تغییرات اقلیمی و تخریب زیستگاه‌ها عامل ورود حیوانات وحشی به مناطق مسکونی شده است/ جای خالی آموزش و فرهنگ‌سازی در استان کهگیلویه و بویراحمد
گروه استانها- تعرض انسان به حریم زندگی جانوران وحشی درکنار تغییرات اقلیمی ورود حیوانات وحشی به مناطق مسکونی را غیرقابل اجتناب کرده است اما کارشناسان براین باورند آگاهی‌رسانی و آموزش می‌تواند هزینه‌های هر دو طرف را به حداقل برساند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج ، اگرچه دخالت انسان در طبیعت و محیط‌زیست مهمترین دغدغه دلسوزان این حوزه بوده، اما ناامن شدن قلمرو حیاتوحش آنها را در جستجوی آب و غذا به محل زندگی انسانها وارد کرده تا هم انسان و هم حیوانات وحشی برای همدیگر خطرآفرین باشند.
این درحالی است که خبر تلف شدن یک قلاده پلنگ که وارد قائم‌شهر در استان مازندران شده بود، دوباره توجه مسئولان و البته فعالان محیط زیستی را به خود جلب کرد و این نکته را یادآور شد که رفتارهای غیرکارشناسانه یکبار دیگر عامل از آسیب رسیدن به حیات وحش کشور شده است.
در این سال‌ها تقریباً هیچ کاری برای آموزش مردم و حتی ماموران در مواجهه با حیوان وحشی و گرسنه‌ای که وارد شهرها و روستاها می‌شوند، نشده و سالیانه ده‌ها حیوان وحشی به این دلیل تلف می‌شوند.
مشکلات خشکسالی در سالیان اخیر تغذیه حیاتوحش را با محدودیت‌های زیادی روبه‌رو کرده و سالیانه موارد زیادی از حمله یا ورود حیات وحش به روستاها و شهرها ثبت می‌شوند که یا به انسانها و دام‌ها خسارت جدی وارد می‌شود یا موجب مرگ حیوانات وحشی می‌شود که یا کمیاب هستند یا در معرض انقراض هستند.
در استان کهگیلویه و بویراحمد نوع زندگی عشیره‌ای، جمعیت بالای عشایری و روستایی موضوع نزدیک شدن یا وارد شدن حیاتوحش به محل سکونت مردم را جدی‌تر کرده است.
7 منطقه حفاظت‌شده
مدیرکل محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد در گفت‌و‌گو با تسنیم گفته است که در این استان، هفت منطقه حفاظت شده دنا با وسعت 93 هزار و 660 هکتار، دنای شرقی با وسعت 28 هزار و 202 هکتار، خاییز سرخ با مساحت 33 هزار و 235 هکتار، خامین با وسعت 25 هزار 671 هکتار، دیل با 10 هزار و 381 هکتار، سولک با دو هزار 4287 هکتار و سیوک با 12 هزار 858 هکتار در استان وجود دارد.
اسلام جاودان‌خرد افزود: فقط در پارک ملی دنا که نخستین ذخیرگاه بعد از انقلاب و دهمین ذخیره‌گاه ایران است، 155 گونه جانوری پرنده، 24 گونه جانوری پستاندار، 20 گونه آبزی و 39 خزنده زندگی می‌کنند که نشان از غنی بودن حیاتوحش در استان کهگیلویه و بویراحمد است.
با وجود این حیاتوحش غنی و ارزشمند اما تعرض انسان به قلمرو حیاتوحش و برعکس همواره از دغدغه‌های دلسوزان طبیعت و محیط‌زیست است، در مواردی حیوانات درنده و وحشی به دلایلی وارد روستاها و شهرها و محل سکونت انسانها می‌شوند.
تعرض به قلمرو حیوانات مشکل آفرین شده
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد در همین زمینه می‌گوید: عواملی ازجمله افزایش بی‌ضابطه دخالت انسان در طبیعت، تخریب و جزیره‌ای شدن زیستگاه گونه‌های جانوری، نابودی جنگل‌ها و شکار و صید غیرقانونی حیوانات بخشی از عوامل تهدید حیاتوحش به حساب می‌آیند.
روح‌الله حقیقت همچنین آلودگی‌های صنعتی و کشاورزی، بهره‌برداری غیر اصولی از منابع طبیعی، رهاسازی پسماندها و فاضلاب‌ها در طبیعت، حوادث طبیعی مثل تغییرات ناگهانی آب و هوا را از دیگر عوامل خطرزا برای حیاتوحش دانست و گفت: بهترین راهکار برای حفاظت از سرمایه‌ای به اسم حیاتوحش، فرهنگ‌سازی و مشارکت مردم است.
در کنار این عوامل، آتش‌سوزی جنگل‌ها و طبیعت و همچنین خشکسالی‌های اخیر را می‌توان از مهمترین دلایل پناه آوردن حیاتوحش به باغات و اطراف روستاها و حاشیه شهرها برشمرد، موضوعی که فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست استان کهگیلویه و بویراحمد با تایید آن می‌گوید: باید مواد غذایی را از دسترس حیوانات خارج کنیم و مدیریت صحیحی برای زباله‌ها و سایت‌های دفع پسماند داشته باشیم.
حقیقت افزود: دهیاری‌ها و شهرداری‌ها در این حوزه می‌توانند به شکل موثری محیط‌زیست را کمک کنند و کاری کنند که کمترین گزارش را از ورود حیوانات وحشی به محل زندگی مردم باشیم.
