توزیع دندانپزشک در کشور نامتناسب است/ لزوم تربیت تکنسین سلامت دهان و دندان

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ مهدی کدخدازاده، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی در نشست خبری بعد از ظهر امروز در جامعه دندانپزشکی ایران با بیان این‌که مدتی است افزایش ظرفیت دندانپزشکی در کشور مورد بحث قرار گرفته است، بیان کرد: ما با شورای عالی انقلاب فرهنگی طی جلساتی نظرات کارشناسی خود را ارائه کرده‌ایم. برخی تعداد دندانپزشکانی که صرفا پروانه مطب دارند را دندانپزشک فعال حساب می‌کنند در حالی که اساتید دانشگاه‌ها، دندانپزشکان فعال در کلینیک‌ها و ... ممکن است پروانه مطب نداشته باشند اما در حوزه دندانپزشکی در حال ارائه خدمت هستند. برخی دندانپزشکان عمومی که به تازگی فارغ التحصیل شده‌اند نیز هنوز پروانه مطب نگرفته‌اند.

وی افزود: به ازای هر 10 هزار نفر 5 دندانپزشک داریم و این آمار در ایالات متحده امریکا 6.1 است و با تعداد دانشجویی که الان پذیرش می‌کنیم پیش‌بینی ما این است که در سال 1408 به سرانه برابر با آمریکا دست پیدا کنیم اما سرانه دندانپزشک به تنهایی نمی‌تواند منجر به دسترسی مردم به این خدمات شود.

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی ادامه داد: شاخص‌های دیگری که به آن استناد می‌شود شاخص DMF است که شاخص تجربه پوسیدگی است که شامل پوسیدگی دندان، از دست دادن دندان و پرکردن آن است. همه مطالعات نشان می‌دهد وقتی تعداد دندانپزشکان را زیاد کنیم شاخص تجربه پوسیدگی افزایش می‌یابد، بنابراین ما باید روی شاخص‌های پیشگیری و بهداشت دهان و دندان کار کنیم و روی سیاست دندان‌های عاری از پوسیدگی تمرکز کنیم اما دوستان می‌گویند باید با تربیت دندانپزشک در این زمینه شاخص‌ها را ارتقا دهیم، این تفسیر اشتباه است.

وی گفت: در کشور توزیع نامتناسب دندانپزشک داریم و باید توزیع دندانپزشک را با بومی‌گزینی در مناطق محروم اصلاح کنیم که تعداد آن‌ها 1866 نفر است. پیشنهاد ما این است در قالب ظرفیت دانشکده‌ها، توزیع نیروهای بومی دندانپزشکی را انجام دهیم.

کدخدازاده ادامه داد: درمان در حوزه دندانپزشکی صرفا با افزایش دندانپزشک ممکن نیست. در اوایل انقلاب 5 دانشکده دندانپزشکی داشتیم و در سال 78 به 18 دانشکده رسیده و الان بالغ بر 44 دانشکده دندانپزشکی و بیش از 16 هزار دانشجو دندانپزشکی داریم.

وی با بیان اینکه با افزایش تعداد دندانپزشک، درمان‌محوری و تقاضای القایی بیشتر می‌شود، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی اطلاعات مربوط به تعداد دانشجویان و دانشکده‌های دندانپزشکی را دریافت کرده است. تعداد دانشجوهایی که از دانشگاه‌ها استعلام شده که ظرفیت پذیرش آن‌ها وجود دارد، به سازمان سنجش اعلام شده و سازمان سنجش باید پاسخ دهد که تعداد دانشجوهایی که سازمان به دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجو داده چند نفر است.

کدخدازاده بیان کرد: اگر بحث ما ارتقای سلامت جامعه است، مسیرش پیشگیری و بهداشت است، ما می‌توانیم با تربیت نیروهای حدواسط سلامت دهان و دندان مردم را ارتقا دهیم نه این‌که با تربیت دندانپزشک این کار را انجام دهیم. اگر هدف ما ارتقای مسائل درمانی است، باید توجه کنیم که بیمه تقش خود را درست ایفا نمی‌کند در تهران بیشترین تعداد دندانپزشک را داریم اما دسترسی مردم به خدمات دندانپزشکی به دلیل پایین بودن پوشش بیمه‌ای این خدمات، مناسب نیست.

وی در پاسخ به سوال تسنیم مبنی بر این‌که علت کم‌توجهی وزارت بهداشت به امر پیشگیری در حوزه سلامت دهان و دندان چیست، گفت: افزایش ظرفیت دندانپزشکی باعث ارتقای سلامت دهان و دندان مردم نمی‌شود. تکنسین‌های دهان و دندان باید افزایش یابند اما باید در سیستم سلامت جایگاه آن‌ها را درست تعیین کنیم. الان 2000 نفر تکنسین دهان و دندان داریم که قرار بوده جذب شوند اما به دلیل این‌که بودجه در اختیار وزارت بهداشت قرار نگرفت این اتفاق صورت نگرفت و تربیت تکنسین نیز از سال‌های پیش متوقف شده است!

دبیر شورای آموزش دندانپزشکی درباره هزینه تربیت دندانپزشک بیان داشت: بالغ بر 2000 میلیارد برای تاسیس یک دانشکده دندانپزشکی نیاز است و تربیت هر دانشجوی دندانپزشکی بیش از 1.5 میلیارد تومان در سال هزینه دارد.

