کاهش چشمگیر کیفیت حکمرانی در ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها حزب حاکم ترکیه حال و روز خوبی ندارد و مدتهاست که روزشماری مخالفین برای فرا رسیدن انتخابات سراسری و پایان دوران اقتدار اردوغان آغاز شده است.

تحلیل گزارش های مختلف بین المللی در مورد ترکیه نشان می دهد که برخلاف ادعاهای سران حزب عدالت و توسعه، انتقاداتی که از سوی مخالفین دولت بیان می شوند، صرفاً دلیل سیاسی و حزبی ندارند و مردم ترکیه بر روی ارض واقع در شرایط ناگوار قرار گرفته اند.

به باور بسیاری از تحلیلگران سیاسی، در یک دهه اخیر ترکیه به خاطر تصمیمات غلط حزب عدالت و توسعه در چندین حوزه و گستره مهم دچار پسرفت شده و کیفیت حکمرانی در این کشور به پایین ترین سطح رسیده است. روزنامه قرار چاپ آنکارا امروز در عکس و تیتر صفحه نخست، به بیان این موضوع پرداخته که حالا ترکیه در اغلب حوزه ها در انتهای لیست های رده بندی بین المللی است.

معضل بزرگ ترکیه، اقتصاد

وقتی که حزب عدالت و توسعه در سال 2002 میلادی قدرت را در دست گرفت، ترکیه به تازگی از بستر بیماری برخاسته و یک بحران اقتصادی تاریخی را تجربه کرده بود. مدیریت اقتصادی و دیپلماسی تیم گل، اردوغان و باباجان، در مدت زمانی کوتاه به بازار ترکیه جان دوباره ای بخشید و طولی نکشید که نام ترکیه به عنوان یک اقتصاد نوظهور در حال توسعه بر سر زبان ها افتاد.

در یک ارزیابی کلی، 10 سال نخست دوران مسئولیت حزب عدالت و توسعه، سالیان شکوفایی اقتصاد ترکیه بود. اما از اواخر سال 2013 میلادی، رفته رفته مشکلات کوچک و بزرگ دیدار شدند.

تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که مشکل بزرگ اقتصاد ترکیه، درست از همان نقطه ای آغاز شد که اردوغان تصمیم گرفت، اهمیت قدرت نمایی حزبی و انجام مگاپروژه های عمرانی را بر هر موضوع دیگری ترجیح دهد.

هر 1 دلار آمریکا در سال 2013 میلادی تنها 2 لیره می ارزید. اما حالا و در سال 2022 میلادی، دلار به 19 لیره نزدیک شده و صد البته این نرخ، یک نرخ آزاد واقعی نیست و با محاسبه سود متممی که دولت به همه سپرده های بانکی می دهد، رقم واقعی ارزش دلار در ترکیه بیش از 22 لیره است. این یعنی شگرف ترین وضعیت سقوط ارزش لیره ترکیه در یک برهه زمانی 10 ساله.

دولت اردوغان امیدوار است که با جذب سرمایه تجار روسی و تجار کشورهای حوزه خلیج فارس، بحران را پشت سر بگذارد، اما سرمایه گذاران بزرگ اروپایی و آمریکایی، مدتهاست از بازار ترکیه خارج شده اند و ظاهراً فعلاً خیال بازگشت ندارند.

اعلام انصراف از دموکراسی و توسعه سیاسی

بر اساس گزارش سال 2022 دموکراسی دانشگاه گوتنبرگ، ترکیه در بین 179 کشور در رتبه 147 قرار گرفت و در این لیست حتی پس از رواندا و بنگلادش قرار گرفت.

قوه قضائیه ترکیه عملاً به حیاط خلوت حزب عدالت و توسعه تبدیل شده و صدها تن از جوانان هوادار این حزب، صرفاً با داشتن مدرک کارشناسی حقوق و بدون برخورداری از دانش، تجربه و مهارت حقوقی، به عنوان قاضی و دادستان جذب شدند و شمار قضات مستقلی که در صدور حکم، منتظر تماس تلفنی دولت و حزب حاکم نباشند، بسیار ناچیز است. علاوه بر این، دادگاه های ترکیه، با چند میلیون پرونده تلنبار شده، این کشور را در لیست کشورهایی قرار داده که رکورد اطاله دادرسی و بلاتکلیفی حقوقی را شکسته اند.

