میان سینما و اصول؛ روی «اصول» می‌ایستم/ فرصت به فیلم‌کوتاه‌ساز را به طمع کار با حرفه‌ای‌ها ترجیح می‌دهم + فیلم
آذرپندار می‌گوید که بی‌توجهی به کارگردانان فیلم کوتاه آنان را به‌سمت جشنوارههای خارجی با محتوا و سیاست‌های خاص سوق می‌دهد. فیلمساز باید احساس کند که همان اندازه که جشنوارههای اروپایی به فیلم او اهمیت می‌دهند، صداوسیما هم به فیلم او اهمیت می‌دهد.
خبرگزاری تسنیم، محمدباقر صنیعی منش: انجمن سینمای جوانان ایران، بعد از چندماه انتظار حالا به زمان نمایش آثار و نتایجش نزدیک می‌شود. مدیری که قبلاً در مراکز تولیدی چون بسیج صداوسیما و گروه فیلم و سریال شبکه 3 مشغول به کار بوده است، از ابتدا چه در محافل خصوصی و چه رسمی از تعامل و تحول برای ایجاد بستری مناسب در فیلمسازی کوتاه خبر داده است، در این میان مسئول این حوزه از برخی سخت‌گیری‌ها در خصوص مضامین و محتواهای فیلم‌ها نیز خبر داده و گفته بود که در مورد فیلم‌های سیاسی مشکلی ندارد اما با فیلم‌هایی که رویکرد اخلاقی نداشته باشند و یا دربردارنده مفاهیمی که در ضدیت با خانواده و دین باشد کنار نمی‌آید.
در هر حال آذرپندار بعد از نشست خبری جشنواره فیلم کوتاه، برای مراسم رونمایی از فیلم کوتاه تولیدی مجموعه‌اش با عنوان "نجان" در خبرگزاری تسنیم، برای مصاحبه تصویری به استودیوی خبرگزاری آمد تا درباره موضوعات مهم مرتبط با نهاد و جشنواره تحت امرش صحبت کند. وی ضمن ارائه گزارشی از تولیدات انجمن و فیلم‌های جشنواره فیلم کوتاه تهران نظرش را درباره جریانی که فیلمسازان را به محتوای مورد نظر جشنوارههای خارجی جهت می‌دهد بیان کرد.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
از افزایش کمّی تا تغییرات کیفی در فیلم‌های کوتاه
* آقای آذرپندار، در ابتدا درباره رویکرد و دیدگاه‌تان نسبت به تولیدات انجمن سینمای جوانان ایران و جشنواره فیلم کوتاه بگویید. در حال حاضر نسبت به سال‌های گذشته چه تغییراتی در انجمن ایجاد شده و شاهد چه فیلم‌هایی از نظر کیفی، محتوا و ژانر در جشنواره فیلم کوتاه هستیم؟
در مورد آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره فیلم کوتاه باید در ابتدا به افزایش کمی اشاره کنم. طبق آمار ثبت نامی امسال 221 اثر بیشتر نسبت به دوره قبلی داریم که برای ما مایه خوشحالی است زیرا سهمی در تولی‌گری فیلم کوتاه قائلیم که منجر به رونق بهتری نسبت به سال قبل شده است. البته بخشی از این افزایش به‌خاطر کاهش ابتلای ویروس کرونا است. البته همانطور که در نشست خبری هم اعلام کردم تعداد آثار امسال نسبت به سال 1396 و 1397 هم بهتر است. برای همین امیدواریم که سهمی در افزایش تعداد فیلم‌های کوتاه داشته باشیم.
در نظر داشته باشیم که پرتال تولید فیلم کوتاه از بهمن 1399 تا اسفند 1400 به‌خاطر مشکلات مالی بسته بود. از آبان 1400 که آمدم بدهی زیادی انباشته شده بود که به‌خاطر مشکلات مالی بود. انجمن در دوره‌هایی به‌طور جدی در معرض انحلال و ادغام قرار داشت که به موضوعات مالی و اعتباری انجمن لطمات زیادی زده بود. اما از آنجایی که آقای خزاعی از خانواده بزرگ فیلم کوتاه است و به این حوزه نگاه ویژه‌ای داشت، با حمایت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد، بودجه‌ای برای انجمن اختصاص پیدا کرد که بودجه متعارف انجمن نیست؛ این بودجه با حمایت وزیر برای تجهیز و توجه به تولیدات بالا رفت که کار بزرگی است و شاید نزدیک به 12 سال است چنین اتفاقی رخ نداده باشد.
