گزارش آماری - تحلیلی تسنیم از وضعیت صنعت چاپ/ افزایش قابل توجه حجم واردات محصولات چاپی به کشور در سال ۱۴۰۰

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صنعت چاپ و بسته‌بندی در دهه 90 مسیری متفاوت را طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب گذرانده است. در همان سال‌های ابتدایی دهه 90 عمده نگرانی فعالان این صنف و  مسئولان فرهنگی این بود که اساساً این صنعت به‌عنوان یک صنعت در ایران شناخته نمی‌شود و واردات بی‌رویه محصولات چاپی و خروج ارز ناشی از آن اجازه نمی‌داد که این صنعت نفس بکشد.

شرکت‌های داخلی عمده سفارشات خود را به کشورهایی از جمله ترکیه می‌دادند و شرکت‌های ترک که بازار خوبی در ایران داشتند،‌ اقدام به تأسیس شعبه در ایران می‌کردند. واردات محصولات چاپی در سال‌های ابتدایی دهه 90 بنا به گفته مدیرکل ارشاد وقت؛ ماهانه سه هزار میلیارد تومان بوده است، اما در یک حرکت ناگهانی و طی چهار تا پنج سال بعد از آن ورق برگشت و واردات محصولات چاپی در کشور به‌شدت کاهش یافت و از واردات یک‌میلیارد دلاری به کمتر از 50 میلیون دلار رسید. حالا این شرکت‌های ایرانی بودند که نه‌تنها عمده محصولات مورد نیاز را در داخل تولید می‌کنند؛ بلکه چرخ صادرات را نیز اگرچه کند ولی به گردش انداختند.

با آمدن ویروس کرونا صنعت چاپ نیز در ایران و در همه کشورهای جهان تخت تأثیر قرار گرفت. اگرچه در دوره‌ای حجم سفارشات شرکت‌های داخلی به ویژه در حوزه بسته‌بندی افزایش پیدا کرد، اما بسته شدن مرزها موجب شد تا روند صادرات کاهش پیدا کند و ایران از مسیری که در صادرات در حال پیمودن بود تا اندازه‌ای دور شود.

تغییرات نرخ ارز‌، تغییر قیمت مواد اولیه، عدم دسترسی آسان و سریع به مواد اولیه و حالا فرسودگی ناوگان چاپ موجب شده تا روند رو به رشد صنعت چاپ ایران در تولید و در صادرت با کندی مواجه شود.

آمارهای دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد از از صادرات و واردات محصولات چاپی در سال 1400 نیز این ادعا را به خوبی نشان می‌دهد. در این گزارش در تلاش هستیم تا با نگاهی به آمارهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از صادرات و واردات محصولات چاپی به بررسی وضعیت بپردازیم. 

صادرات 19 هزار تن محصول چاپی ایران در بهار

بر اساس آمارهای  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سه ماهه نخست سال جاری بالغ بر 66 مجوز برای صادرات 19 هزار تُن محصول چاپی تولید شده در ایران صادر شده است. با توجه به وضعیت صنعت چاپ در دوران کرونا و عدم دسترسی به مواد اولیه و متغیر بودن نرخ ارز، آمار موجود آمار قابل قبولی در وضعیت فعلی صنعت چاپ به شمار می‌رود؛ ولی بارو کارشناسان این حوزه این است که ظرفیت این صنعت برای صادرات بسیار بیش از رقم فعلی است.

همچنین در سه ماه نخست سال 1400 نیز134 مجوز بری ثبت سفاش ورود 13 هزار تن محصول چاپی به کشور صادر شده است. علاوه بر آن 171 مجوز برای ترخیص  13 هزار تن محصول چاپی از گمرک و ورود به کشور صادر شده است.

صنعت چاپ در سال‌های اخیر از حجم واردات محصولات خود به شدت کاسته و بسیاری از نیازها کشور حالا در داخل تولید می‌شود،‌ اما برخی محصولات بسته‌بندی هم‌چون تتراپک‌های چند لایه مورد مصرف در بسته‌بندی شیرها و آب‌میوه‌های مدت‌دار در داخل امکان تولید آن‌‌ها وجود ندارد.

 تلاش فعلان صنعت چاپ در سال‌های اخیر این بوده که حجم واردات محصولات چاپی به کشور کاهش پیدا کند،‌ در این میان ایران که درسال‌های گذشته بازاری مطمئن برای شرکت‌های تولیدی محصولات چاپی ترکیه بود،‌ حالا خود به یکی از صادرکنندگان به کشورهای همسایه مبدل شده است. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری و سیاست‌گذاری در زمینه توسعه بیشتر چاپ بسته‌بندی می‌تواند هم از حجم واردات کاسته و هم بر حجم صادرات اضافه کند. 

کاهش آمار صادرات در تابستان

آمارها سه ماهه دوم نیز نشان می‌دهد که در تابستان 1400 نیز،‌ 62 مجوز بری صادرات دو هزار تن محصول چاپی صادر شده است که در قیاس با فصل بهار آمار صادرات کاهش محسوسی را تجربه کرده است.

همچنین 128 مجوز ثبت سفارش برای ورود 25 هزار تن محصول چاپی صادر شده است‌، علاوه بر آن مجوز ترخیص و واردات 54 هزار تن نیز صادر شده است. آمارها نشان می‌دهند که در تابستان گذشته آمار صادرات کاهش محسوسی را تجربه کرده و در مقابل آمار واردات افزایش ناگهانی داشته است.

در پاییز 1400‌، صادرات با چند مرتبه افزایش به سه هزار تن با صدور 88 مجوز رسیده است،‌ همچنین 145 مجوز نیز برای واردات چهار هزار تن محصول صادر شده است.در عین حال مجوز ثبت سفارش برای وادرات شش هزار تن دیگر نیز صادر شده است.

افزایش حجم واردات محصولات چاپی در زمستان 

در زمستان باز شاهد کاهش حجم صادرات محصولات چاپی به هزار تن و افزایش حجم واردات به 89 هزار تن بوده‌ایم. این افزایش ناگهانی واردات محصولات چاپی موجب شد تا در سال 1400 در مجموع 162 هزار تن محصول چاپی به کشور وارد شود و در مقابل تنها 24 هزار تن محصول چاپی از ایران صادر شود. علاوه بر این، مجوز ثبت سفارش واردات 65 هزار تن نیز صادر شده است که این رقم واردات محصولات چاپی را افزاش قابل توجهی می‌دهد.

اما آمار سال 1399 چگونه بود و با صادرات و واردات محصولات چاپی در سال 1400 چه تفاوتی کرده است؟

در سال 99  در مجموع  273 مجوز برای صادرات 20 هزار تن محصول چاپی صادر شده است. در قیاس با این آمار،‌ باید گفت در سال 1400 تنها چهار هزار تن یعنی 20 درصد در آمار صادراتی شاهد افزایش بوده‌ایم. در مقابل مجوز ترخیص 39 هزار تن محصول چاپی از گمرک در سال 99،‌ در سال 1400 با مجوز ترخیص 162 هزار تن محصول چاپی مواجه بوده‌ایم که افزایش قابل توجهی است. 

انتهای پیام/