سایه سنگین نفت بر سر روابط آمریکا و عربستان
بعد از تنشهای به وجود آمده میان روابط عربستان و آمریکا به دنبال تصمیم اخیر اوپک پلاس جهت کاهش تولید نفت و اظهارات متقابلی که واشنگتن و ریاض در این زمینه مطرح کردهاند، کارشناسان به بررسی چشمانداز مناسبات آینده دو طرف میپردازند.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، به دنبال تصمیم اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت و ایجاد تنشی در روابط عربستان و آمریکا، بسیاری از کارشناسان معتقدند که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا هر دو تلاش میکنند تا در مساله نفت اراده خود را ثابت کنند و این امر قطعا به ائتلاف عربستان و آمریکا که از ابتدا بر پایه نفت شکل گرفته بود، آسیب میزند، اما نمیتوان گفت که روابط بین دو طرف بخاطر تصمیم اخیر عربستان در راستای کاهش تولید نفت کاملا قطع خواهد شد.
به گزارش القدس العربی،عربستان سعودی بهعنوان رهبرگروه تولیدکنندگان نفت اوپک پلاس، زمانی که تصمیم به کاهش تولید نفت گرفت، خشم دولت جوبایدن را در آستانه انتخابات میاندورهای آمریکا برانگیخت و این درحالی است که آمریکا تلاش میکرد تا این تصمیم اوپک پلاس را به مدت یک ماه به تعویق بیاندازد.اقدام اخیر اوپک پلاس باعث افزایش شدید قیمت نفت شد و بایدن روز سهشنبه بعد از اینکه سناتورهای متعددی از کاخ سفید خواستند در پاسخ به این اقدام، تمام جنبههای همکاری با عربستان سعودی از جمله فروش تسلیحات را متوقف کند، گفت این اقدام عواقبی برای روابط واشنگتن و ریاض در پی خواهد داشت.
وزارت خارجه عربستان در واکنش به این اظهارات بیانیهای صادر و اعلام کرد که هرگونه اظهارات درباره جانبداری ریاض در نزاعهای بینالمللی پس از تصمیم اوپک پلاس در خصوص کاهش تولید نفت را رد میکند؛ این اظهارات مبتنی بر واقعیت نیست. تصمیم اوپک پلاس به اجماع همه کشورهای عضو این مجموعه گرفته شده است. وزارت امور خارجه عربستان تاکید کرد: «ریاض هیچ دیکته و رفتاری را نمیپذیرد که با هدف منحرف کردن تلاشها برای حمایت از اقتصاد جهانی انجام میشود».
«جان کربی» هماهنگ کننده ارتباطات شورای امنیت ملی کاخ سفید روز پنجشنبه خطاب به عربستان گفت: وزارت خارجه عربستان میتواند در جهت وارونه کردن مسائل تلاش کنند اما حقایق ساده هستند. در هفتههای اخیر عربستان سعودی بصورت خصوصی و علنی پیام داد قصد دارد تولید نفت خود را کاهش دهد. کاری که میدانستند نفع روسیه را افزایش داده و تاثیر تحریمها را کاهش میدهد. این مسیری اشتباه است.
رویترز پس از گفتگو با کارشناسان خلیج فارس اعلام کرد که باوجود بگومگوهای تند میان مقامات دو کشور، هیچ یک از آنها در میدان عمل دست باز ندارند و به یک دیگر وابستهاند و عواملی وجود دارند که مانع از قطع روابط دو طرف به طور کامل میشود. ایالات متحده آمریکا از یک سو، نمیخواهد کاری انجام دهد که امنیت بخش نفت در عربستان را به خطر بیندازد، به ویژه اینکه هر گونه آسیب به این بخش حیاتی منجر به افزایش شدید قیمت نفت میشود و ممکن است ریاض را به نزدیک شدن بیشتر با چین و روسیه سوق دهد.به نوبه خود نیز عربستان متوجه شده است که نمیتواند به راحتی منابع تسلیحاتی ارتش خود را که از زمان برقراری روابط با آمریکا در سال 1945 توسط این کشور مجهز شده است، متنوع کند.
با این حال، شکاف بین ایالات متحده و عربستان سعودی در حالی که محمد بن سلمان تلاش میکند تا بر اهمیت کشورش در صحنه جهانی تأکید کند، در حال تشدید است. پیش از این روابط آمریکا و عربستان به دلیل موضع بایدن در پرونده قتل «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد سعودی در سال 2018، جنگ یمن و اخیراً به دلیل تعویق اعطای مصونیت به محمد بن سلمان از سوی ایالات متحده، پس از انتصابش به سمت نخستوزیری تیره شده بود.