مسأله بعدی این است که هر شهری سفر کردم، میزان آثار ثبت نامی نسبت به سال‌های قبل بالاتر رفته است. شاید این سفرها از بیرون به‌معنای شوآف به‌نظر برسد اما واقعیت این است که همین که این سفرها انجام شود بدون هیچ قول و وعده‌ای هم که باشد، باز هم برای سینماگران دلگرمی است. اما در عمل این سفرها نشان داد که حضور و گفت‌وگو با سینماگران در شهرستان‌ها منجر به افزایش میزان تولیدات می‌شود که در جشنواره شاهد آن خواهیم بود.
اما درباره کیفیت فیلم‌های جشنواره، کمی برای اعلام نظر زود است زیرا نه من همه فیلم‌های جشنواره را دیده‌ام و نه هیأت انتخاب به جمع‌بندی کامل رسیده است. اما بر مبنای آنچه دیده‌ام چه تولیدات خود جشنواره، ارسالی‌ها و حتی آن‌هایی که برای حمایت آمدند -خصوصاً اینکه خودم را ملزم کردم که تمام کارهای تولیدی انجمن را بخوانم و ببینم- شناخت کلی از فیلم‌های جشنواره دارم؛ باید بگویم که امسال فیلم‌های جشنواره نسبت به سال‌های قبل به معنای واقعی کلمه متفاوت‌تر است. مهم‌ترین وجه این متفاوت بودن این است که از نظر گونه در یک دسته قرار ندارند. به‌نظر می‌رسد که اعلام رسمی جشنواره و انجمن در این تغییر اثرگذار بوده است. البته فکر می‌کردیم که از سال بعد میوه این سیاست را می‌چینیم، اما امسال خوشحالیم که جشنواره از 7 گونه‌ای که اعلام کرد، شاهد تولیداتی در 5 گونه آن هستیم و نمایندگانی داریم.
گفتیم ژانرهای گوناگون را ایرانی بسازید
* این تنوع ژانر خیلی خوب است اما آیا در مضمون و محتوا هم شاهد تنوع هستیم یا همان موضوعات تکراری گذشته را در قالب‌های گوناگون خواهیم دید.
"تنوع در ژانر" یک موضوع صرفاً شکلی نیست بلکه این موضوعات با مباحث محتوایی با هم آمیخته و پیوسته است. زمانی که در مورد ژانر صحبت می‌کنیم فقط در مورد یک شکل حرف نمی‌زنیم، قواعدی در ژانرها وجود دارد که از نظر مضمونی هم خیلی از مسائل را حل می‌کند. شرط و شروط داشتیم که اگر فیلم‌ها را در ژانرها می‌سازید، ایرانی بودن آن هم برای ما مهم است. نمی‌خواهیم غربی و شرقی باشد. برای همین وقتی در مورد گونه وحشت صحبت می‌کنیم، درصد مشکلات مضمونی بسیار پایین است. بسیاری از فیلم‌هایی که در ژانرند درصد مشکلاتشان (در زمینه‌های گوناگون) بسیار پایین است. در فیلم‌های بلندی که در ژانرند هم همینطور. بیشتر تلخی‌هایی که فیلم‌های ما دارند و وارد برخی مضامین خاص می‌شوند در گونه درام اجتماعی است. حتی اگر فیلم مضمون ملتهبی دارد اما در ژانر باشد، تیزی آن با فیلم غیرژانری فرق دارد. از اول این دیدگاه وجود داشت که کمدی که حتی سویه انتقادی-اجتماعی داشته باشد با فیلم درامی که این سویه را دارد، از نظر تیزی و تندی آن فرق دارد.
در مسیر دستیابی به فیلم‌های علمی ـ خیالی هستیم
* پس تلاش کردید این ژانرها ایرانی باشد.
