است و این امر یکی از دلایل مخالفت شاهزادگان آل‌سعود با اوست که حتی پس از رسیدن به تاج‌وتخت پادشاهی نیز این اختلافات از بین‌ نخواهد رفت. شاید این اولین بار در تاریخ عربستان باشد که حضور شاهزادگان آل‌سعود در مناصب کلیدی این‌قدر ضعیف است.

محمد بن سلمان با وجود سطح بالای سرکوبگری، هنوز نتوانسته است از شر افراد بانفوذ در آل‌سعود خلاص شود و اینجا باید درباره جنایت وحشتناک قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی صحبت کنیم که هزینه سنگینی برای ولیعهد سعودی داشت.

«برت مک گورک» هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه شورای امنیت ملی آمریکا در دولت جو بایدن از سفر خود به عربستان در فوریه گذشته برای گفتگو در مورد موضوع یمن استفاده کرد و از مقامات سعودی خواست که «محمد بن نایف» ولیعهد سابق سعودی و «احمد بن عبدالعزیز» عمویش را آزاد کنند، به همین ترتیب، برخی از فرزندان ملک «عبدالله» پادشاه سابق عربستان، علیه ولیعهد سعودی و در راستای منافع محمد بن نایف اقداماتی را شروع کردند.

اکنون احمد عبدالعزیز آزادی رفت‌وآمد دارد، ثروتی در اختیار دارد که می‌تواند از آن استفاده کند و میان مخالفان بیرونی از همه برای ارتباط با شاهزادگان داخل، تواناتر است، علاوه بر اینها، کسانی هستند که از زندان «ریتز کارلتون» بیرون آمده‌اند و همچنان ممنوع السفر هستند. آن‌ها در حال تشکیل ائتلافی علیه محمد بن سلمان هستند و این درحالی است که محمد بن سلمان بخش اعظمی از ثروت آن‌ها را گرفته است.

در دوره ولیعهدی محمد بن سلمان مخالفان زیادی در خارج از خاندان سعودی وجود دارند، فعالان حقوق بشری و منتقدان ولیعهد سعودی در خارج افزایش یافته‌اند و توان آن‌ها روز به روز در حال تقویت شدن است و این درحالی است که برخی از آن‌ها از حمایت خارجی‌ها به‌ویژه کشورهای غربی برخوردارند، در این میان مبلغان دینی و فرزندان آن‌ها بیشترین فعالیت‌ها را برای نشان دادن استبداد ولیعهد سعودی انجام می‌دهند که بسیاری از آن‌ها در زندان به‌سر می‌برند یا ممنوع الخروج هستند.

از برجسته‌ترین مخالفان ولیعهد سعودی می‌توان «سعد الجبری» افسر سابق اطلاعاتی سعودی و دست راست محمد بن نایف را نام برد که سعد الجبری ولیعهد سعودی را متهم به تلاش برای مسمومیت «عبدالله بن عبدالعزیز» پادشاه فقید سعودی کردو همچنین بخشی از اسرار آل‌سعود را فاش کرد، علاوه بر این  سعد الجبری درگیر نبرد چندجانبه حقوقی علیه ولیعهد سعودی در دادگاه‌های آمریکا و کاناداست؛ چرا که وی ولیعهد عربستان را متهم کرده است که اعضای جوخه ببرها را برای ترورش به کانادا آن هم درست چند هفته پس از قتل «جمال خاشقجی» فرستاده بود اما ترور این مقام ارشد سعودی به‌دلیل آنکه این افراد نتوانستند از کنترل مرزی عبور کنند، ناکام ماند، همچنین سعد الجبری به‌دلیل گروگان‌گیری دو فرزندش یعنی ساره و عمر از ولیعهد سعودی شکایت کرده است.

