واکاوی حوادث "هوتَگ‌ها" در بلوچستان/ گودال‌هایی که قربانی می‌گیرند
گروه استانها - این روزها غرق شدن تعدادی از اهالی روستاهای جنوب استان سیستان و بلوچستان در هوتگ و رودخانه به یک معضل برای مردم این منطقه تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سواحل مکران ، به گزارش تسنیم،"هوتگ یا هوتک" گودال‌های مصنوعی انسان‌سازی هستند که با توجه به بافت خاک شهرستان‌های چابهار و دشتیاری برای جمع‌آوری آب حاصل از بارندگی و استفاده برای مصارف آب آشامیدنی، کشاورزی و سیرآب کردن دام‌ها روستاییان منطقه استفاده می‌شود که در طول یک هفته گذشته شش نفر در پی غرق شدن در هوتگ‌ها شهرستان چابهار جان خود را از دست داده‌اند.
اینکه در کمتر از یک هفته 9 نفر در "هوتگ" و رودخانه غرق شوند بسیار ناراحت کننده است. متاسفانه چنین اتفاقاتی در سیستان و بلوچستان زیاد رخ می‌دهد. بیشترین دلیل آن نیز استفاده از آب هوتگ و رودخانه‌های منطقه بلوچستان نبود منبع آب پایدار و شبکه آبرسانی و یا شبکه‌های فرسوده موجود در روستاها است.
معین‌الدین سعیدی نماینده مردم چابهار در مجلس درباره شاخص تنها یک بخش چابهار اظهار داشت: شاخص دسترسی آب آشامیدنی در بخش مرکزی چابهار با جمعیت 150 هزار نفر و دو دهستان "صفر" است که به صورت سقایی آبرسانی می‌شوند. در واقع مردم با شرایط سختی رو به رو هستند و برخی آب را تانکری 200 تا 500 هزار تومان برای مصرف روزانه تهیه می‌کنند.
تا کی باید فرزندان‌مان را از دست بدهیم
نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها با اشاره به مرگ یک معلم و دو دانش‌آموز در هوتگ، اظهار داشت: روز شنبه 24 اردیبهشت‌ماه سه نفر شامل دو کودک و معلمشان در روستای سلوربازار دشتیاری در یک هوتگ غرق شدند و جان خود را از دست دادند.
وی بیان کرد: مریم و رقیه کودکانی بودند که به هوتگ سقوط کردند و معلم این دو کودک برای نجات جان آنها از خودگذشتگی کرده و خود را به آب می‌زند اما متأسفانه هر سه جان خود را از دست می‌دهند.
محمدکریم عزیزی با دردناک خواندن این حادثه، گفت: این اتفاق تبدیل به یک رخداد پرتکرار در منطقه شده است، چندی پیش نیز کودکی چهار ساله در روستای «عیدو بازار» شهرستان دشتیاری بر اثر سقوط در هوتگ جان خود را از دست داده است.
وی نبود امکانات را عامل این مسئله دانست و بیان کرد: نبود سامانه آبرسانی پایدار و بهداشتی از یک طرف و نبود امکانات تفریح و سرگرمی کودکان از طرف دیگر مردم و به ویژه کودکان را سمت هوتگ‌ها سوق می‌دهد. این هوتگ‌ها بسیار نا ایمن و منبع آب مشترک انسان و حیوان هستند که سبب می‌شود علاوه بر شیوع بیماری‌های مشترک، سبب غرق شدن در آب یا کشته شدن کودکان توسط گاندوهایی که برخی در پی خشکسالی به آب هوتگ پناه می‌برند شود.
نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها تصریح کرد: خانواده‌های جنوب استان تا کی باید غم از دست دادن فرزند را تجربه کنند؟ تا کی باید دختران و پسران خردسال برای تأمین نیاز اولیه خود یعنی دسترسی به آب جان خود را از دست بدهند؟ چه‌طور می‌شود ریسک زندگی در منطقه‌ای این‌قدر بالا باشد؟ دولت باید برای حل این مسئله فکر اساسی کند و علاوه بر لوله‌کشی مناسب آب با ساماندهی و حصارکشی هوتگ‌ها از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری کند.
کشته شدن سه نفر در رودخانه "گورناک"
گورناک روستایی خوش آب و هوا در سیستان و بلوچستان است که این روزها مانند بسیاری از روستاهای استان از آب آشامیدنی و بهداشتی شبکه‌ای برخوردار نیست. اخیراً نیز سه خانم از ساکنان این روستا برای شست‌وشو کنار رودخانه‌ای رفته بودند که طی حادثه‌ای در آب می‌افتند و غرق می‌شوند.