بله مثلاً اگر فیلم ترسناک است، مرتبط با عناصری مانند جن و ارواح باشد. در فانتزی همینطور. یکی از گونه‌هایی که هنوز در داخل کشور به زبان مشترک نرسیدیم، گونه علمی-خیالی است که در این حوزه هم آثاری داریم که مهم‌اند. نمی‌گویم که یک فیلم علمی خیالی کامل داریم، اما به این فضا نزدیک شده است و شمه‌ای از این فضا و رازآلودگی هم دارد.
در این ژانر هنوز کار داریم تا به زبان بومی برسیم. در تولیدات انجمن کاری را بچه‌های شهرستان دارند می‌سازند که البته امکان دارد با آنچه که در نظر داریم فاصله داشته باشد. اما به نظر می‌رسد که برای رسیدن به نقطه قابل قبول در گونه علمی خیالی چندسالی کار داریم. اما نکته مهم این است که اگر در انجمن سینمای جوانان این موضوع را کلید نزنیم کجا آغاز کنیم؟
از فیلم‌های کوتاه استراتژیک غافل نشدیم
* فیلم کوتاه مانند گلوگاهی برای شروع کار در سینمای ایران است. کارهای مبدعانه باید در این بخش ابتدایی سینمای کشور شروع شود تا شاهد راه یافتن و گسترش آن در بدنه سینمای کشور باشیم. در مورد فیلم‌های دفاع مقدسی هم کاری در دست تولید دارید؟
البته، ما دو ژانر دیگر هم برای سینمای فیلم کوتاه مورد توجه قرار دادیم. یکی دفاع مقدس و دیگری پلیسی و معمایی که عموماً آنچه که به عنوان سینمای استراتژیک و انقلابی معنا می‌شود، در این دوگونه بیشتر دیده می‌شود. برای این ژانر هم فیلم‌هایی ساختیم که در جشنواره فیلم کوتاه آنها را خواهید دید.
جشنوارههای سینمایی موضوعات جنسی را دوپینگی ترند می‌کنند
* در نشست خبری جشنواره فیلم کوتاه اشاره به جریاناتی کردید که فیلم‌هایی با محتوای دگرباشان جنسی و کودک‌کشی می‌سازند و اتفاقاً برخلاف انتظار فیلم‌های انتقادی و سیاسی کم هستند. آیا واقعاً چنین جریاناتی وجود دارند؟
این موضوع نیاز به توضیح دارد. الان موضوع دگرباشان جنسی موضوع مطرح جشنوارههای روز دنیا است که با دوپینگی که برای آنان صورت می‌گیرد امکان دارد خیلی زودتر به درگاه این جشنواره‌ها برسند و حتی نامزد و برنده شوند. حتی دیگر کار به جایی رسیده است که محافل سینمایی، جشنواره‌ها و جشن‌های سینمایی مانند اسکار، کن و برلین که کارشان اعمال و نه اعلام است، این سیاست‌ها را اعلام و از این دست فیلم‌ها حمایت می‌کنند و حتی با جزئیات اعلام می‌کنند که می‌خواهیم اقلیت‌های جنسی و یا نژادی را مدنظر قرار دهیم.
در نهایت نمی‌توان گفت وقتی 15 هزار جشنواره سینمایی در دنیا با این رویکرد داریم تأثیرش را در اینجا نگذارد، به‌خصوص آنکه عرصه فیلم کوتاه و جشنوارههای آن تا حدودی با نگاه به جشنوارههای سینمایی دنیا شکل گرفته است. یکی از دلایل این شکل‌گیری محدودیت در عرضه و اکران است. در این شرایط فیلمسازان تلاش می‌کنند که فیلمشان در کشورهای دیگر دیده شود. من همیشه فکر می‌کردم که کشورِ جشنوارههای سینمایی هستیم اما بعد که در عرصه فیلم کوتاه بیشتر مطالعه کردم دیدم که ما از کمبود رویدادهای فیلم کوتاه در سینمای کشورمان رنج می‌بریم.
