رونق گردشگری به قیمت آسیب مقاصد توریستی؟
فرهنگ گردشگری یکی از اصل‌های مهم است که باید روی آن کار شود.
همیشه گردشگری فقط مزایا و نتایج مثبتی ایجاد نمی‌کند و ممکن است آسیب‌هایی را برای مقاصد توریستی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم درباره ارزش گردشگری به آسیب مقاصد گردشگری و توریستی صحبت کنیم.
در نگاه اول از گردشگری به عنوان صنعتی پول‌ساز یاد می‌شود که نتایج مثبت زیادی را در شهر مقصد ایجاد می‌کند. اما همه‌چیز به همین‌جا ختم نمی‌شود. گردشگری اگر بدون برنامه و مدیریت صحیح انجام شود، ممکن است آسیب‌های فراوانی را روی اقتصاد، فرهنگ، آثار تاریخی، رفتار مردم و بسیار موارد دیگر ایجاد کند.
این موضوع فقط برای مسافران و گردشگران خارجی نیست و در داخل یک کشور نیز مصداق‌های بسیاری دارد. بخشی از موضوع نیز به گردن گردشگران است و باید آن‌ها در رعایت برخی موارد، فرهنگ مناسبی از گردشگری نشان دهند.
مثلا اگر بلیط قشم تهیه کرده‌ایم و قرار است مدتی را در مناطق روستایی و جا‌های دیدنی آن سپری کنیم باید آموزش‌های درستی را برای این موضوع ببینیم. در ادامه این مطلب درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد که آیا رونق گردشگری به هر قیمتی حتی آسیب مقاصد توریستی به صرف است یا خیر؟
گردشگری و آثار آن
گردشگری با خود تأثیراتی را در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اکولوژیکی به همراه می‌آورد. این تأثیرات ممکن است مثبت یا منفی باشند. بله اگر گردشگری به خوبی مدیریت نشود ممکن است روی اقتصاد منطقه و مردم آن حتی تأثیرات منفی هم داشته باشد.
به راحتی می‌توان متوجه شد که گردشگری و صنعت توریسم قادر است تا تأثیرات منفی و مثبت زیادی را روی جامعه میزبان بگذارد. اگر نگاهی به تحقیق‌هایی در این زمینه بیندازیم، در کشور خودمان برخی شهر‌ها یا روستا‌هایی که گردشگران به آن‌ها سفر می‌کنند تغییرات زیادی داشتهاند. این مناطق از حالت‌های بومی خود ممکن است فاصله گرفته و بعد از مدتی از اصل‌ها و رسوم قبلی خود فاصله بگیرند.
در تحقیقی در یکی از روستا‌های کردستان مشاهده شده که مردم در تولید صنایع دستی کاهش داشتهاند و عمده صنایع دستی آن منطقه از روستا‌هایی تأمین می‌شود که گردشگران کمتری به آن‌ها میروند. حتی بازار آن میزان از صنایع دستی نیز شهر‌های اطراف هستند و نه گردشگران. گردشگری در بسیاری موارد روی آداب و رفتار جوانان تأثیر زیادی دارد و ممکن است بسیاری از شغل‌های سنتی منطقه را از بین ببرد.
در همان تحقیق که به آن اشاره کردیم، نسل جوان روستا‌هایی که گردشگر زیادی دارند، دیگر علاقه‌ای به دامداری ندارند و آن را شغل مناسبی نمی‌دانند. این موضوع در بلند‌مدت تأثیرات منفی بسیاری را روی منطقه و فضای زندگی آن خواهد داشت. اگر بلیط قشم یا دیگر شهر‌های ایران را تهیه می‌کنیم و به سفر می‌رویم، باید قبل از آن، آموزش‌هایی را در زمینه فرهنگ مردم مقصد و آداب گردشگری بدانیم.
جلوگیری از آسیب گردشگری
بسیاری از گردشگران، تأثیرات منفی گردشگری و صنعت توریسم را به حداقل رسانده‌اند. اگر نگاهی به توریست‌ها و گردشگرانی داشته باشیم که فرهنگ این موضوع را داشتهاند، تأثیرات مثبت زیادی را از آن‌ها مشاهده می‌کنیم.
بسیاری از گردشگران خارجی باعث شده‌اند تا در مناطقی مردم به ادبیات و فرهنگ علاقه بیشتری داشته باشند و در این موارد فعال باشند. احترام به محیط زیست، خرید صنایع دستی منطقه و تأثیرات مثبت اقتصادی نیز از تأثیر‌هایی است که این گردشگران داشتهاند.
با مدیریت صنعت گردشگری و ایجاد امکانات و بستر‌های مناسب در روستا‌های مقصد گردشگری، می‌توان از بسیاری از آسیب‌هایی که گردشگری می‌تواند بر مقاصد داشته باشد جلوگیری کرد. آموزش‌های لازم باید به مسافران و محلی‌ها داده شود و به فضای بومی منطقه گردشگری احترام گذاشته شود.
اثرات منفی محیط زیستی گردشگری
گردشگری مدیریت نشده ممکن است آثار منفی زیادی را روی محیط زیست منطقه مقصد داشته باشد. تعدادی از ای آسیب‌ها عبارت‌اند از:
- آسیب به اکوسیستم منطقه
- توسعه سریع و بی‌رویه تسهیلات رفاهی اکو توریستی
- آسیب به هوا، خاک، آب و موجوداتی که در منطقه زیست می‌کنند
- افزایش زباله‌ها در محیط‌های طبیعی
- کاهش وضعیت جاذبه‌های طبیعی از نظر کیفیت
- تنش محیط زیستی و تهدید حیات وحش منطقه
دیگر اثرات منفی گردشگری
در این مقاله درباره تأثیرات منفی گردشگری صحبت می‌کنیم. البته این موضوع به معنای این نیست که آثار منفی گردشگری بیشتر از آثار مثبت آن است. گردشگری در بسیاری از جنبه‌ها و حتی موارد گفته‌شده در این مقاله هم می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی داشته باشد.
بحث ما در این جا این است که باید روی این موارد فکر شود و از آثار منفی جلوگیری کنیم. در غیر این صورت، رونق گردشگری به تأثیرات منفی آن نخواهد ارزید. تعداد دیگری از آثار منفی گردشگری می‌تواند به تخریب آثار فرهنگی و تاریخی مربوط باشد. نمونه‌هایی که شبیه آن را در نوشتن یادگاری روی درختان یا آثار باستانی دیده‌ایم. البته استفاده بیش از حد و نامتعارف از آثار باستانی هم ممکن است باعث تخریب آن‌ها شود.
توزیع ناعادلانه و تمرکز منافع حاصل از گردشگری برای سرمایه‌داران نیز یکی دیگر از آثار منفی است که باعث سوءاستفاده سرمایه‌گذاران از روستا‌های توریستی و عدم رضایت اکثریت جامعه محلی می‌شود. از دیگر آثار منفی که ممکن است در اثر گردشگری ایجاد شوند می‌توان به مواردی مانند تغییر در سبک معماری و از بین رفتن معماری سنتی، تغییر در نوع مراسم روستائیان و تغییر در سبک غذای مصرفی آن‌ها اشاره کرد.
اگر بلیط قشم یا شهر دیگری را برای سفر تهیه کرده‌اید، حتماً درباره فرهنگ محلی و فرهنگ گردشگری مطالعه کنید تا شما تأثیر منفی بر مناطق گردشگری نداشته باشید یا آن را به حداقل ممکن برسانید.
"این مطلب تبلیغاتی است"
