بزرگداشت روز حافظ در تاجیکستان +تصاویر
مراسم بزرگداشت روز خواجه حافظ شیرازی با حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران و شخصیت‌های ادبی و فرهنگی تاجیکستان در محل اتحادیه نویسندگان این کشور برگزار شد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، مراسم بزرگداشت روز خواجه حافظ شیرازی با حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران و شخصیت‌های ادبی و فرهنگی و تاجیکستان در محل اتحادیه نویسندگان این کشور برگزار شد.
«عطا میرخواجه» معاون رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان این مراسم را افتتاح کرد و گفت: بزرگداشت روز خواجه حافظ شیرازی در حقیقت بزرگداشت شعر عالی و سرشار از راز و رمز حقیقت هستی است.
وی نقش خواجه حافظ و سایر بزرگان ادب فارسی را در تأمین و تحکیم پیوند میان مردمان تاجیکستان، ایران و افغانستان بی‌بدیل خواند و گفت: هیچ ملتی در دنیا به اندازه ادبیات مشترک ما نتوانسته است تعداد بیشمار بزرگان ادب و به‌ویژه شعر را به بشریت تقدیم کند. استاد رودکی، فردوسی، سینا، عمر خیام، مولانا، سعدی، حافظ، نظامی، عطار، ناصرخسرو، کمال خجندی، و دهها شاعر دیگر آثار جهان‌شمول از خود به‌میراث گذاشته‌اند.
میرخواجه جایگاه خواجه حافظ شیرازی را بین مردم فارسی‌زبان استثنایی توصیف و تصریح کرد: تاجیکان به حافظ بسیار ارادت دارند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با ابراز خوشحالی از رو به گسترش بودن روابط فرهنگی میان دو کشور دوست و برادر تاجیکستان و ایران بیان داشت: راهی که تاجیکستان و ایران می‌پویند راه عشق است و به‌قول خواجه حافظ در این راه بروز مشکلاتی طبیعی است، اما نکته مهم این است که همه مشکلات در سایه ارزش‌های مشترک بسیار فراوان و وجود اراده قاطع دو ملت دوست و برادر همواره از بین رفته و خواهد رفت، بنابراین احساس خوشبختی می‌کنیم که یک دوره کمرنگ شدن برنامه‌های مشترک فرهنگی بین اتحادیه نویسندگان تاجیکستان و سفارت جمهوری اسلامی ایران پشتِ‌سر گذاشته شده است و امروز بزرگداشت روز خواجه حافظ شیرازی ما را دیگرباره به هم آورده است و با کلام ملکوتی خویش تأکید می‌کند:
درختِ دوستی بنشان که کامِ دل به بار آرد
نهالِ دشمنی برکن که رنج بیشمار آرد
سپس معاون رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان با قدردانی از همکاری و مشارکت سفارت ایران در «دوشنبه» جهت برگزاری این مراسم، رشته صحبت را به «محمدتقی صابری» سفیر جمهوری اسلامی در تاجیکستان واگذار کرد.
حافظ درخشانترین ستاره فرهنگ پارسی است
سفیر جمهوری اسلامی ایران با تقدیر از برگزاری این مراسم و به‌فال نیک گرفتن تقارن آن با ایام ولادت باسعادت پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) و همچنین ابراز خوشحالی از فرصت سخن گفتن در جمع اصحاب دانش و ادب کشور هم‌فرهنگ و هم‌زبان دوست و برادر تاجیکستان، بیان کرد: 20 مهر ماه در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روز بزرگداشت خواجه حافظ شیرازی، شاعری که مهرش در عمق جان مردم پارسی‌زبان نشسته و شاعری که متعلق به همه قرن‌ها و محبوب همه قشرهاست، نام‌گذاری شده است.
وی افزود: روز بزرگداشت حافظ، لسان‌الغیب را گرامی می‌داریم و به تمامی علاقه‌مندان این شاعر سخن‌پرداز، اندیشه‌ورز و نکته‌سنج که بند بند کلام منظوم و عاشقانه‌اش، پس از هفت قرن، تازه و بی‌تکرار و روح‌پرور و روح‌افزا است، بر تمامی پارسی‌زبانانِ جهان، به‌ویژه اهل معرفت و خرد ایران و تاجیکستان گرامی باد.