کارگردان فیلم کوتاهی که قدرش را در داخل نبینند فیلمساز جشنوارههای خارجی می‌شود
فقط امسال 1996 فیلم برای ما ارسال شد که در نهایت 125 فیلم به جشنواره فیلم کوتاه می‌رود. خب باقی این آثار که بیرون از جشنواره می‌ماند چه می‌شود؟ واقعاً برخی از آنان فیلم‌های بدی نیستند، شاید در حد جشنواره باعظمت و باقدمتی چون جشنواره فیلم کوتاه نباشند، اما باید جای خود را پیدا کنند. اگر جشنواره‌ای در داخل برای آنان پیدا نشود دست روی دست که نمی‌گذارند و فیلمشان را آرشیو کنند، بلکه آن را برای جشنوارههای خارجی می‌فرستند. این لزوماً اتفاق بدی نیست اما اینکه یک فیلمساز نمی‌تواند یک سینما بگیرد و فیلمش را در آنجا تماشا کند، بد است. آن وقت که از یک جشنواره اروپایی به او زنگ زدند و به برخی از آنها رفت و جایزه گرفت، باید پذیرفت که به این نتیجه می‌رسد که اینجا قدرش را نمی‌دانند. قدم بعدی این است که فیلمساز می‌گوید باید چه چیزی بسازد که مناسب آنجا باشد و در نهایت برای سلیقه آنها فیلم می‌سازد.
اما اینکه فکر کنیم هیچ جریانی در سینمای فیلم کوتاه نیست هم اشتباه است. بله، هستند آدم‌هایی که مشاوره می‌دهند که چگونه فیلم بسازید برای اینکه در کدام جشنواره بروید. اما مسائل اول و دوم ما این نیست و موضوعات مهم‌تری وجود دارد. شاید انجمن هم تکلیفش این نباشد که بگردد سرشبکه‌ها را پیدا کند زیرا نهادهایی هستند که در این موضوع وارد می‌شوند. باید هوشیار بود اما اگر به وظایف خودمان عمل کنیم و برنامه تلویزیونی‌مان روی آنتن بیاید، پاتوق‌ها و تعاملات ما با نمایش خانگی و مراسم‌های رونمایی جان بگیرد، اینها منجر به کم شدن اثرگذاری جریانات خاص در سینمای فیلم کوتاه می‌شود.
کارگردان فیلم کوتاه باید احساس دیده‌شدن کند
* پس نتیجه صحبت شما این است که عدم حمایت لازم و کافی برای فیلم کوتاه از عرضه تا رقابت و دیده شدن، باعث شده تا فیلمساز سر از جشنوارههای خارجی با تفکر و اندیشه خارج از فرهنگ و آیین کشور دربیاورد؟
بله، تأکید می‌کنم که در حوزه تولید کمتر کشوری در دنیا هست که انقدر فیلم کوتاه مانند ایران بسازد. اینجا تولید فیلم کوتاه با تمام مشکلاتی که دارد، فضای مهیایی دارد. مشکل ما واقعاً در عرضه است. آیا واقعاً تلویزیون از این میان 10 تا 20 فیلم نمی‌تواند پخش کند؟ قطعاً می‌تواند. سهم تلویزیون کجا است؟ فیلمساز باید احساس کند که همان اندازه که جشنوارههای اروپایی به فیلم او اهمیت می‌دهند، سیمای جمهوری اسلامی ایران هم به فیلم او اهمیت می‌دهد و در یکی از شبکه‌های اختصاصیِ نمایش، کارهای او را پخش می‌کند.
ما برای توجه و برنامه‌ریزی جدی به این حوزه، بخش عرضه و بازرگانی فیلم کوتاه را در حد معاونت بزرگ کردیم تا این حوزه تقویت شود و این انتقاد رایج که ستادها عریض و طویل بشوند را به جان خریدیم اما می‌دانستیم که عرضه فیلم کوتاه به توجه جدی نیاز دارد. چند کاری که در این راستا انجام دادیم عبارت است از رایزنی و همکاری با پلتفرم‌ها، صداوسیما و نهادها و ارگان‌ها برای مشارکت. یکی دیگر از کارهایی که مهم بود و باید دوباره از سر گرفته می‌شد، پاتوق‌های فیلم کوتاه بود. الان در تمام دفاتر ما در شهرستان‌ها پاتوق‌های فیلم کوتاه در جریان است و فیلم‌ها به آنجا می‌رود و پخش می‌شود. شاید گفتنش راحت باشد چون فیلم کوتاه مانند فیلم بلند حساسیت زیادی ندارد، اما فیلمسازان کوتاه نیز نگرانی‌های خود را دارند که فیلم‌هایشان لو نرود. برای همین اینکه این حجم از فیلم نسخه بازبینی‌اش گرفته شود و برای دفاتر ارسال شود، در بلند مدت کار جدی و دشواری است.