ماریه امیریان بخشدار بخش مرکزی شهرستان سرباز در این باره اظهار داشت: 21 اردیبهشت‌ماه چهار خانم 12 تا 30 ساله برای شست‌وشوی لباس و آب‌تنی به رودخانه کنار روستا مراجعه می‌کنند که هنگام آب‌تنی و به دلیل اینکه محل باتلاقی بوده سه نفر غرق می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند.
از این دست وقایع در سیستان و بلوچستان کم رخ نمی‌دهد، منابع آبی استان محدود است و به همین دلیل اخیراً طرح انتقال آب دریای عمان به استان تصویب و قانون شده اما مسئله این است که باید مسئولان استان و به ویژه دهیاری‌ها هم به فکر ساماندهی شرایط باشند، نمی‌شود هوتگ‌ها را به حال خود رها کنند و بچه‌ها نیز با توجه به نبود امکانات مناسب برای بازی کنار هوتگ یا رودخانه‌ای بروند و غرق شوند.
ایمن‌سازی هوتگ وظیفه دهیار است
در این باره با بخشدار "پلان" تماس می‌گیریم، پلان بخشی از چابهار است که در هفته‌های پیش سه نفر از اهالی آن در آب هوتگ‌های غرق شده‌اند یعنی همان دو دختر و معلمشان که در هوتگ روستای "سلوربازار" افتادند. در واقع این هوتگ عمومی است و باید توجه داشت که هوتگ‌های عمومی باید حصارکشی و ایمن شوند.
مهرداد آرام بخشدار پلان گفت: وظیفه ایمن‌سازی هوتگ‌ها بر عهده دهیاری است و از طرفی هم توجه کنید که برخی هوتگ‌ها خصوصی هستند و استفاده کشاورزی یا شیلاتی برای یک فرد خاصی دارند، در نتیجه این افراد نیز باید هوتگ را خودشان ایمن کنند با این حال دهیار‌ها باید به این موضوع توجه داشته باشند و به فردی که در روستا هوتگ ایجاد کرده، هشدار و اخطار بدهند تا هوتگ را ایمن کند.
«نهضت ایمن‌سازی هوتگ‌ها» راه‌اندازی می‌شود
در این زمینه با فرماندار ویژه چابهار نیز تماس گرفتیم، جواد سپاهی که به تازگی فرماندار شده به خبرنگار تسنیم گفت: موضوع کم‌آبی به شدت در منطقه احساس می‌شود پس باید توجه داشت با وجود اینکه ما باید آب برای مصرف شخصی افراد را به زودی به همه روستاها برسانیم اما آب دام و کشاورزی را نیز به نحوی روستاییان باید خودشان تأمین کنند.
وی ادامه داد: در واقع این هوتگ‌ها می‌توانند مصارف کشاورزی داشته باشند و احشام و دام نیز از آنها استفاده می‌کنند اما باید ایمن شوند و حصارکشی داشته باشند. به همین دلیل باید جوانان منطقه را پای کار بیاوریم و با راه‌اندازی «نهضت ایمن سازی هوتگ‌ها» به زودی همه هوتگ‌های منطقه را به مدد الهی ایمن خواهیم کرد.
فرماندار ویژه چابهار با اشاره به اینکه عمده این هوتگ‌ها در بخش‌های "پلان و پیرسهراب" متمرکز است، افزود: با توجه به حوادثی که هر ساله در پی سقوط و غرق شدن افراد به ویژه کودکان در هوتگ‌ها شاهد هستیم و به طور ویژه در هفته گذشته چند مورد از این حادثه تلخ را شاهد بودیم، ضرورت دارد به سرعت نسبت به ساماندهی و حصارکشی هوتگ‌ها اقدام شود.
وی ادامه داد: با توجه به تعداد زیاد هوتگ‌های منطق، ضرورت دارد برای حصارکشی همه ظرفیت‌ها از بخشداران، دهیاران، اعضای شوراهای اسلامی، معتمدان، ریش سفیدان و همه مردم و نهادهایی مانند بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان امام(ره) و هلال احمرپای کار بیایند تا این شرایط ساماندهی شود.
سپاهی با تاکید بر اینکه در حال حاضر اطلاع‌رسانی و آموزش به مردم و به ویژه دانش‌آموزان در ارتباط با خطر هوتگ‌ها یک ضرورت است، اظهار داشت: رسانه‌ها باید در این راستا با تمام توان پای کار بیایند و از طرفی نصب تابلوهای هشدارآمیز اطراف هوتگ‌ها و هشدار دادن به مردم از طریق تریبون‌های نماز جمعه باید در اولویت قرار گیرد.
