نگاه رسانه‌های ترکیه به عضویت ایران در شانگهای
روزنامه‌های ترکیه عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای را به مثابه موضع قاطعانه ایران در برابر غرب تلقی کردند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مراحل نهایی عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای، توجه رسانه های ترکیه را به سوی خود جلب کرد.
روزنامه جمهوریت از قدیمی ترین روزنامه های ترکیه، در صفحه نخست به این موضوع پرداخته و نوشت: «سازمان همکاری های شانگهای در معادلات اقتصادی و نظامی اوراسیا نقش مهم و تعیین کننده ای دارد و حالا ایران روند عضویت کامل در این سازمان را طی کرده است.»
همچنین روزنامه ملی گازته ارگان رسانه ای حزب اسلامگرای سعادت (شاگردان مرحوم اربکان)، در گزارشی به موضوع عضویت ایران در شانگهای پرداخته و نوشت:«آمریکا و متحدانش سال ها تلاش کردند تا ایران را در معرض تحریم قرار داده و منزوی کنند. اما حالا، ایران دست به یک حمله مهم و حیاتی زده و پروتکل تعهدی برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای (SCO) را امضا کرده است. این سازمان که شامل روسیه، چین و کشورهای شوروی سابق در آسیای مرکزی است، چهار سال پیش هند و پاکستان را نیز به منظور ایفای نقش مؤثرتری در برابر نفوذ غرب در منطقه با هم ادغام کرده بود. حالا ایران با امضای سند عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای وارد مرحله جدیدی در همکاری های مختلف اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و انرژی شده است. از سوی دیگر، ایران به مذاکرات هسته ای با کشورهای غربی ادامه می دهد.»
این توییت امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز در بسیاری از رسانه ها و خبرگزاری های ترکیه، ترجمه و بازنشر شد که درباره روند عضویت گفته است: «در شهر تاریخی سمرقند یادداشت تعهدات عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان همکاری شانگهای را با دبیرکل امضا کردم. اکنون وارد مرحله جدید همکاری های متنوع اقتصادی، تجاری، ترانزیت، انرژی و … شده ایم. دبیرکل سازمان، پیوستن دائم ایران و امضای سند را تبریک گفت و آن را تحول مهمی خواند.»
ابوذر گوهری مقدم دانشیار روابط بین‌الملل و معاون سیاسی و بین‌الملل مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در این مورد گفته است:«اجلاس شانگهای و دیدارهای رئیس‌جمهور در حاشیه آن هدفمند برنامه‌ریزی‌شده است. هدف اصلی این سفر، افزایش بهره‌مندی اقتصادی و تجاری کشور از اعضای سازمان و استحکام روابط با کشورهای مؤثر آن در جهت تأمین منافع ملی است. دولت نشان داده به آنچه در سیاست خارجی وعده کرده، پایبند است.»
قطار ایران، قطار ترکیه
همزمان با تکمیل روند عضویت ایران در شانگهای، تجارت و انتقال کالا نیز ضرباهنگ تندتری گرفته است.
محمد کشاورز زاده سفیر جدید ایران در جمهوری خلق چین، درباره این موضوع اعلام کرده است: «با طی مراحل نهایی عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای، ارتباطات ریلی بین ایران و کشورهای عضو به خصوص چین اهمیت به سزایی یافته است. در همین راستا طی هفته های گذشته با افزایش ترانزیت کالا از مسیر ایران، زمینه بسیار خوبی برای استفاده از مسیر ترانزیتی کشورمان فراهم شده است.»
همچنین سفارت ایران در پکن، در پیامی اعلام کرد:«طی روزهای 7 و 8 شهریور ماه سال جاری، کشور چین قطار باری ارومچی - انزلی را از طریق دریای کاسپین و قطار باری دالیان - جلفا از مسیر تمام ریلی اینچه‌برون را به ایران اعزام کرد. این نخستین بار پس از سالیان متمادی است که چین از طریق اینچه‌برون به ایران کالا صادر می‌کند.»
افزایش حجم تجارت بین ایران از قدرت های بزرگ جهان انرژی و چین به عنوان قطب اقتصادی بین المللی، اهمیت فراوانی دارد. با این حال، تهران و پکن در مورد تردد قطارهای باری، غوغای رسانه ای و موج تبلیغاتی عظیم به راه نینداختند. اما در ترکیه، حرکت قطارهای حامل بار از آنکارا به سوی چین، با الفاظ و عبارات اغراق آمیز، همچون یک دستاورد تاریخی بزرگ توصیف و چنین وانمود شد که ترکیه به قلب اقتصاد چین متصل شده است. این در حالی است که اساساً کالاهای صادراتی ترکیه به چین، از اهمیت اقتصادی و تجاری خاصی برخوردار نبودند و ظاهراً رسانه های وابسته به حزب حاکم ترکیه، فقط به دنبال این بودند که به توصیف نشانه های نمادین بپردازند.
همچنان که شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفته است:«شانگهای، سازمانی اوراسیایی میان‌دولتی است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و سیاسی با هدف برقرار کردن موازنه برابر نفوذ آمریکا و ناتو پایه‌گذاری شد. نقش اصلی و تعیین‌کننده این پیمان را چین و روسیه ایفا می‌کنند. بنابراین پیمان شانگهای یک قدرت جهانی به شکل عام و منطقه‌ای به طور خاص محسوب می‌شود. عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای برای کشور ظرفیت اقتصادی و سیاسی منطقه‌ای و جهان ایجاد می‌کند و باعث تولید قدرت در حوزه اقتصادی و سیاسی و به دنبال آن توسعه روابط با اعضای این نهاد می‌شود. به همین دلیل عضویت رسمی ایران در این سازمان به عنوان یک بُرد سیاسی و نظامی محسوب می‌شود.»
سازمان همکاری شانگهای می‌تواند در خنثی سازی تحریم‌ها نقش موثر و مهمی برای کشور داشته باشد و بخشی از نیازمندی‌های کشور را در حوزه تجارت خارجی تامین کند.
موانع ترکیه برای پیوستن به شانگهای
در روزهای اخیر، برخی از تحلیلگران نزدیک به حزب عدالت و توسعه اعلام کردند که با توجه به روابط نزدیک و رفیقانه بین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و همچنین با نگاه مثبت شی جینگ پینگ رئیس جمهور چین، احتمال آن وجود دارد که در آینده ای نزدیک، ترکیه به عنوان عضو رسمی سازمان همکاری های شانگهای پذیرفته شود.
اما تحلیل گران واقع بین و حرفه ای ترکیه، به این اشاره کردند که اساساً چنین چیزی با ساده ترین مبانی روابط بین الملل سازگار نیست و تناقضی بزرگ در این هدف گذاری نهفته است. چرا که ترکیه در هفت دهه گذشته، به عنوان یکی از اعضای مهم پیمان نظامی ناتو، عملاً در زمینی توپ زده که تماماً نقطه مقابل روسیه و چین است!
برخی از تحلیل گران وابسته به اتاق فکر حزب عدالت و توسعه، پیشنهاد کرده اند که در دو بُعد مهم همکاری اقتصادی و دفاعی – امنیتی اعضای شانگهای، ترکیه فقط اهداف اقتصادی را دنبال کند! غافل از این که نزد سران شانگهای، چنین تفکیکی فاقد معنا است و یک عضو فعال ناتو که اتفاقاً در ماجرای سوریه رویکردی کاملاً مخالف نگرش امنیتی شانگهای در مورد مبارزه با تروریسم و افراط گرایی داشته، نمی تواند اعتماد اعضای دیگر را تامین کند.
انتهای پیام/
