گزارشی از افزایش مهاجرت از روستاها به شهرهای استان فارس/ اتباع در روستاها سکنی گزیده‌اند
گروه استانها - مهاجرت از روستاها به شهرها رو به فزونی گرفته که دلیل اصلی آن مشکلات موجود در روستاها است همین امر سبب شده که ۵۰ درصد از روستاهای استان فارس خالی از سکنه شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، براساس اعلام رسمی مسئولان استان فارس 50 درصد از روستاهای استان فارس خالی از سکنه شده‌اند که خشکسالی، بیکاری و نبود امکانات از مهم‌ترین دلایل مهاجرت روستائیان به شهرها مطرح شده است.
این در حالی است که استان فارس 9 درصد کل محصولات کشاورزی ایران، 23 درصد از اشتغال را دارد همچنین 23 درصد از تولیدات استان مربوط به بخش کشاورزی است اما کشاروزی و دامداری استان به صورت سنتی اداره می‌شود در صورتی که تحول در بخش کشاورزی و دامداری می‌تواند هم بخش زیادی از مشکل بیکاری را برطرف کند و هم صرفه‌جویی زیادی در مصرف آب شود.
از سوی دیگر تخلیه روستاها افزون بر افزایش حاشیه‌نشینی در شهرها تبعات مهمی چون کاهش تولیدات کشاورزی، نابودی بخشی از فرهنگ سنتی و از همه مهمتر از میان رفتن سپرهای امنیتی-دفاعی انسانی به ویژه در حاشیه مرزی کشور را نیز به همراه دارد.
این موضوعات در حالی است که محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس در دیدار نوروزی خود با شهردار، معاونان شهرداری، رئیس و اعضای شورای شهر شیرازبا مهم برشمردن ساماندهی حاشیه‌نشینی در کلانشهر شیراز گفت: باید اقدامات ما در سمت و سوی کاهش مهاجرت به حاشیه شهرها و سکونت در این مکان‌ها باشد و شاهد مهاجرت معکوس باشیم.
حضور اتباع در روستاها جای نگرانی دارد
هاشم بانشی، نماینده استان فارس در شورای عالی استانها در گفت‌وگو با تسنیم درباره مهاجرت معکوس و مشکلات مربوط به این پدیده اظهار داشت: متاسفانه حمایت‌های لازم بخش دولتی از مجموعه روستائیان که عمدتاً کشاورزان هستند، صورت نمی‌گیرد و باتوجه اینکه نقش جهاد کشاورزی به عنوان متولی اصلی این حمایت‌ها مطرح است، اما در حوزه ترویج این حمایت‌ها فعالیت شاخصی نداشته است. هم اکنون بسیاری از روستائیان امنیت معیشتی و شغلی ندارند که در پی آن انگیزه کشاورز برای تولید پایین می‌آید و موجب از بین رفتن امنیت غذایی می‌شود.
نقش حمایت تعاونی‌ها از دیگر موضوعاتی بود که نماینده استان فارس در شورای عالی استانها به آن اشاره و عنوان کرد: روحیه تعاونی در بین مردم ما قدری ضعیف است و این بدین دلیل است که از ابتدا نبوده و نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.
بانشی اضافه کرد: طی چند دهه اخیر مقام معظم رهبری نامگذاری هر سال را به حمایت از تولید اختصاص دادند و باید در نظر داشت که تولید تنها مرتبط با حوزه خودرو، پالایشگاه و غیره نیست بلکه تولید در حوزه کشاورزی باید به عنوان تولید مادر در کشور مدنظر باشد و از آن حمایت شود اما این اقدام صورت نمی‌گیرد و همانگونه که در بخش بهداشت تاکید بر آن است که پیشگیری بهتر از درمان است این موضوع هم در حوزه مهاجرت روستائیان به شهرها صدق می‌کند و در صورتی که خدمات مورد نیاز را به روستائیان ارائه کنیم درگیر مهاجرت آنها به شهرها نخواهیم بود.
بانشی ادامه داد: بحث بسیار مهمی که به آن توجه ندارند، حضور غیربومی‌ها و اتباع خارجی در روستاها است، طی دو دهه قبل ورود اتباع خارجی به کشور تنها به شهرهای بزرگ بود اما در حال حاضر عمده این افراد از شهرهای بزرگ به سمت روستاها مهاجرت می‌کنند که وجود آنها به امنیت شغلی و معیشت روستا لطمه وارد می‌کند چون این افراد با دستمزدهای بسیار پایین جایگزین نیروی کار روستاییان می‌شوند و با این وصف حضور اتباع در روستاها جای نگرانی دارد و نیاز است تا در این خصوص نهادهای امنیتی با دید بسیار دقیق‌تری به این موضوع نگاه کنند.
وی افزود: موضوع دیگری که موجب شده تا سیل مهاجرت از روستا به شهرها صورت بگیرد نبود خدمات رفاهی، بهداشتی و ورزشی در روستاها است که از این خدمات هر روستایی باید یک سرانه به آن اختصاص یابد که باتوجه جمعیت روستاها ما به وفور شاهد هستیم که حتی یک متر زمین ورزشی اختصاص نیافته است و متاسفانه هیچ گونه امکانات تفریحی وجود ندارد و سطح بهداشت قابل قیاس با شهرهای بزرگ نیست و یک ناعدالتی بزرگ در این حوزه موج می‌زند.