قدم بعدی ما این است که فیلم‌ها در سینماها اکران شوند. با بهمن سبز توافقاتی کردیم. از سویی در چارسو فیلم‌ها را اکران کردیم زیرا علاقه این بچه‌ها این است که فیلمشان در پرده سینما دیده شود. در کنارش میزگرد نقد و بررسی صورت می‌گیرد برای اینکه با حضور رسانه‌ها بهتر دیده شوند و آسیب‌هایی که به آن اشاره کردم کمتر شود.
در کنار اینها جشنواره منطقه‌ای را برگزار می‌کنیم زیرا فیلم‌های جشنواره منطقه‌ای اصلاً مخصوص فیلم‌های جشنواره فیلم کوتاه تهران نیست. در اشل 10 استان برگزار می‌شود که میدان رقابت وسیع‌تر باشد. استان‌ها را نیز رده بندی می‌کنیم، جشنواره منطقه‌ای هم در نیمه دوم سال برگزار می‌شود تا از آفت جشنواره‌زدگی مصون باشیم.
انجمن سینمای جوان برای مدیرانش جای بدبدرقه‌ای است/ می‌دانم با بیانیه علیهم خواهم رفت
* زمانی که در این جایگاه وارد شدید با توجه به کارنامه ای که داشتید، به نظر می‌رسید که با یک فعال فرهنگی انقلابی روبرویی هستیم که برخی تصور می‌کردند چالش‌هایی با سینماگران و هنرمندان داشته باشد. آیا این چالش وجود دارد؟ الان تعاملات شما با آنها چگونه است؟
به‌نظرم این سؤال را کسانی که این ذهنیت را درباره من داشتند باید پاسخ بدهند، اگر هم قرار باشد کسی درباره این تعامل حرف بزند خوب نیست که من باشم. قبل از این هیچ کدام از این واکنش‌ها را ندیدم که روی کار من اثر نگذارد. فضای کلی را می‌دانم به خود فیلمسازان کوتاه هم گفتم که می‌دانم از آمدن من خوشحال نشدید اما جلسات ما برقرار بوده و هست و با صنف تعامل داریم. در اتاق من به روی آنها باز است. در تولید هم انجمن یک انحصاری در حوزه فیلم کوتاه دارد و هیچ جایی همتا ندارد. برای همین اگر کسی دغدغه فیلم کوتاه سالم دارد و نگاهی به جشنواره‌ای شدن نداشته باشد می‌توانیم با هم کار کنیم.
تندیس جشنواره فیلم کوتاه تهران
مدیران فیلم کوتاه با سلام و صلوات نمی‌آیند و با سلام و صلوات هم نمی‌روند
این مدت این اتفاقی که گفتم افتاده است و فکر نمی‌کنم که صنف فیلم کوتاه این فکر را بکند که درب انجمن به روی آن بسته است. اما اگر جایی قرار باشد مابین ذوق یک فیلمساز و اصول یکی را انتخاب کنیم، اصول را انتخاب می‌کنم. خودم را آماده این کردم که در پایان کار علیه بنده بیانیه داده شود. یادمان باشد کسی که در حوزه سینما مدیریت می‌کند باید بداند قرار نیست همیشه مورد تمجید واقع شود چون برای ایستادن در مواقعی خطر و تهدید ایجاد می‌شود و یا اینکه اگر روی اصول بایستی و آن را اعلام کنی، برخی را ناراحت می‌کند. اما به عقیده من هیچ گاردی وجود ندارد. انجمن واقعاً جای بدبدرقه‌ای است؛ نگاه کنید به رفتن مدیران گذشته از انجمن. چه آن فردی که تعامل کرد و چه آن فردی که تعامل نکرد اما همه یکجور رفتند. من هم فکر می‌کنم با بیانیه برخی سینماگران خواهم رفت.