یک منبع عربی که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود اعلام کرد: «ولیعهد سعودی معتقد است که دولت آمریکا شخصاً او را هدف قرار میدهد. بنابراین تصمیم گرفت در مقابل آن بایستد و قدرت موقعیت خود را در عربستان اثبات کند و نشان دهد که وی برای موضع آمریکا اهمیتی قائل نیست». پس از حمله روسیه به اوکراین در 24 فوریه، زمانی که مسئولان کشورهای غربی از جمله خود جو بایدن، برای مقابله با تورم فزاینده در کشورهایشان، برای درخواست تولید بیشتر نفت از عربستان دیدار کردند، محمد بن سلمان تا حدودی در صحنه جهانی نفوذ پیدا کرد.« علی الشهابی» تحلیلگر سعودی نزدیک به دربار سلطنتی اعلام کرد:«محمد بن سلمان اجازه نخواهد داد که عربستان تحت سلطه خواستههای سیاستمداران آمریکایی قرار گیرد».
ولیعهد سعودی از همان ابتدا تلاش زیادی کرد تا به ایالات متحده بگوید که خواهان روابط عالی است. اما سیاستمداران آمریکایی همچنان تلاش کردند تا پرونده قتل جمال خاشقجی بپردازند، چیزی که محمد بن سلمان سعی داشت تا کاملا این پرونده نادیده گرفته شود.
اما نقطه ضعف ریاض امنیت آن است. عربستان سعودی بارها ترس خود را نسبت به آن ابراز کرده ، به ویژه پس از حملات سال 2019 که به تاسیسات نفتی عربستان انجام شد (حملات جنبش انصارالله یمن) و بازار انرژی را تکان داد.
بسیاری از مقامات سعودی علناً تأکید کردند که تصمیم اوپک پلاس هیچ ارتباطی با سیاست ندارد و این تصمیم یک تصمیم «اقتصادی» با هدف حفظ ثبات بازار نفت در برابر اقدامات سختگیرانه مالی در سراسر جهان است.
«فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی، بر منافع مشترک عربستان سعودی و ایالات متحده در حفظ همکاریهای امنیتی و نظامی برای کمک به ایجاد ثبات منطقهای تاکید کرد.
«الیزابت کندال» کارشناس خاورمیانه از دانشگاه کمبریج، به رویترز گفت: « بیشترین فشاری که آمریکا میتواند بر عربستان بیاورد این است که دیگر سلاح به این کشور نفروشد.چنین کاری خلاف منافع استراتژیک و اقتصادی آمریکا است. این کار عربستان را بیشتر به سوی روسیه و چین سوق خواهد داد».
ریاض، واشنگتن را تحت فشار قرار میدهد تا سیاست ارائه تنها سلاحهای دفاعی را لغو کند، شرطی که دولت بایدن در مورد استفاده از سلاحهای آمریکایی در جنگ یمن تعیین کرده بود
«جرمی بنی» متخصص دفاع خاورمیانه در شرکت اطلاعاتی جهانی جینز اعلام کرد:« عربستان در حدی به تجهیزات تسلیحاتی ایالات متحده، مخصوصاً تجهیزات هوایی، وابسته است که حتی اگر بخواهد وابستگی خود را کم کند برایش امکانپذیر نیست. او میگوید که هیچ کشور دیگری قادر نیست جای آمریکا را بگیرد. به ویژه روسیه که خود درگیر جنگ است و با کمبود چنین تجهیزاتی روبروست».
به دنبال قتل جمال خاشقجی توسط عوامل سعودی و سرکوب مخالفان و منتقدان در عربستان، محمد بن سلمان اکنون در کشورهای غربی و صحنه بینالمللی به عنوان یک رهبر بی پروا و غیرقابل اعتماد دیده میشود.
یکی دیگر از منابع عربی که خواست نامش فاش نشود اعلام کرد: « وضعیت بسیار دشواری است. هرچند موضع انتخاباتی (از طرف بایدن) وجود دارد ؛ اما تنش میان عربستان و آمریکا همچنان باقی است که این اختلافات در نهایت میتوانند حل و فصل شوند».
انتهای پیام/