ترکیه در نشست ناتو چه امتیازاتی گرفت؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روز سه شنبه در مادرید پایتخت اسپانیا، پیش از نشست سران کشورهای عضو پیمان نظامی ناتو، دیدار چهارجانبه مهمی صورت گرفت.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، در کنار ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو و سران سوئد و فنلاند پشت میز نشست تا تکلیف پیوستن دو عضو جدید به سازمان ناتو روشن شود.

اردوغان قبل از حرکت به سوی مادرید، اعلام کرده بود که رویکرد سیاسی – امنیتی سوئد و فنلاند، مصداق حمایت از بی اعتنایی به حساسیت های آنکارا است. ژنرال خلوصی آکار دست راست اردوغان و وزیر دفاع ترکیه نیز به تندی صحبت و اعلام کرده بود، ترکیه حاضر نیست با عضویت فنلاند و سوئد، موافقت کند. اما شد آن چه ترک ها گفته بودند نمی شود. یعنی با وساطت دبیرکل ناتو، سندی برای همکاری امنیتی نوشته شد و حالا دو کشور اروپایی مزبور می توانند بدون اما و اگر عضو پیمان ناتو شوند.

روزنامه های تحت امر حزب عدالت و توسعه، به عادت مرسوم خود، تصویری حماسی از نشست ناتو را نشان دادند و با چنین تیترهایی به استقبال این موضوع رفتند:«ظفر اردوغان در مادرید»، «برای  کسب اجازه، مراقب اردوغان نشستند»، «اردوغان شمع شد و همچون پروانه دور او جمع شدند»!

روزنامه های وابسته به حزب عدالت و توسعه ترکیه، تلاش کردند نشان دهند که سند امضا شده بین ترکیه، سوئد و فنلاند، یک دستاورد تاریخی مهم است. اما بررسی بندهای این سند، به مجموعه ای از امتیازات اشاره کرده که بدون شک، نمی توان آنها را در سطح دستاورد طلایی توصیف کرد.

فشارهای اعمال شده از سوی آمریکا و قدرت های ناتو، نشان داد که امکان گرفتن امتیازات طلایی برای ترکیه وجود ندارد و اردوغان باید با حداقل ها کنار می آمد.

نشست مهم هلند و اطمینان معنی دار روته

پیش از آن که نشست سران کشورهای عضو ناتو در مادرید برگزار شود، ضیافت مهم دیگری در لاهه هلند برگزار شد. در این نشست که بنا به دعوت هلند و دانمارک برگزار شد، نخست وزیران بلژیک، لتونی، لهستان، پرتغال و کلاوس یوهانیس رئیس جمهور رومانی و ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو حضور داشتند.

سخنان مارک روته نخست وزیر هلند در کنفرانس مطبوعاتی پایان این نشست، بسیار مهم و معنی دار بود.

او گفت: «فنلاند و سوئد مطمئن هستند که علیرغم مخالفت های ترکیه، به ناتو خواهند پیوست.»

اما چرا نخست وزیر هلند تا این اندازه از نهایی شدن عضویت سود و فنلاند و بی اثر بودن مخالفت های ترکیه مطمئن بود؟ در پاسخ می توان به دو دلیل مهم اشاره کرد:

الف) آمریکایی ها در مذاکره با ابراهیم کالن سخنگو و رئیس مشاوران امنیت ملی و سیاست خارجی کاخ ریاست جمهوری ترکیه، شرایط عینی را توصیف و اعلام کرده اند که حفظ روابط ترکیه و غرب در گرو تایید عضویت سوئد و فنلاند در ناتو است.

ب) تیم اردوغان عملاً در بحران اقتصادی ترکیه گرفتار شده و از قدرت سیاسی و اقتصادی چندانی برخوردار نیست  و در نتیجه نمی تواند در این موقعیت سخت، در برابر غرب جبهه بگیرد.

سوئد و فنلاند، چه تعهداتی دادند؟

در تفاهم نامه ای که بین ترکیه، سوئد و فنلاند امضا شده، به چند نکته اشاره شده که برخی از آنها اهمیت نسبی دارند و برخی دیگر نیز کاملاً بدیهی و پیش پا افتاده هستند:

1.در این یادداشت تفاهم آمده است که فنلاند و سوئد حمایت کامل خود را از ترکیه در برابر تهدیدات علیه امنیت ملی این کشور اعلام کرده و این کشورها تأکید می کنند که پ.‌ک‌.ک یک سازمان تروریستی ممنوعه است.

2.در این یادداشت سه جانبه آمده است که سوئد و فنلاند از YPG/PYD و شبکه فتح الله گولن حمایت نخواهند کرد و با ترکیه توافق کردند برای جلوگیری از اقدامات این تروریست ها همکاری ها را افزایش دهند.

3.این متن همچنین به  مجموعه قوانین جدید و موثرتر مبارزه با جرائم تروریستی اشاره می کند که از اول ژوئیه در سوئد لازم الاجرا خواهد شد.

4.در این یادداشت همچنین آمده است که هیچ تحریم تسلیحاتی بین 3 کشور امضاکننده وجود ندارد.

5.اطلاعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه این 3 کشور مکانیسم مشترکی را برای تقویت همکاری با هدف  مبارزه با تروریسم و ​​جنایات سازمان یافته ایجاد خواهند کرد.

6.فنلاند و سوئد درخواست‌های ترکیه برای اخراج یا استرداد اعضای پ.ک.ک و گولن، به ‌سرعت و با جزئیات بررسی خواهد شد و تاکید می‌کند که این رویه‌ها مطابق با کنوانسیون های اتحادیه اروپایی انجام خواهد شد.

7.این سه کشور همچنین متعهد شدند که اجازه نمی دهند از قوانین محلی به نفع سازمان های تروریستی استفاده شود و در عین حال از انتشار اطلاعات نادرست جلوگیری می کنند.

8.ترکیه حمایت خود از سیاست درهای باز ناتو را تأیید و موافقت می کند که از دعوت فنلاند و سوئد برای عضویت در ناتو در نشست سران 2022 مادرید حمایت کند.

توجه به بندهای بالا نشان می دهد که نه سوئد و نه فنلاند، به طور قاطعانه، اعلام نکرده اند که راه برای هرگونه فعالیت اعضای پ.ک.ک و شبکه گولن مسدود خواهد شد. حتی موضوع اخراج و اعاده نیز بر اساس کنوانسیون های اتحادیه اروپا تعریف شده و چنین چیزی نمی تواند یک دستاورد حداکثری باشد.

آیا ترکیه می توانست امتیازات بیشتری بگیرد؟

دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه ترکیه در دو ماه گذشته، همواره با ادبیاتی اغراق آمیز درباره حق وتوی ترکیه صحبت کرده و ادعا می شد که رضایت کامل ترکیه باید تامین شود. اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد و ترکیه ناچار شد با خواسته های آمریکا و ناتو، کنار بیاید.

با توجه به حمایت تمام قد آمریکا و همه اعضای ناتو از سوئد و فنلاند، بدون تردید، راه برای کسب امتیازات بالاتر وجود نداشت. در نتیجه باید گفت، زمان آن فرا رسیده که مقامات ترکیه، جایگاه و موقعیت واقعی کشورشان را در پیمان نظامی ناتو درک کنند و به این باور برسند که صرف برخورداری از حق وتو، نمی تواند به معنی سهولت به کارگیری این حق باشد.

انتهای پیام/