* اما اگر این تعامل مفید و خوب باشد که با بیانیه نخواهید رفت و این حواشی ایجاد نخواهد شد.
واقعیت این است که مسأله این نیست اصلاً. جامعه فیلم کوتاه شرایط پیچیده‌ای دارد که نتیجه آن می‌تواند منجر به این چیزی که گفتم بشود. اما این سخن به این معنا نیست که در تعاملاتم تأثیر بگذارد؛ نه آنقدر بدبین هستم که بگویم اینها کسانی هستند که می‌خواهند روزی به من فحش بدهند نه آنقدر خوشبین که بگویم قرار است از خروجی این جلسات تبدیل به یک چهره محبوب و مطرح بشوم. اما در کل بنای من به تعامل با فیلمسازان است اگر با فیلمسازان تعامل و گفتگو کنیم بخشی از این مشکلات حل می‌شود. البته خیلی از مشکلات در سال‌های آخر دولتها رخ می‌دهد. دولتها در دو سال آخر عموماً دچار مشکلاتی می‌شوند و بعید نیست این انتقاد‌ها به حوزه فیلم کوتاه هم وارد شود. البته در سینمای بلند داستانی یک معادلاتی وجود دارد که شاید فردا با آن مدیر در جای دیگری طرف شویم و برای همین هر حرفی گفته نمی‌شود اما در عرصه فیلم کوتاه عموماً واکنش‌ها سریع‌تر است. برای همین مدیرانش با سلام و صلوات نمی‌آیند و با سلام و صلوات هم نمی‌روند، حداقل اگر با سلام و صلوات هم بیایند، با سلام و صلوات نمی‌روند. برای همین به طور کلی این مسائل برای من خیلی جدی نیست و فکر می‌کنم که باید به صورت جدی به وظایفم عمل کنم.
در نهایت آنچه که الان برای من مهم است این نکته است که روی اصول خود بایستم و به سینما تا جایی که می‌توانم کمک کنم. من درآمدی به جز سینما در تمام این سال‌ها نداشتم و کاری هم به جز سینما بلد نیستم. جامعه فیلم کوتاه خوب است بدانند که این طرف هم کسانی هستند که درآمد، عشق و حرفه‌شان سینما است اما بین سینما و اصول اگر قرار باشد یکی را انتخاب کنند، اصول را انتخاب می‌کنند.
به تولیدات انقلابی و ارزشی طمع ندارم/ تعهدی به کسی که به تعهدش عمل نکند نداریم
* یکی از انتقادات جدی که بخش مذهبی و دغدغه‌مند انقلابی به مدیران فرهنگی دارند این است که عموماً بودجه‌هایی برای تولید به افرادی داده می‌شود که خروجی کار به عنوان یک فیلم دینی یا ارزشی کلاً فرق دارد و به تعبیری دیگر، کلاه سر مدیر رفته است. آیا شاهد این اتفاق خواهیم بود؟ تمهید شما برای اینکه این اتفاق نیافتد چیست؟
ببینید، چالش بچه‌های ارزشی در فیلم کوتاه این نیست. البته به طور کلی این مسأله را داریم که امکان دارد خروجی فیلم کوتاه با چیزی که در فیلمنامه باشد تفاوت بکند، دلیلش هم تا حدودی به ساختار فیلم کوتاه برمی‌گردد. انجمن هم که به فیلم کوتاه پروانه ساخت نمی‌دهد. اگر مضمون فیلم کاملاً عوض شود، انجمن سازوکارهای خودش را برای رسیدگی به این موضوعات دارد. بنابراین ما هم نسبت به کسی که به تعهداتش عمل نمی‌کند، تعهدی نداریم.