رتبه اعتباری بین‌المللی ترکیه بر اساس «شاخص حقوق جهانی» کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری به B2 رسیده است. این یعنی جایگاهی پایین‌تر از کنیا و قرار گرفتن در لیست یکی از 10 بدترین کشور جهان.

آزادی بیان برای شهروندان و مطبوعات در ترکیه، سال به سال با پسرفت و عقب ماندگی بیشتری مواجه شده است. تاکنون هزاران نفر در ترکیه به خاطر نوشتن توییت هایی در انتقاد از ریاست جمهوری، مورد بازجویی قرار گرفته اند، شرایط برای فعالیت رهبران احزاب سیاسی مخالف دولت دشوار است، شرکت ها و بانک های بزرگ برای انتشار تبلیغ از همکاری با رسانه های آزاد و مستقل منع می شوند، منتقدین دولت به شبکه های تلویزیونی راه داده نمی شوند و از همه بدتر این که شرکت های نزدیک به حزب عدالت و توسعه با دریافت تسهیلات بانکی چند میلیارد دلاری، تمام مجموعه های رسانه ای بخش خصوصی منتقد دولت را خریداری کرده و آنها را یک شبه به تریبون اردوغان و حزب او تبدیل کردند.

کشوری با 209 دانشگاه ‍!

در گزارش روزنامه قرار به این اشاره شده که زنگ خطر برای ترکیه به صدا درآمده و در چندین گستره، اعتبار بین المللی و منطقه ای این کشور از بین رفته است. یکی از این حوزه ها، دانشگاه و آموزش عالی است.

یکی از افتخارات مهم اردوغان این است که در دوران اقتدار او تمام 81 استان ترکیه دارای دانشگاه شده اند و حتی در برخی استان ها، چندین دانشگاه تاسیس شده است. حالا ترکیه 209 دانشگاه دارد و 60 درصد این دانشگاه ها در دوان اقتدار حزب عدالت و توسعه تاسیس شده اند. دولت اردوغان، چنین چیزی را توسعه علم می نامد. اما کارشناسان معتقدند که این اقدام به شدت باعث کاهش کیفیت آموزشی شده است. به نحوی که حتی یک دانشگاه ترکیه نتوانسته در رتبه بندی دانشگاه های جهان وارد لیست 400 دانشگاه برتر شود.

پیش از این دانشگاه فنی استانبول، دانشگاه پزشکی جراح پاشای استانبول، دانشگاه آنکارا و چندین دانشگاه دیگر، کیفیت علمی و آموزشی بالایی داشتند، اما حالا با عزل و نصب های سیاسی و تصمیمات غلط، حتی این دانشگاه ها نیز تعریف چندانی ندارند.

البته مشکل ترکیه در حوزه آموزش، فقط گستره دانشگاهی و آموزش عالی را در بر نمی گیرد و در مدارس و دبیرستان ها نیز اوضاع نگران کننده است. بر اساس نتایج گزارش PISA که کیفیت نظام های آموزشی کشورها را اندازه گیری می کند، ترکیه پایین تر از تمام اعضای «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه» (OECD) است و درصد بالایی از دانش آموزان این کشور، در درک مطلب و ریاضیات مشکلات جدی دارند.

کاهش شدید کیفیت حکمرانی و خدمت رسانی دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، موجب شده که میلیون ها نفر از محافظه کاران نیز از این حزب فاصله بگیرند. با آن که بر اساس اسناد و گزارش های بسیاری از موسسات تحقیقاتی بین المللی، ترکیه در اغلب حوزه ها در ته لیست کشورهای جهان قرار گرفته، اما اردوغان همچنان معتقد است که کل اهداف سند چشم انداز 2023 محقق خواهد شد، اما کمتر از 4 ماه به آغاز سال 2023 میلادی باقی مانده و بعید است که در این فرصت کوتاه به یک باره وضعیت ترکیه تغییر کند.

انتهای پیام/