کمپین بازداشت شاهزادگان و تاجران در هتل ریتز کارلتون در روزهای اول ولیعهدی محمد بن سلمان، تا حدودی صدای مخالفان را خاموش کرد؛ چراکه وی از حمایت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا و «جرد کوشنر» داماد و مشاور وی برخوردار بود. بر اساس گزارش‌های مطبوعاتی کوشنر روند برکناری محمد بن نایف را سازمان‌دهی کرد و در مقابل امروز توانست سرمایه‌گذاری دو میلیارد دلاری صندوق سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در شرکت خصوصی‌اش را به دست آورد.

اما در روزهای اخیر یعنی با گذشت چند سال از ولیعهدی محمد بن سلمان، وی اقدام به تغییر هویت جامعه از خلال برگزاری جشن‌های مختلط و پایکوبی و کلوپ‌های شبانه کرد. ولیعهد سعودی با هدف ایجاد کشور سکولار سعودی برخی از فعالیت‌های دینی و عقیدتی را در این کشور تا حد امکان محدود کرد. اقدامات بن‌سلمان تا امروز که شامل کاهش حوزه عمل پلیس مذهبی، محدود کردن نقش روحانیون در دولت، دستگیری مفسدان اقتصادی، برگزاری کنسرت‌های موسیقی مختلط و ارائه آزادی‌های اجتماعی به زنان و حق انتخاب پوشش می‌شود، گویای یک انقلاب در عربستان سعودی است، اما با توجه به مخالفت‌های زیادی که از سوی روحانیون و قشر سنتی ـ مذهبی این کشور بروز یافته است نمی‌توان گفت انقلاب مذکور دورنمای روشنی دارد.

محمد بن سلمان در رأس دستگاهی امنیتی قرار دارد که بی‌رحمانه هر مخالفی را سرکوب می‌کند و سرکوبگری ابزار اصلی او برای خاموش کردن صدای مخالفان است. آخرین کمپین بن‌سلمان، برکناری تعدادی از قضات به‌اتهام خیانت بزرگ بودکه بیشتر آنها از قضات شناخته‌شده سعودی هستند. یکی از قضات بازداشت‌شده، «خالد اللحیدان» است. این فرد، «لجین الهذلول» فعال سعودی را به‌اتهام تروریستی بازداشت کرده بود. «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا نیز با ذکر نام الهذلول، خواستار آزادی وی شده بودهمچنین «عبدالعزیز بن مداوی الجابر» دومین قاضی است که بازداشت شد. وی مسئول اعدام دسته‌جمعی 81 نفر در ماه گذشته است. این اعدام شامل شمار زیادی از شیعیان در عربستان بود و باعث شد که انتقادهای بسیاری از ریاض صورت بگیرد. بن‌سلمان، اللحیدان و الجابر را به‌همراه سایر قضات دستگیر کرد تا آنها را به‌خاطر حکمهایی که صادر کرده‌اند، مجازات کند.‎

«سعود القحطانی» مشاور محمد بن سلمان معتقد بود که تحقق رؤیای عربستان بزرگ مبتنی بر نه گفتن به آمریکاست که ما این مسئله را در زمینه تنش نفتی ریاض و واشنگتن مشاهده کردیم. همچنین مشاهده می‌کنیم که محمد بن سلمان به‌دنبال همگرایی بیشتر با چین و روسیه است که در واقع دشمن و رقیب اصلی آمریکا هستند.‎

از سوی دیگر جاه‌طلبی‌های اقتصادی اغراق‌آمیز محمد بن سلمان از جمله چشم‌انداز 2030 حتی با وجود افزایش قیمت نفت تاکنون محقق نشده است و این درحالی است که شهروندان‌ سعودی از مالیات‌های بالا و بیکاری رنج می‌برند و این نشان می‌دهد که رؤیای محمد بن سلمان مبنی بر «عربستان بزرگ» با شکست مواجه شده است و وی در تمامی جنگ‌های نظامی و سیاسی خود ناکام مانده است.

انتهای پیام/+