رویکرد من به‌طور کلی نسبت به این موضوع این است که نسبت به دوستانی که به تولید فیلم‌های ارزشی تمایل دارند، طمعی به محصول ندارم. بالأخره الان جاهای مختلفی دارند حمایت می‌کنند، انجمن باید در این ماجرا نقطه تمایزی داشته باشد. منظورم از اینکه می‌گویم طمعی به محصول ندارم، این است که با فلان فیلمساز ارزشی فیلم نمی‌سازم که 500 بار فیلمش از تلویزیون پخش شود. بنابراین تیزر تلویزیونی نمی‌سازم. جاهای دیگری هستند که دارند این کار را می‌کنند. بلکه می‌خواهم به فیلمساز کوتاه فرصتی بدهم که بتواند فیلمی بسازد که بعدها این امکان برای او فراهم شود تا در سینمای بلند و سریال بتواند کارهای بهتری بسازد.
بچه‌های انقلابی که برای امرار معاش تیزر می‌سازند...!
مشکل ما در جبهه فرهنگی انقلاب این است که کلی استعداد داریم که شایستگی این که فیلم کوتاه خوب بسازند را دارند اما به‌خاطر مشکلات معیشتی که بر سر راه دارند عموماً از آنها خواستیم که تیزر بسازند تا زندگی آنها بچرخد. فیلم کوتاه هم اقتصاد گرمی ندارد و برای همین سراغ این روند می‌روند. اگر هم سراغ صداوسیما بروند می‌گویند که اگر 5 دقیقه‌ای باشد پخش می‌کنم اما اگر 20 دقیقه باشد در کدام کنداکتور قرارش دهیم؟ البته ما برای کم کردن این آسیب به سراغ ارگان‌هایی رفتیم تا با گرفتن مشارکت در تولید بتوانیم کمی از مشکلات مالی این حوزه را کم کنیم تا فیلمسازان نیز دچار مشکل نشوند.
ما الان با ارگان‌های زیادی مانند اوج، سازمان تبلیغات، صداوسیما، روایت فتح وارد گفت‌وگو شدیم و کارهایی را با آنها در حال تولید داریم. بخشی از کارها نیز در جشنواره فیلم کوتاه حضور دارد. خب این رویکرد باعث می‌شود که بچه‌هایی که در فیلم کوتاه کار می کنند دلگرم به کار شوند.
این همان اتفاقی است که برای جبهه فرهنگی انقلاب مبارک است. من از لب خط تولید آمدم، از گروه فیلم و سریال صداوسیما. مشکل اصلی ما این بود که وقتی می‌خواستیم فیلمسازی را با تهیه‌کننده‌ای هماهنگ کنیم که با هم فیلم بسازند، تهیه‌کننده می‌گفت که او چه ساخته است؟ آن وقت من مجبور بودم که چند تیزر به او نشان دهم که برای کمیته امداد و فلان وزارت‌خانه ساخته است و این تمام استعداد او را در خود نشان نمی‌دهد. یعنی او مشکل رزومه دارد. ما در انجمن برای اینکه یک فیلمساز از این آسیب دور بماند به شرط اینکه واقعاً بخواهد فیلم کوتاه بسازد و از قالب تیزرسازی دور شود، از او حمایت می‌کنیم. البته ممکن است خروجی این باشد که از تلویزیون هم پخش شود. برای همین در تمام مدتی که در آفرینش‌های بسیج صداوسیما و شبکه سه بودم کمتر با این چالش روبرو بودم که کسی بخواهد سرم را شیره بمالد.
فیلم دینی را به کسی می‌دهیم بسازد که الفبای دین را بداند و قبول داشته باشد
*البته این در مورد بچه‌های انقلابی است اما در مورد افرادی که به این فضا دلبستگی ندارند بارها شاهد این بودیم که فیلم‌های دینی می‌سازند اما خروجی آن چیز دیگری است.
ما در انجمن برای اینکه موضوع توجه به ژانرها را اعلام کردیم، کمتر کسی برای اینکه دل انجمن را بدست آورد سراغ گونه‌های دینی و ارزشی می‌آید. برای همین اینکه کسی بخواهد فیلم امام رضایی بسازد اما الفبای زیارت و دین را قبول نداشته باشد، نداریم. کسی می‌سازد که به این حوزه اعتقاد داشته باشد ما هم این فیلم را روی چشم می‌گذاریم. برای همین هم او نیازی ندارد که به ما چیز دیگری بگوید و سراغ گزینه‌های دیگر برود.