سرمازدگی محصولات کشاورزی روستائیان در سال جاری از دیگر موضوعاتی بود که نماینده عالی استانها به آن اشاره کرد و گفت: در این راستا نیازمند نهادهای حمایتی هستیم تا خسارات وارد شده به کشاورز پرداخت شود اما در برخی موارد این موضوع مطرح می‌شود که به دلیل بیمه نبودن، خسارتی به کشاورز پرداخت نمی‌شود، اینجاست که کشاورز اقدام به فروش زمین خود در قالب باغشهری به شهرنشینان می‌کند و ما مسئولین نیز عملا به تولید در روستاها و کشاورزی صدمه بزرگی وارد می‌کنیم که نه با سیاست کلی نظام و نه با منویات مقام معظم رهبری تطابق دارد.
بانشی یادآور شد: طی دهه اخیر آمار مهاجرت از روستا به شهر شیراز و شهر صدرا بسیار زیاد بوده است و باتوجه به رصدهایی که انجام شده برخی از روستاها خالی از سکنه شده‌اند و این خطر را باید پیش‌بینی کنیم که در چند دهه دیگر این کلانشهر به نوعی با افزایش جمعیت حساب نشده عدم ایجاد شغل و افزایش جرم و جنایت روبه رو می‌شود و تا مشکلات مربوط به روستاییان رفع نشود ما با چالش بزرگی به نام مهاجرت مواجه هستیم.
خشکسالی اصلی‌ترین مشکل روستاهای فارس
همچنین علی عبیری، مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری فارس در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه تعداد 2 هزار و 336 روستای بیش از بیست خانوار در فارس وجود دارد، گفت: طی سال‌های گذشته اقدامات بسیاری همچون اعطای اعتبارات و تسهیلات در حوزه اشتغالزایی روستائیان از سوی اداره کار و امور اجتماعی و دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری داده شد و از سوی بنیاد مسکن نیز تسهیلات برای بازسازی مسکن روستایی پرداخت شد و خدمات زیربنایی و زیرساختی در راستای گاز رسانی و ایجاد شبکه برق به روستاها در بیشتر مناطق ایجاد شد به گونه‌ای که هم اکنون هیچ روستای بدون برق در استان وجود ندارد.
وی در خصوص میزان اعتبارات تخصیص یافته به روستاها اظهار کرد: در زمینه اعتبارات تخصیص یافته براساس اعلام سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در سال 1400 بالغ بر هزار و 340 میلیارد تومان اعتبارات عمرانی در نقاط روستایی تزریق شد و مبلغی به میزان 230 میلیارد تومان به دهیاری روستاها اختصاص یافته است که 60 درصد از این مبلغ صرف هزینه کرد حوزه عمران و آبادی روستاها است.
این مقام مسئول همچنین خشکسالی را عمده مشکل روستاهای فارس مطرح کرد و افزود: در شرایط فعلی کشاورز مجبور است زندگی خود را با این شرایط وفق دهد و به سمت کشت محصولاتی روی آورد که نیازمند آب کمتر باشد و این موضوع را باید در نظر داشت که علاوه بر حاکمیت، مردم هم مدیریت خوبی در حوزه آب نداشتند از سوی دیگر در موضوع آب شرب نیز که با کمبود آن مواجه‌ایم دولت در بودجه استانی بیشترین اعتبارات را در حوزه آبرسانی به روستاها تخصیص داده است.
عبیری در ادامه در خصوص انتقال آب دریا از خلیج فارس به استان این نکته را یادآور شد که انتقال آب تنها برای شرب امکانپذیر است و این اقدام به هیچ عنوان برای کشاورزی توجیه اقتصادی ندارد و نیاز است تا کشاورزان به سمت کشت محصولاتی با آبیاری کمتر روی آورند.
بازنگری طرح مناطق محروم فارس در جهت شناسایی روستاهای محروم استان از دیگر موضوعات مورد تاکید مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری فارس بود.
تخصیص اعتبارات به روستاها بسیار کم است
در همین راستا نیز علیرضا پاک‌فطرت، نماینده مردم شهرستان‌های شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: معتقد نیستم دولت تاکنون در موضوع حاشیه‌نشینی و مهاجرت کار اساسی برای تولید و اشتغال در روستاها انجام داده باشد؛ هرچند خدمات زیر بنایی همچون شبکه برق و گاز را ایجاد کرده اما باید شغل را به روستا ببرد تا از مهاجرت جلوگیری شود.
به اعتقاد وی میزان اعتبارات تخصیص یافته به روستاها در ایران یکسان است و براساس شاخص‌های محرومیتی در روستاها برطبق جمعیت و شاخص‌های سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود اما این مبلغ بسیارکم است و اگر محقق بشود به تنهایی به میزان احیای یک راه روستایی، تامین آب آشامیدنی روستاها در فصل گرما نیست اما با اینکه اعتبارات کم است تلاش می‌شود تا عدالت توزیع محقق شود.
پاک فطرت خاطر نشان کرد: در سال جاری نیازمند خرید چند میلیون تن گندم از کشورهای خارج هستیم که قیمت تمام شده آن جهت ورود به کشور بسیار بالا است و این سوال مطرح می‌شود که چرا دولت این هزینه را به خود کشاورز پرداخت نمی‌کند تا کشاورز کشت با کیفیت خود را افزایش دهد و کشت بیشتری داشته باشد؟
به اعتقاد این نماینده مجلس دولت طرح آمایش سرزمین را اجرا و رعایت نمی‌کند و اکثر کارها را در پایتخت متمرکز کرده است و اجازه نفس کشیدن به استانها را نمی‌دهد اما جناب رئیس جمهور قول‌هایی را در این خصوص داده است که توجه و اختیارات بیشتری به استانها داده شود، معتقدم اگر دولت بخواهد خودش را از این معضل رها کند بایستی اختیار کامل را به استانها بدهد تا رقابت بین استانها بوجود آید.
انتهای پیام/424 /ی