فرماندار ویژه چابهار گفت: مقرر شده تمام هوتک‌های سطح شهرستان شناسایی و برای آنها شناسنامه مشخصی تهیه شود تا مشخص شود از هر کدام از آنها برای چه امری استفاده می‌شود که این امر در راستای تسریع در ساماندهی موثر خواهد بود.
دستور استاندار سیستان و بلوچستان برای محدودسازی هوتگ‌ها تا شعاع 100 متری
حسین مدرس خیابانی نیز در نشست بررسی و رفع مشکلات هوتگ‌ها با تاکید بر اینکه همه دستگاه‌های اجرایی باید برای ایمن‌سازی هوتگ‌ها پای کار بیایند، اظهار داشت: باید راه دسترسی کودکان به هوتگ‌ها را محدود کرد تا کسی از شعاع 100 متری حق ورود به سمت آنها را نداشته باشد.
استاندار سیستان و بلوچستان گفت: بیشترین تلفات در هوتگ‌ها مربوط به بخش «پلان» شهرستان چابهار است که بلافاصله جلسه با ادارات مربوطه، بخشداری‌ها و مدیریت بحران شهرستان برگزار و موضوع در دستور کار مدیریت بحران قرار گرفت. در چابهار یک هزار و 75 هوتگ داریم که باید در قدم نخست با ارزیابی طول، عمق و وضعیت حاکمیت آنها، اطلس هوتگ‌ها مشخص شد.
استاندار سیستان و بلوچستان با تاکید بر شناسنامه‌دار کردن هوتگ‌ها افزود: مقرر شد دستورالعمل تحویل هوتگ‌ها تنظیم و در دستور کار قرار گیرد تا ایمن‌سازی برعهده مالکان هوتگ‌ها باشد.
وی بیان کرد: هر کس در حوزه خودش باید برای جلوگیری از ورود کودکان و دانش‌آموزان به هوتگ‌ها اقدام کند، بنابراین باید یک تقسیم کار دستگاهی بین مدیریت بحران استان، نیروی انتظامی، محیط زیست، اداره آب و فاضلاب، منابع طبیعی، هلال احمر و جهاد کشاورزی صورت گیرد و از همه امکانات استان برای حصارکشی اطراف هوتک‌ها و نصب تابلوهای اطلاع‌رسانی استفاده شود.
مدرس خیابانی تصریح کرد: 300 هوتگ در حوزه شهرستان دشتیاری، 18 هوتگ در حوزه شهرستان کنارک، 50 هوتگ در حوزه شهرستان قصرقند و 30 هوتگ در شهرستان سیب و سوران داریم.
استاندار سیستان وبلوچستان بیان کرد: حمایت و کمک مردم در جلوگیری از تلفات هوتگ‌ها اهمیت فراوان دارد چرا که 90 درصد هوتگ‌ها در محدوده روستا و با مالکیت فرد بوده و فقط 10 درصد در اختیار محیط زیست قرار دارد.
وی افزود: هم‌اکنون 27 هوتگ در شهرستان سیب و سوران، 31 هوتگ در شهرستان دشتیاری، 27 هوتگ در بخش پلان شهرستان چابهار و 27 هوتگ در شهرستان قصرقند در نزدیکی مدارس قرار دارند.
مدرس خیابانی ادامه داد: با توجه به اینکه تمام روستاهایی که تلفات داشتند از شبکه آبرسانی بهره‌مند بودند، خانه‌های هلال با مشارکت دهیاری آموزش را در دستور کار خود قرار دهند.
وی ادامه داد: علاوه بر نصب تابلوهای خطر و فنس و توزیع وسایل امداد و نجات اطراف هوتگ‌ها آموزش از طریق شبکه شاد و صدا و سیما در دستور کار قرار گیرد.
استاندار سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: در حوزه شهرستان قصرقند 50 هوتگ داریم که خوشبختانه با ایجاد پمپ، تابلوهای خطر، فنس و ایجاد فضای مناسب برای آب خوردن حیوانات، تلفات را به حداقل رسانده است. همچنین بنیاد مسکن اقدام لازم برای ایمن‌سازی آن دسته از هوتگ‌هایی که در طرح هادی هستند را در دستور کار قرار دهد.
مدرس خیابانی ادامه داد: اطلاع‌رسانی لازم برای کاهش تلفات هوتگ‌ها از طریق معتمدین، ائمه جمعه، سران طوایف، صدا و سیما، فضای مجازی و کسانی که نفوذ کلام دارند در دستور کار قرار گیرد.
انتهای پیام/395/ن