محمدتقی صابری ادامه داد: حافظ درخشانترین ستاره فرهنگ پارسی است و در طول چند قرن تا امروز، قشرهای متعددی، به‌زبان او شرح وصف حال خود را یافته‌اند. در طول این چند قرن تا امروز هیچ شاعری به‌قدر حافظ در اعماق و زوایای ذهن و دل مردم پارسی‌زبان نفوذ نکرده است. او شاعر تمامی قرنهاست و همه قشرها از عرفای مجذوب جلوه‌های الهی تا ادیبان و شاعران خوش‌ذوق، تا رندان و مردم معمولی هر کدام در حافظ، سخن دل خود را یافته‌اند و به‌زبان او شرح وصف حال خود را سروده‌اند.
شاعری که دیوان او تا امروز هم پرنشرترین و پرفروشترین کتاب بعد از قرآن است و دیوان او در همه جا و در بسیاری از خانه‌ها یا بیشتر خانه‌ها با قداست و حرمت کنار کتاب الهی گذاشته می‌شود، شاعری که لفظ و معنا و قالب و محتوا را با هم به اوج رسانده است و در هر مقوله‌ای زبده‌ترین و موجزترین و شیرین‌ترین گفته را دارد. دیوان اشعار او در ایران، تاجیکستان و افغانستان و دیگر کشورهای حوزه تمدنی مورد توجه عاشقان و علاقه‌مندان اوست.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، ابراز داشت: درباره حافظ سخن‌ها گفته‌اند و قلمها زده‌اند و صدها کتاب در شرح‌حال او یا دیوان اشعارش نوشته‌اند اما این شاعر بزرگ و غزلیاتش اگرچه در تاریخ شهره و شناخته شده‌اند، اما باید اعتراف کنیم و بگوییم ایشان و هم شعرش تاکنون آن‌چنان که سزاوار است، شناخته نشده‌اند.
ما امروز در اینجا جمع شده‌ایم تا از حافظ تجلیل کنیم، زیرا این شاعر بزرگ دو ویژگی مهم دارد که ما را وامی‌دارد از ایشان تجلیل کنیم و یاد او را زنده نگاه داریم، ویژگی اول زبان فاخر اوست که همچنان بر تارک زبان و شعر پارسی ایستاده است. ویژگی دوم، معرفت حافظ است که خودِ او تأکید می‌کند که از قرآن بهره گرفته است و در سرودن اشعارش از مفاهیم قرآن استفاده کرده است.
حافظا در کنج فقر و خلوتِ شب‌هایِ تار
تا بود وردت دعا و درسِ قرآن غم مخور
سفیر جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه «شناخت ابعاد جهانی شخصیت هنری حافظ، در واقع اعتلا بخشیدن به فرهنگ و معرفت جهانی است»، اظهار داشت: به شهادت تاریخ، بزرگان اندیشه و فرهنگ در طول حیات بشری همواره مشعل‌دارانِ راه پیشرفت فرهنگی بوده‌اند، البته این‌گونه افراد، هیچ‌گاه محدود به زمان و محیط خاصی نبوده و نخواهند بود، بلکه متعلق به تمام جهان هستی هستند، به‌ویژه زمانی که شاعری چون حافظ، سرشار از احساس، وسعت اندیشه، دید وسیع و کلام استوار باشد، شعرش زمان و مکان را در هم می‌نوردد و کام مشتاقان ذوق و هنر را در تمام سرزمین‌ها سیراب می‌کند.