فرهنگ سازی در برخورد با حیات وحش غنی نیست
اسلام جاودان‌خرد، سرپرست محیط‌زیست استان کهگیلویه و بویراحمد نیز با تقدیر از مشارکت مردم در حفاظت از حیاتوحش گفت: افراد محلی و عشایر در صورت حمله حیوانات وحشی نباید با شلیک اسلحه جانور را از پای دربیاورند بلکه لازم است با شلیک هوایی و سر و صدا حیوان را فراری دهند.
مقام ارشد محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد همچنین از ساکنین حواشی شهرها و روستاها خواست تا در صورت ورود حیوانات به محل زندگی آنها و دام‌هایشان بلافاصله همکاران من در محیط‌زیست را اطلاع دهند تا با استفاده از اسلحه‌های بیهوشی، حیوان را مهار و در طبیعت رها کنند و اتفاق نگران‌کننده‌ای نیفتد.
آگاهی‌رسانی و مشارکت مردمی عامل کاهش خسارت است
علیپور، کارشناس باتجربه حوزه محیط‌زیست که در استان اصفهان و شهرستان کهگیلویه هم سابقه مدیریت دارد، در همین زمینه می‌گوید تاکنون گزارشاتی از نزدیک شدن گله‌های گراز و خرس از کوه خامی به روستاهای اطراف واصل شده اما با همکاری مردم مشکلی پیش نیامده است.
کارشناس ارشد محیط‌زیست گچساران افزود: یک کار خوبی که در دوره مدیریت جدید محیط‌زیست استان انجام شده، ایجاد آبشخورهای طبیعی در حیاتوحش است که با اهتمام مدیرکل محیط‌زیست در حال احداث هستند که بسیار موثر در حمایت از جانوران و حیوانات وحشی است.
علیپور گفت: هر چقدر بتوانیم تغذیه حیات وحش را در قلمرو خودشان تامین کنیم، آنها کمتر به حاشیه روستاها نزدیک می‌شوند و برای انسانها ایجاد خطر می‌کنند.
وی با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی در حفظ حیات وحش، تصریح کرد: عشایر و روستائیان در آغل دام‌های خود مترسک بگذارند و با محکم‌سازی درب ورود و حصارها خطرات حیاتوحش را کاهش دهند.
علیپور همچنین از مردم خواست تا باقیمانده غذاها و پسماندهای خود را در حاشیه روستاها و منازل خود رها نکنند که حیوانات به سراغ این غذاها بیایند و مشکلاتی ایجاد کنند.
مدیر سابق محیط زیست کهگیلویه ادامه داد: رها شدن لاشه حیوانات اهلی مثل الاغ در اطراف روستاها عامل دیگری برای نزدیک شدن حیاتوحش به روستاها بوده که پیشنهاد می‌شود هرگونه لاشه‌ای بلافاصله معدوم شود.
این کارشناس محیط‌زیست انتشار بیماری‌های مشترک بین حیوانات اهلی و وحشی را جدی خواند و گفت: در صورت استفاده حیاتوحش از لاشه و مردار حیوانات اهلی ممکن است چرخه برخی بیماری‌های مشترک تکمیل شود و زندگی حیاتوحش به خطر بیفتد.
با این وجود لازم است سازمان محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد در زمینه آموزش افراد در مواجهه با حیوانات وحشی، نحوه استفاده از اسلحه و فراری دادن حیوان و فرهنگ‌سازی برای حفاظت از حیاتوحش به عنوان یک سرمایه خدادادی برنامه جدی داشته باشد و دهیاری‌ها و شهرداری‌ها را برای مدیریت اصولی زباله و پسماند پای کار بیاورد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست با اشاره به دلیل ورود حیات وحش به حاشیه شهرها، گفت: ورود انسانها به قلمرو آنها، نبود رژیم غذایی در قلمرو آنها و بیماری‌هایی مانند هاری از جمله این دلایل بوده که عدم مداخله انسانها در طبیعت، عدم تخریب زیستگاه‌های آنها و عدم ورود انسانها به قلمرو آنها از جمله راهکارها است.
جاودان خرد خاطرنشان کرد: درخواست برای تهیه و نصب تابلوهای هشداری در حاشیه مناطق، تجهیزات لازم از جمله چندین اسلحه بیهوشی و تور زنده گیری، مکاتبه با آتش نشانی و هلال احمر برای داشتن آمادگی، داشتن تجهیزات لازم وارائه آموزش استفاده از تجهیزات ضروری است.
وی با تاکید بر اینکه فرهنگ سازی باید با کمک رسانه ملی و رسانه‌های محلی انجام شود، افزود: آموزش حضوری، رسانه‌های جمعی، صدا و سیما، مطبوعات، شبکه‌های فضای مجازی، کلیی‌های آموزشی، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و ...در دستور کار است.
جاودان‌خرد در پایان تاکید کرد: البته دلسوزی بی‌مورد برخی از هموطنان نسبت به تغذیه دستی حیوانات وحشی در حاشیه روستاها، معابر خارج از شهر نیز می‌تواند عاملی برای ورود بیش از پیش حیوانات وحشی به شهرها و مناطق روستایی شناخته شود که باید هموطنان نسبت به رعایت این موضوع توجه ویژه داشته باشند.
انتهای پیام/544/ی