در ادامه علی تاجرنیا، رئیس هیئت مدیره جامعه دندانپزشکی ایران، بیان کرد: باید دید هدف سیاستگذاران از افزایش ظرفیت دندانپزشکی چیست؟ باید به این سوال پاسخ داده شود که هدف از افزایش ظرفیت، ارتقای سلامت دهان در کشور است یا کاهش هزینه‌های مردم یا توزیع متناسب دندانپزشک در کشور؟

وی ادامه داد: تعرفه تشکیل می‌شود از هزینه تمام شده خدمت که سه جز اصلی دارد، یک بخش آن جزء حرفه‌ای یا همان دستمزد است. در سال جاری این دستمزد، 10 درصد افزایش یافته است. جزء بعدی جزء فنی و شامل مجموعه امکانات است و جزء بعدی، مواد مصرفی است. برخلاف ادعای مطرح شده از سوی برخی، با افزایش تعداد دندانپزشکان این تعرفه و هزینه کاهش نمی‌یابد‌. در 20 سال گذشته تعداد دندانپزشکان کشور دو برابر شده است، اما با وجود اینکه به تعداد دندانپزشکان کشور اضافه شده، توزیع دندانپزشک در کشور تغییر چندانی نکرده است و بیشتر تراکم دندانپزشکان در تهران است.

وی افزود: خدمات دندانپزشکی خدمت ارزانی نیست، زیرا بیمه‌ها پوشش مناسبی نمی‌دهند. خدمات درمانی چاه ویل است و باید با تمرکز بر حوزه پیشگیری از پوسیدگی و آسیب دیدن دندان‌ها، از هدررفت منابع جلوگیری شود.

رئیس هیئت مدیره جامعه دندانپزشکی ایران در پاسخ به این سوال تسنیم که سرانه دندانپزشکان فعال در ایران چه‌قدر است؟ بیان کرد: حدود 43 هزار نفر از دندانپزشکان شماره نظام پزشکی دریافت کرده‌اند اما بخشی از آن‌ها مهاجرت کرده یا به دلایلی نظیر کهولت سن مشغول طبابت نیستند‌ اما عمده این افراد و حدود 35 هزار نفر فعال هستند. با این وجود داشتن پروانه مطب، ملاک خوبی برای سنجش تعداد دندانپزشکان فعال نیست زیرا برای مثال 3000 دندانپزشک در مراکز بهداشتی مشغول فعالیت و فاقد پروانه مطب هستند. 

در ادامه محمدرضا خامی، رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از پوسیدگی دندان با بیان اینکه اصطلاح فراهمی و دسترسی به خدمات دندانپزشکی با یکدیگر تفاوت دارند، گفت: دسترسی به دندانپزشک علاوه بر تعداد، به مباحث مالی، فرهنگی و اجتماعی بستگی دارد. در بحث درمان در کشور باید یک هدف مهم داشته باشیم که آن فراهم آوردن بسته خدمات پایه دندانپزشکی برای همه مردم ایران است که تاکنون این امر محقق نشده است.

وی افزود: در حوزه ارتقای سلامت دهان و دندان باید توجه داشت که دندانپزشک خط آخر در حوزه درمان است و اگر حرف از ارتقای سلامت دهان و دندان میزنیم یعنی نباید بگذاریم کار به دندانپزشک برسد و از خراب شدن دندان‌ها پیشگیری شود. 

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از پوسیدگی دندان ادامه داد: کشورهای اسکاندیناوی با تمرکز بر پیشگیری، سلامت دهان و دندان مردم را ارتقا دادند و دو دانشکده دندانپزشکی نیز بسته شد؛ زیرا بر پیشگیری تاکید دارند و درمان‌محوری، باعث ایجاد خدمات القایی می‌شود.

وی با تاکید بر لزوم پوشش همگانی خدمات سلامت، بیان داشت: ما سیستم نظام شبکه را داریم که خدمات سلامت را تا دورترین روستاها رسانده‌ایم، در حوزه خدمات سلامت دهان و دندان نیز می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد اما این ظرفیت مغفول مانده است.

خامی با بیان این‌که تعرفه دندانپزشکی شکاف زیادی با تعرفه خدمات پزشکی ندارد، گفت: به دلیل آن که بیمه‌ها خدمات پزشکی را تحت پوشش دارند و خدمات دندانپزشکی پوشش بیمه‌ای مناسبی ندارد، پرداخت از جیب مردم در دندانپزشکی بیشتر است.

محمدحسین خوشنویسان، مدیرگروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی نیز در ادامه گفت: شاخص سلامت دهان، جمع تعداد دندان‌های پوسیده، پرشده و کشیده شده است. معنای ارتقای سلامت دهان یعنی این‌که دهان یک فرد فاقد پوسیدگی، فاقد پرشدگی و کشیده‌شدگی باشد. بنابراین اگر درمان را توسعه دهیم نمی‌توانیم انتظار ارتقای سلامت دهان و دندان را داشته باشیم و صرف افزایش تعداد دندانپزشکان و مسیر درمان، ما را به سوی ارتقای سلامت دندان سوق نمی‌دهد.

وی افزود: بیشترین مشکلات سلامت دهان در مناطق کم‌برخوردار کشور است، مردم این مناطق به دلیل نبود پوشش بیمه‌ای مناسب توان مراجعه به دندانپزشکی را ندارند و این امر باعث سوق یافتن دندانپزشکان از مناطق محروم به شهرهای بزرگ می‌شود. تراکم بالای دندانپزشکان در شهرهای بزرگ باعث می‌شود با ایجاد خدمات القایی، فساد ایجاد شود یا مهاجرت افزایش یابد.

انتهای پیام/