شعر حافظ در زمان حیاتِ او چون قند پارسی تا بنگاله می‌رفته، و سیه‌چشمان کشمیری بدان می‌نازیده و ترکان سمرقندی با آن در رقص و طرب بوده‌اند:
به شعر حافظ شیراز می‌رقصند و می‌نازند
سیه‌چشمان کشمیری و ترکان سمرقندی
محمدتقی صابری در بخش دیگری از سخنان خود بیان داشت: بیش از 700 سال است که غزلیات ناب حافظ در دل و دست ایرانیان و تاجیکان و پارسی‌دوستان جای دارد، آنان این غزل‌ها را می‌خوانند و عزیزش می‌دارند و حکیمان و عارفان و معلمان اخلاق از آن نکته‌ها می‌آموزند و مقالات و کتاب‌های خود را با بیت‌های آن زینت و طراوت می‌بخشند همان‌گونه که میر سید علی همدانی با اینکه سالخورده‌تر از حافظ بود و مقام شامخی داشت، در زمان حیات حافظ، شرحی بر یکی از غزلیات او نگاشت و در شیراز به دیدارش شتافت.
از ویژگی‌های ممتاز شعر حافظ، می‌توان به فرا خواندن انسان‌ها به محبت و دوستی، استفاده هنرمندانه از قالب غزل برای رساندن پیام، تصویرگری در غزل، شورآفرینی کلامی، استفاده مناسب از موسیقی الفاظ و گوش‌نوازی کلمات و به‌کارگیری معانی رمزی و کِنایی نام برد.
وی ابراز کرد: ما ایرانیان و تاجیکان، امروز حق داریم به خود ببالیم و افتخار کنیم که حافظ شیرازی داریم که می‌توانیم شعرهای نغز او را همه جا و نزد همه پارسی‌زبانان بخوانیم و بفهمیم و از آن لذت ببریم. به‌راستی کدام ایرانی و تاجیک است که از شنیدن غزلیات حافظ سرمست نشده باشد:
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم سازیم و بنیادش براندازیم
اینک ماییم و انسانی به‌نام «خواجه حافظ شیرازی» که استوار بر بلندای تاریخ ما ایستاده است و ما را به عشق و مهرورزی دعوت می‌کند.
از دم صبح ازل تا آخر شام ابد
دوستی و مهر بر یک عهد و یک میثاق بود
سفیر ایران در بخش پایانی سخنان خود گفت: ادب و حق‌شناسی اقتضا می‌کند او را گرامی بداریم و غزلیات گرانبهای او را که شاهکار ادبیات غِنایی در جهان است ارج بگذاریم. امیدوارم پروژه‌ها و تحقیقات حافظ‌شناسی در دانشگاه‌ها و محافل علمی ایران و تاجیکستان بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
ارادت تاجیکان به حافظ شاعر بزرگ فارسی
«عبدالنبی ستارزاده» محقق شناخته ادبیات و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی طی سخنانی روز بزرگداشت خواجه حافظ شیرازی به همه فارسی‌زبانان دنیا تبریک گفت و تبیین کرد: مولانا عبدالرحمن جامی در «نفحات الانس» از نام یکی از عزیزان سلسله‌خواجگان نقشبندیه فرموده است که هیچ دیوانی به از دیوان حافظ نیست. اگر این گفته حقیقت نمی‌داشت تلاش برای گردآوری دیوان شاعر درست در همان سال مرگ ایشان، یعنی در 1390م، آغاز نمی‌شد.
وی به‌استناد منابع علمی از وجود نزدیک به 1700 نسخه خطی دیوان حافظ میان فارسی‌زبانان یاد کرد و گفت: بر پایه فهرست‌های موجود، شمار مخطوطات دیوان حافظ دست‌کم در کتابخانه‌های ایران و در قیاس با نسخه‌های خطی آثار دیگر بزرگان ادب فارسی در جایگاه نخست قرار دارد. پس از آن بزرگانی چون فردوسی، مولوی، سعدی، نظامی گنجوی، عطار و سنایی قرار دارند. دیوان حافظ نه‌تنها میان مردمان فارسی‌زبان، بلکه در سایر کشورهای شرق، از جمله شبه‌قاره هند، ترکیه و کشورهای عربی نیز شهرت تمام دارد، این امر را وجود نسخه‌های خطی بسیار زیاد دیوان حافظ در این سرزمین‌ها و پیدا شدن سلسله شرح‌های باارزش به دیوان حافظ، نشر و تحقیق آثار حافظ و همچنین ترجمه‌های گوناگون شعر حافظ به زبان‌های مردم شرق، از قبیل اردو، پنجابی، سندی، هندی، پشتو، بلوچی، عربی، ترکی، آذری، ازبکی، قزاقی، قرقیزی، ترکمنی و غیره تأیید می‌کند.
