زمان آموزش دانش‌آموزان مدارس دولتی یک‌دوم مدارس خاص/ پیشنهاد ۲ شیفته شدن دبستان‌ها

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ این روزها عملکرد مدارس غیردولتی مورد بحث و بررسی بسیاری از کارشناسان قرار گرفته است، برخی معتقدند وجود مدارس غیردولتی و خاص باعث شده است تا مدارس دولتی عادی به حاشیه بروند و نه‌تنها هر سال از کیفیت آموزشی آنها کاسته شده، بلکه در سال‌­های اخیر مدارس عادی دولتی در حال تلاش برای حفظ و تامین حداقل‌ها هستند.

نمونه‌های بارز افت در وضعیت مدارس دولتی در افزایش تراکم کلاس‌های درس به‌ویژه در دوره ابتدایی قابل مشاهده است.

طبق آمار سازمان برنامه و بودجه، دولت یازدهم آموزش و پرورش را در مهر 1392 در حالی تحویل گرفت که سهم بخش غیردولتی در مقطع ابتدایی 9 درصد، در متوسطه اول 7 درصد، در متوسطه دوم 10 درصد، و سهم کل بخش غیردولتی 9 درصد بود، اما پس از گذشت 6 سال، در سال تحصیلی 1399-1398 این سهم در مقطع ابتدایی به 16 درصد، در متوسطه اول به 11 درصد، در متوسطه دوم به 11 درصد و در کل، سهم بخش غیردولتی به 14 درصد افزایش پیدا کرده است.

در حالی که برخی انتظار داشتند با کوچ فرزندان خانواده‌­های متمکن به بخش غیردولتی و کاهش جمعیت دانش‌­آموزی مدارس دولتی عادی وضعیت این مدارس بهبود یابد، اما اطلاعات منتشر شده توسط وزارت آموزش و پرورش نشان می‌­دهد وضعیت بهتر نشده و تقلای مدارس عادی دولتی به جای افزایش کیفیت، معطوف به حفظ بقا شده است.

در همین رابطه با رضوان حکیم‌زاده؛ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت‌وگویی داشتیم.

تسنیم: مدارس دولتی عادی هم‌اکنون به لحاظ کیفیت آموزش اوضاع مناسبی ندارند و خانواده‌ها در مواجهه با این مدارس با مشکلات متعددی مواجه هستند؛ قرار نیست اتفاق مثبتی برای مدارس دولتی بیفتد؟

مجموعه‌ای از سیاست‌های نادرست در سال‌های گذشته منجر به تضعیف مدارس دولتی شده است و یکی از این سیاست‌ها جذب و به‌کارگیری معلمان است. زمانی که معلمان آموزش‌دیده و با تجربه را به مدارس خاص می‌فرستیم و در مناطق محروم که به حضور معلمان با تجربه نیاز بیشتری دارند از سرباز معلم و نیروهای خرید خدمات استفاده می‌کنیم، ابعاد این نابرابری را گسترش می‌دهیم.

نیاز است مشوق‌هایی را در نظر بگیریم تا بهترین معلمان در مدارسی که به کمک نیاز دارند حضور داشته باشند، دانش‌آموزی که در خانواده برخوردار زندگی می‌کند علاوه بر مدرسه از منابع یادگیری که خانواده برای او فراهم می‌کند برخوردار است اما آیا اقدامی انجام داده‌ایم تمام دانش‌آموزان از فرصت‌های یادگیری خوب بهره‌مند شوند؟

فرصت یادگیری خوب از طریق معلم خوب، امکانات موجود در مدرسه، منابع یادگیری در اختیار دانش‌آموز و نحوه اجرای برنامه درسی فراهم می‌شود.

موضوع مهم دیگر عدالت در زمان آموزش است، وقتی دانش‌آموز مدرسه دولتی عادی در کلاس بالای 30 یا 40 نفر تحصیل می‌کند در مقایسه با دانش‌آموزی که در مدرسه خاص در کلاس 20 نفری درس می‌خواند از یک‌دوم زمان آموزش بهره می‌برد؛ آیا سازمان اداری و استخدامی در استخدام معلم به استانداردها می‌اندیشید؟ آموزش مطلوب و با کیفیت چه تعداد معلم نیاز دارد؟ البته اخیرا اقدامات خوبی انجام شده و وزیر آموزش و پرورش دستور داده‌اند، 80 درصد استخدام در آموزش و پرورش به دوره ابتدایی اختصاص یابد.

پیشنهاد مدارس 2 شیفته

برای کاهش جمعیت کلاس‌های درس مدارس دولتی عادی پیشنهاد دادیم بهتر است به جای کلاس‌های بسیار شلوغ در یک نوبت، مدارس دو شیفته داشته باشیم یعنی کلاس درس با 20 نفر دانش‌آموز در هر شیفت که مستلزم تامین نیروی انسانی است، این درخواست ارائه شده و امیدواریم به آن توجه شود.

50 درصد کلاس‌های درس دبستان‌های دولتی شلوغ‌اند

جمعیت قابل قبول دانش‌آموزان در کلاس‌های درس دوره ابتدایی 20 نفر و حداکثر 26 نفر است، در حالی که 49.2 درصد کلاس‌ها تراکم 27 نفر و بالاتر دارند و کاملاً غیراستاندارد هستند.

