یادداشت تسنیم| قطعنامه آژانس اتمی و راند جدید «بازی بزدل»

خبرگزاری تسنیمـ عبدالله عبداللهی: «ریچارد نفیو» در کتاب مهم «هنر تحریم‌ها» مفاهیم مهمی را درباره استراتژی آمریکا علیه ایران در موضوع هسته‌ای درج کرده است، احتمالاً بازی بزدل (Game of Chicken) مهمترین آنهاست که چارچوب مناقشه آمریکا و ایران را توضیح می‌دهد.

او تأکید می‌کند که تحریم فی‌نفسه و به‌خودی‌خود نمی‌تواند هدف باشد چرا که دیر یا زود تأثیرش کاهش می‌یابد، لذا تحریم «ابزار»ی است که بناست هدفی را محقق کند و آن امتیازگیری گزاف از طرف مقابل است،
منتها نفیو خاطرنشان می‌کند که کانتکس و بستری که تحریم و به‌طور کلی فشار سیاسی و اقتصادی علیه ایران اعمال می‌شود اهمیت دارد و بازی بزدل را در این چارچوب مطرح می‌کند. او می‌گوید طرف تحریم‌کننده انواع و اقسام فشارها از جمله تهدید (غیرواقعی) نظامی و اقدامات و رتوریک شدیداللحن سیاسی را باید به‌گونه‌ای سازماندهی کند که طرف تحریم‌شونده احساس کند راننده‌ای که پشت فرمان تحریم و تهدید نشسته فرمان را کنده و به دور انداخته است و تخت‌گاز به‌سوی تنبیه او می‌آید، در این صورت طرف تحریم‌شونده هم که اقدامات تدافعی و‌ مقابله به مثل را اتخاذ کرده است لاجرم صحنه را ترک می‌کند و امتیاز خواهد داد.

اقدامات اخیر شورای حکام آژانس انرژی اتمی در صدور قطعنامه علیه ایران (که البته حتی در چند سال اخیر هم مسبوق به سابقه است و آخرین نمونه‌اش سال 99 است)، جزیی از همین بازی بزدل آمریکاست.

پس از ایستادگی ایران در میز مذاکرات برای تأمین بخشی از انتفاع اقتصادی لازم در بازگشت احتمالی آمریکا به برجام، طرف غربی آنگاه که دیده نمی‌تواند توافق مورد علاقه خود را تحمیل کند، سعی کرده راند دیگری از بازی بزدل را به‌راه بیندازد تا با تهدید شورای امنیت و... ایران عقب‌نشینی کند.

احتمالاً این ادبیات سیاسی و فرایندهای تهدیدآمیز سیاسی طی هفته‌های آتی توسط غربی‌ها حفظ شود و حتی تهدید به اسنپ‌بک کنند، با این حال توجه به یک نکته در تنظیم نحوه پاسخ ملی به طرف غربی حیاتی است و آن اینکه ابتکار عمل راهبردی در دست ایران است.

ابتکار عمل بدین معنا که طرف غربی، به‌اذعان قریب به اتفاق مقامات و کارشناسانش، آلترناتیو واقع‌بینانه دیگری غیر از توافق ندارد، اما ایران که چند سالی است هزینه حضور در برجام و نظارت‌های فراپروتکلی آژانس را داده است، انتخاب‌های بسیاری در دست دارد.

در صورتی که وضعیت اقتصادی بهبود و فضای سیاسی و اجتماعی و رسانه‌ای در کشور به‌خوبی مدیریت شود، با پایان این راند مهم از تلاش طرف غربی در بازی بزدل می‌توان برخی حقوق را از طرف غربی در میز مذاکره استیفا کرد، اما اگر فضای کلان حاکم بر منازعه درک نشود و برخی از سیاسیون در داخل به بخشی از کمپین فشار هوشمند بایدن و رفقایش تبدیل شوند، قاعدتاً هزینه این نابلدی از جیب ملت خواهد رفت.

انتهای پیام/+