این محقق تاجیک از آن یاد کرد که دکتر «پرویز خانلری» دانشمند نامی ایران در سال 1971 پس از سفر خویش به تاجیکستان و حضور در جشن بزرگداشت حافظ، سفرنامه‌ای پر از محبت به مردم تاجیک و سرزمین تاجیکان با عنوان «از شهر حافظ تا دیار رودکی» نوشت و در آن عشق و علاقه فوق‌العاده تاجیکان به حافظ و شعر او را این‌گونه به قلم داده بود: اما دلبستگی تاجیکان به شعر حافظ اگر بیشتر از ایرانیان نباشد کمتر نیست. همۀ ایشان لااقل چند شعری از این شاعر جادوسخن را از بر دارند، در آنجا هم در زمان‌های گذشته و هم در مکتب‌های قدیم خواندن و نوشتن را با شعر حافظ می‌آموختند و بعضی از مادران تاجیک دیوان حافظ را برای تیمم و تبرک زیر سر کودکان خویش می‌گذاشتند، خلاصه اینکه اگرچه حافظ را که زادگاه او و محل زندگانی‌اش صدها فرسنگ از آنجا دور است، شاعر ملی خود می‌شمارند و این به‌جا و سزاوار است، زیرا مرزهای سیاسی غیر از مرزهای فرهنگی است.
ستارزاده ادامه داد: شاعر برجسته تاجیک استاد «میرزا ترسون‌زاده» می‌گوید که «مردم تاجیک بین همه کتاب‌ها دیوان حافظ را کتاب مقدسترین می‌شمارند». و شاعر دیگر نامی تاجیک استاد زنده‌یاد «مؤمن قناعت» بیت مشهوری دارد که:
اگر در خانه تاجیک تمام چیز ناچیز بود
به هر گهواره حافظ بود یا دیوان حافظ بود
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مورد نشر و تحقیق آثار خواجه حافظ در تاجیکستان و کارهای ارزشمند انجام‌شده اطلاع داد.
وی در رابطه با دلیل شهرت بی‌اندازه حافظ، اظهار داشت: نگاه حافظ به عالم و آدم، مخلوقات و موجودات، کون و مکان، عالم صغیر و کبیر، جامعه، دیروز، امروز آینده زندگی، زندگی و مرگ، خلاصه به همه چیز جهانی است و از دایره نگاه فراگیر او چیزی بیرون نمی‌ماند.
ستارزاده ادامه داد: نزد همه مردمان دنیا، قوم و قبایل مختلف، پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، همه طوایف، دارا و نادار شعر حافظ یکسان پذیرفته می‌شود. جالب است که میان ناشران، مترجمان و پژوهشگران شعر حافظ نمایندگان رشته‌ها و حرفه‌های مختلفی به‌نظر می‌رسند.
سبک حافظ این‌گونه است که خوش‌ترین، زیباترین، پاک و بی‌غش‌ترین، لطیف‌ترین و دلکش‌ترین، شیرین‌ترین و موزون‌ترین کلمات را به‌کار گرفته است، همچنین استحکام در زبان و بیان از دیگر عناصر برجسته شعر حافظ است. همه واسطه و وسیله، اسباب و ابزار، صنعت بدیع همگی مناسب، موافق و طبیعی بوده و هرگز مصنوعی و نمایشی نمی‌باشد، می‌توان گفت که شعر حافظ امتزاج یا سنتز بهترین دستاوردهای ادبیات فارسی تا زمان حافظ است.
بهترین مفسر حافظ خود حافظ است
در بخش دیگری از این مراسم، «رستم وهاب‌زاده» شاعر مردمی تاجیکستان، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سردبیر مجله ادبی «صدای شرق» در خصوص ویژگی‌های اشعار حافظ به چندین نکته قابل توجه اشاره کرد.