در کلاس‌های درس شلوغ مدارس دولتی عادی دانش‌آموزان دچار بی‌عدالتی در زمان آموزش هستند.

در کلاس‌های چند پایه با توجه به جمعیت دانش‌آموزی و سقف مجاز، 42.51 درصد کلاس‌ها غیراستاندارد هستند.

همچنین در حوزه نیروهای کیفیت بخشی با کمبودهای بسیاری مواجه هستیم. 38 درصد از معلمان دوره ابتدایی رشته‌های غیرمرتبط هستند، در حوزه نیروهای کیفیت‌بخش مانند مشاور، مراقب سلامت، مربی پرورشی و راهبر آموزشی به 80 هزار و 823 نیرو نیاز داریم؛ در حالی که 27 هزار و 885 نیرو داریم و 53 هزار نیروی کیفیت‌بخش در دوره ابتدایی کمبود داریم.

خرید خدمات آموزشی جمع می‌شود

همچنین استفاده از معلمان خرید خدمات آموزشی دیگر رویکرد آموزش و پرورش نیست و این شیوه جمع خواهد شد. براساس پژوهش میدانی که انجام دادیم مخاطرات اجرای طرح خرید خدمات در دوره ابتدایی را تهیه و به مسئولان وقت آموزش و پرورش ارائه کردیم اما توجه چندانی به آن نشد اما رویکرد جدید وزارتخانه استفاده از نیروهای آموزش‌دیده است.

معلم نباید غیرمستقر باشد بسیاری از نیروهای خرید خدمات ممکن است کارآمد باشند، اما اگر نیاز داریم باید آنها را جذب کنیم و شرایط کارکردن را به شکلی مناسب فراهم کنیم اینکه به معلم حقوق کم بدهیم و انتظار داشته باشیم انگیزه مناسب داشته باشد، غیرممکن است.

تسنیم: آیا برگشت فرزندان مسئولان به‌ویژه مسئولان آموزش و پرورش به مدارس دولتی عادی مشکلات این مدارس را حل خواهد کرد؟

نمی‌توانم با قاطعیت بگویم مشکل حل خواهد شد، اما هر قدر افراد درک بی‌واسطه و درست‌تر از شرایط آموزشی در مدارس دولتی عادی داشته باشند قطعا می‌تواند روی اصلاح نگرش‌ها اثرگذار باشد.

از ابتدا اگر این مسیر را نمی‌رفتیم و همه افراد مسئول مسائل و مشکلات مدارس دولتی را از نزدیک حس می‌کردند شاید خصوصی سازی بی رویه که در کشور شکل گرفته است اینگونه ادامه پیدا نمی‌کرد.

برخی اطلاعات نادرست درباره روند مدارس خصوصی در کشور ما و کشورهای پیشرو از نظر آموزشی ارائه می‌شود در حالیکه در کشورهایی که در آزمون‌های بین المللی نتایج خوبی دارند خصوصی سازی مدارس بسیار اندک است و در کشورهای با درآمد کم روند خصوصی‌سازی مدارس بالاست.

خصوصی‌سازی اندک مدارس در کشورهای پیشرفته

در سنگاپور که بالاترین امتیاز را در آزمون‌های بین‌المللی دارد، فقط 4 درصد مدارس دوره ابتدایی خصوصی است؛ این روند در کره جنوبی 2 درصد، ژاپن یک درصد، ایرلند یک درصد و نروژ 4 درصد است، همچنین میانگین دانش‌آموزان در مدارس خصوصی در کشورها با شاخص‌های بالای توسعه 5.2 درصد است.

در کشورهایی که پایین‌ترین شاخص‌های توسعه را دارند روند خصوصی‌سازی مدارس بالاست؛ به عنوان مثال در پاکستان 34 درصد، آفریقای مرکزی 18 درصد، چاد 15 درصد و مالی 40 درصد مدارس دوره ابتدایی خصوصی هستند و میانگین دانش‌آموزان در مدارس خصوصی 20 درصد است.

در ایران 13 درصد مدارس دوره ابتدایی خصوصی هستند.

سیستم‌های آموزشی که عملکرد موفقی دارند بر روی حمایت از آموزش عمومی در مدارس دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنند نه اینکه فقط روی مدارس خاص سرمایه‌گذاری کنند، همچنین مدارس خصوصی در بسیاری از کشورها توسط خیریه‌ها، مراکز وابسته به کلیسا و گرایش‌های مذهبی ایجاد می‌شود.

لذا لازم است با نگاه سرمایه‌گذاری که مورد تاکید مقام معظم رهبری است تمام الزامات و منابع آموزش و پرورش با کیفیت برای کلیه دانش‌آموزان خصوصا در مناطق کمتر برخوردار و نیازمند توجه فراهم شود و این مهم میسر نخواهد شد مگر با عزم و نگاهی ملی به اهمیت تربیت فرزندان ایران و با رویکرد عدالت آموزشی.

انتهای پیام/