*سؤال آخر در مورد بحث اسکار کوالیفای است. این موضوع از سال قبل به جشنواره فیلم کوتاه اضافه شد که اتفاقی خوب و مهم است. برای اینکه فیلمی خوب و با رویکرد و مضمون قابل قبول از سوی ایران به اسکار راه پیدا کند، چه تدبیری دارید؟
ببینید این موضوع بسته به انتخاب داوران است. داوران را البته ما انتخاب می‌کنیم و آنچه که مهم است همین انتخاب داوران است. البته ما از پنج داور، چهار نفر آنها را خارجی انتخاب می‌کنیم. به‌نظر می‌رسد که اگر این انتخاب به‌درستی و حرفه‌ای انجام شود، ما نباید خیلی نگران باشیم. اگر که حذف و تعدیلی رخ دهد باید در هیأت انتخاب باشد. از این زوایه هم فکر نمی‌کنم که ما مشکل زیادی داشته باشیم. علاوه بر این باید قبول کنیم که شاید از جشنواره یک فیلم خارجی انتخاب شود نه یک فیلم ایرانی. آن فیلم دیگر نماینده کشور ما در اسکار نیست.
رویکردی که ما در بخش بین الملل داریم بحث فیلم کشورهای منطقه است. چون که جمع‌بندی‌های ما انجام شده است در این موضوع این نوید را می‌توانم بدهم که در جشنواره امسال اثرگذاری آن را خواهید دید. البته نه به این قیمت که کیفیت را از دست بدهیم. ما هر سال در جشنواره کارهایی را می‌بینیم که هم‌طرازند. آن فیلم‌هایی که در منطقه بودند این امتیاز را داشتند که در جشنواره وارد شوند.
اما به‌طور کلی در بخشی که فیلم‌های ایرانی معرفی می‌شوند، این برای ما مهم است که بیش از اینکه به سلیقه داوران فکر کنیم که آنها از چه فیلمی خوششان می‌آید، صلاح خود جشنواره و کشور را در نظر بگیریم. گاهی فیلم‌ها برای ما یک نوع فیلمند اما داوران که آنها را می‌بینند از آن برداشت دیگری می‌کنند و باعث می‌شود که اقبالی به آن فیلم‌ها هم نشان بدهند. این برای ما مهم است که فیلمی را که معرفی می‌کنیم بتواند بعد بین المللی داشته باشد. همه چیز صرفاً بر اساس ذائقه‌های آنها انتخاب نشده باشد و اگر قرار است در این ذائقه خدشه‌ای به مسائل ما وارد شود، حتماً لحاظ خواهیم کرد.
البته 5 فیلم از سوی دبیر به هیأت انتخاب برای بخش خارجی معرفی می‌شوند که از اختیارات دبیر است که در این مورد می‌توانید از من بازخواست کنید. در مورد هیأت انتخاب هم تلاش کردیم تا ملاحظات خاص خود را داشته باشیم. اگر هیأت انتخاب به درستی انتخاب شوند، آزادانه می‌توانند از میان 50 تا 60 فیلمی که برای بخش بین‌الملل هستند، یک اثر خوب را انتخاب کنند.
*نکته آخری اگر در نظر دارید بگویید.
تنها چیزی که برای من عجیب است این است که چرا به نشان و تندیس جشنواره فیلم کوتاه پرداخته نمی‌شود. هر جشنواره‌ای را به نشانش می‌شناسند، جشنواره فجر را به سیمرغ و حقیقت را به فیروزه‌اش و جشنواره فیلم کودک را به پروانه‌اش. اما نشان این جشنواره "برگ زرین" است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. برخی اوقات تندیس‌های جشنواره نمودار ارزش‌ها و اعتبار جشنواره هم هستند. به‌نظرم بهتر است که دوستان اصحاب رسانه نسبت به این مورد جدیت بیشتری نشان بدهند.
انتهای پیام/