وی گفت: درباره تفسیر، تعبیر، چهره‌نمایی و باطن‌کشایی شعر حافظ آن‌قدر آثار تحقیقاتی، توصیفی و تفسیری نوشته شده است که شاید یک کتابخانه بزرگ را تشکیل دهد، ولی باز هم مهمترین مفسر حافظ خود حافظ است. در مورد بحث‌های که روی اشعار حافظ می‌شود، در نهایت پاسخ را از خود اشعار حافظ می‌توان پیدا کرد. این نکته در مورد سایر شاعران هم صدق می‌کند، زیرا مفسر و معبر هر شاعری قبل از همه خود اوست. توجه به آثار خود شاعر ما را از خیلی از بحث‌های طولانی می‌رهاند. امتیاز حافظ قبل از همه در زبان مبرا، فاخر، شکوهمند و استادانه اوست، به این نکته خود «گوته» شاعر و سخنور بزرگ که خود را مرید حافظ می‌دانست، اشاره دانشمندانه و دقیقی دارد، می‌گوید که حافظ به زبان فارسی تا جایی تسلط دارد بدون آنکه خود احساسی را از قلبش رد کند، با جابه‌جایی کلمات می‌تواند مستمع را بخنداند و بگریاند، چنین شناخت دقیق از شعر حافظ ممکن است به این دلیل باشد که گوته زبان فارسی را بلد بود.
وهاب‌زاده ادامه داد: در حقیقت این نکته تا جای تأیید خود را در مثال تصرف‌هایی که حافظ بر اشعار دیگران کرده است، یافته است. خیلی از ابیات سعدی، خواجو و دیگر پیشینیان حافظ در دیوان حافظ گرد آمده‌اند. حافظ گاهی با جابه‌جایی یک بیت دو کلمه در این ابیات آنها را به اوج کمال رسانده است. طبق قانون ادبی استفاده از پاره‌های اشعار دیگران نه‌تنها عیب نیست، بلکه هنر است، زیرا شاعری که این کار را می‌کند می‌تواند صرفاً سخن خود را بگوید، ولی چرا به سخنان دیگران متوسل می‌شود؟ چون‌که آن ریشه در ذهن جامعه دارد و از این فرصت و موقعیت شاعر توانای بعدی استفاده و ارتباط خود را با مردم حفظ می‌کند،
مثلاً حافظ می‌گوید «من از بازوی خود دارم بسی شکر، که زور مردم‌آزاری ندارم» و سعدی می‌گوید «کجا خود شکر این نعمت گزارم، که زور مردم‌آزاری ندارم»، حافظ با افزودن یک مصراع، به این بیت فضا و محتوای کاملاً دیگری می‌بخشد.
خود حافظ هم درباره مقام شعر خود اشاره‌های صریحی دارد:
شعر حافظ همه بیت‌الغزل معرفت است
آفرین بر نفس دلکش و لطف سخنش
یا این مورد از تفاخر زیبنده حافظ:
شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد
دفتر نسرین و گل را زینت اوراق بود
این محقق و شاعر شناخته تاجیک در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: ما حافظ را همیشه در حال التهاب، گداختگی باطنی و سرشتی می‌بینیم. موقعی شعر حافظ را می‌خوانیم این احساس را نداریم که فضای شعر او فضایی است که فقط ضمن نوشتن وارد آن می‌شود و در حالات دیگر بیرون از آن قرار دارد. این حالت شوق، شعف و شوری است که سطح معرفت او را به نمایش می‌گذارد، سطحی که هرگز از آن پایین نیامده است، این را می‌توان حالت سکر یا حیرت عارفان نامید، در هر صورت امتیاز حافظ این است که با وجود چنین یک حالتی خویشتن‌دار است و حدود را رعایت می‌کند، و الّا به‌لحاظ حالت روانی در جایگاه منصور قرار دارد، ازاینجاست که می‌گوید:
کشد نقش انا الحق بر زمین خون
چو منصور ار کشى بردارم امشب
جای دیگر تصریح می‌کند:
گفت آن یار کزو گشت سر دار بلند
جرمش این بود که اسرار هویدا می‌کرد
یعنی با همه پرده‌براندازی که در شعر حافظ مشاهده می‌کنیم، او باز هم حافظ اسرار است، بنابراین با وجود چنین یک‌حالتی باز هم رندی، آزاداندیشی و اختیار حافظ بالاتر از خیام است، به‌عنوان مثال خیام می‌گوید:
گر دست به لوحه قضا داشتمی
با میل و مراد خویش بنگاشتمی
غم را ز جهان یکسره برداشتمی
وز شادی به چرخ سر برافراشتمی
اینجا «گر» خیام مشروط است، بلکه عذر ناتوانی است، اما حافظ می‌گوید:
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بشکافیم و طرح نو دراندازیم
اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به‌هم سازیم و بنیادش براندازیم.
چنین شهامتی در هیچ یک از شاعران دیگر زنهار دیده نمی‌شود، بنابراین با توجه به بیانات مکرر حافظ درمی‌یابیم که او کسی است که شوق، شور، مستی و وارستگی‌اش حاصل درک و معرفت بسیار پراحساس و نزدیک به یقین مرتبه انسانی است که از طرف خداوند به وی داده شده است. حافظ وعده‌های الهی را که در کتاب آسمانی است، به‌حد یقین درک کرده است.
فیض روح‌القدس ار باز مدد فرماید
دیگران نیز کنند آن‌چه مسیحا می‌کرد.
منظور «دیگران» خود حافظ لسان‌الغیب است، و همین گونه حافظ اسطوره بزرگی چون جام جم را که از شاهنامه آمده، به یکی از برگزیده‌ترین سمبل‌های شعر خود و به رمز جامع قلب بینا و دانای عارف تبدیل کرده است.
رستم وهاب‌زاده همچنین در مورد سایر ویژگی‌های آثار حافظ صحبت کرد و سخنان خود را با قرائت شعری که به‌تازگی به‌مناسبت بزرگداشت روز حافظ ایجاد کرده است، خاتمه بخشید:
حافظ، به پیکر ادبیات جان تویی
در قلب خاک گوهر هفت آسمان تویی
دست زمان به نور وجودت نمی‌رسد
دنیا کهن شدست و همانا جوان تویی
مردم به فال نیک تو امید می‌کنند
در این جهان حادثه‌پرور امان تویی
گویند که دری‌ست زبان بهشتیان
حقا اگر عیار‌گر این زبان تویی
ارزنده وارث پدر شعر فارسی
مفتون نغمه‌های خوش مولیان تویی
ساز کلام تو که بسی تاجیکانه است
طومار مهر کودک هر خاندان تویی
هر جا که سایه می‌فکنی مرز وحدت است
سیمرغ قاف قرب بلند‌آشیان تویی
در دفترت نوای دو عالم فراهم است
باغ نشسته در ثمر مهرگان تویی
بنهفته در سرشت و درآمیخته به خون
با عمر خلق و حکمت حق جاویدان تویی
در بخش دیگری از این مراسم «فیروز عمراف» هنرمند مردمی تاجیکستان، «بزرگمهر حکیم» شاعر جوان، «سعادت شریف زاده» دوستدار شعر و ادب فارسی- تاجیکی و تنی چند از شاعران جوان پاره های از اشعار جاودانه حافظ قرائت کردند.
همچنین سفیر ایران آمادگی سفارت برای همکاری با اتحادیه نویسندگان تاجیکستان در زمینه های مورد علاقه متقابل اعلام کرد و از جمله خواستار تبدیل صحبت های این مراسم به سلسله بحث های ادبی و پژوهشی در مورد آثار خواجه حافظ شد.
محمدتقی صابری همچنین اعلام کرد که سفارت جمهوری اسلامی آمادگی اعزام دو نفر از ادیبان جوان تاجیک را که در مورد حافظ مطلب نوشته و پژوهش انجام داده اند، به ایران دارد تا همچنین از آرامگاه فردوسی، حافظ و سعدی بازدید کنند. وی همچنین دیوان نفیس حافظ را به اتحادیه نویسندگان تاجیکستان تقدیم کرد.
در پایان این مراسم «سیف‌الدین اکرم» خواننده شناخته تاجیک چند غزلی از حافظ اجرا کرد.
انتهای پیام/.
