چرا محصولات صنایع دستی بدون بسته‌بندی مناسب به فروش می‌رسد؟
معاون حمایت از تولید صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی با اشاره به اهمیت بالای استفاده از بسته‌بندی مناسب در راستا افزایش سرانه عرضه و فروش صنایع دستی، علل عدم استقبال هنرمندان و صنعتگران در استفاده از بسته‌بندی مناسب برای فروش محصولات خود را عنوان کرد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با وجود ظرفیت‌های گسترده و عظیم کشورمان در حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی، در طول سالیان گذشته همواره مصائب و مشکلات بسیاری گریبانگیر بخش‌های مختلف این صنعت از تهیه مواد اولیه تا فروش و بازاریابی بوده است.
بر اساس تحلیل‌های ارائه شده از سوی صاحب‌نظران و متخصصان برجسته این حوزه یکی از علل اصلی عقب‌ماندگی و عدم توسعه این حوزه که همواره از نظر هنرمندان و صنعتگران این حوزه مغفول مانده است، عدم توجه به اهمیت و جایگاه مهم بسته‌بندی مناسب محصولات صنایع دستی در توسعه بازیابی این محصول بوده؛ به گونه‌ای که اگر موضوع بسته‌بندی را حلقه مفقوده صنایع دستی معرفی کنیم سخنی گزافه نگفته‌ایم.
این موضوع در حالی است که برخی از کشورهای منطقه با برنامه‌ریزی‌های دقیق و حصول شناختی عمیق از ضرورت و اهمیت مقوله بسته‌بندی در عین عدم برخورداری از صنایع دستی نفیس و ارزشمندی همچون محصولات صنایع دستی منحصر به فرد ایران توانسته‌اند به جایگاهی بسیار خوب در این حوزه در بازارهای بین‌المللی دست پیدا کنند.
با این وجود اگرچه تصور فروش یک محصول بدون بسته‌بندی در دنیای مدرن و مجهز امروز شاید برای هیچ کس قابل فهم و درک نباشد ولی باید اذعان کرد که در سایه عدم توجه هنرمندان حوزه صنایع دستی که عمدتاً به دلیل هزینه‌های بالای بسته‌بندی است، اغلب محصولات صنایع دستی بدون بسته‌بندی عرضه و به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
در همین راستا و به منظور تنویر ابعاد مختلف این مبحث محمدحسین دهقان؛ معاون حمایت از تولید صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی تسنیم به تشریح اقدامات صورت گفته توسط وزارت میراث فرهنگی و معاونت صنایع دستی در راستا تحقق و فرهنگ‌سازی استفاده از بسته‌بندی در بازار فروش صنایع دستی و همچنین به بررسی جایگاه بسته‌بندی در عرصه عرضه محصولات صنایع دستی پرداخت.
وی با اشاره به تعدد و تکثر رشته‌های صنایع دستی فعال در کشور، گفت: حدود 300 رشته از صنایع دستی و هنرهای سنتی در کشور فعال هستند که هرکدام از آنان دارای تعداد زیادی از محصول‌های متنوع بوده و هریک مشخصه ظاهری، ابعاد و اندازه‌های متفاوت و متمایزی با یکدیگر دارند.
تعدد محصولات و فرآیند سنتی تولید و فروش، دو عامل برای عدم استفاده از بسته‌بندی
دهقان با بیان این مطلب که در حوزه صنایع دستی، هنرمند در حقیقت محصولی را بر مبنای ذوق هنری، خلاقیت و یا سفارش مشتری در ابعاد و اندازه‌های مختلف ساخته و پرداخته می‌کند و به همین دلیل نمی‌توان الگوی بسته‌بندی واحدی را برای تمامی محصولات متصور شده و در نظر گرفت، بیان کرد: بر همین اساس تهیه بسته‌بندی مناسب برای هرکدام از محصولات صنایع دستی مستلزم صرف هزینه و وقت بسیاری است؛ از همین رو باید گفت فرآیند و به تعبیر دیگر عملیات بسته‌بندی محصولات صنایع دستی در قیاس با سایر محصولات صنعتی که دارای یک یا چند خط تولید مشخص با ابعاد و اندازه‌های یکسان هستند، بسیار زمان‌بر و پیچیده تلقی می‌شود.
معاون حمایت از تولید صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی ادامه داد: علاوه بر توضیحات ارائه شده، یکی از عوامل مؤثر و موضوعاتی که در حوزه صنایع دستی باعث عدم استقبال هنرمندان در استفاده از بسته‌بندی مناسب جهت فروش و عرضه محصولات می‌شود، روش سنتی و قدیمی معمول موجود در فرآیند تولید و حتی بازار فروش است که بر مبنای آن معمولاً محصولات صنایع دستی به شیوه مرسوم و به جای مانده از گذشته ، بدون هیچ‌گونه بسته‌بندی مراحل تولید را طی کرده و در نهایت به همان شکل در بازارهای مختلف موجود در اقصی نقاط کشور عرضه می‌شود.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه بسته‌بندی در حقیقت به مثابه شناسنامه و عامل معرف یک محصول تلقی شده و به همین دلیل تأثیر بسیار چشمگیر و به‌سزایی در بالا بردن سرانه فروش و توسعه آن در بازارهای داخلی و خصوصاً بازارهای بین‌المللی و خارجی دارد، تصریح کرد: در همین راستا و به منظور ایجاد بستر مقتضی به جهت فرهنگ‌سازی لازم و به منظور استفاده از بسته‌بندی‌های مناسب برای ارتقاء کیفیت محصولات سنتی در بازارهای فروش، همواره برنامه‌ریزی و تبیین سیاست‌های مرتبط در طول چند سال اخیر در دستور کار متولی امر مربوطه یعنی معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی قرار داشته است.
مطابق صحبت‌های وی، معاونت صنایع دستی در طول چند سال گذشته همواره تلاش کرده تا از طریق برگزاری نشست‌ها و همایش‌های مختلف ضمن ارائه مدل و الگویی مشخص برای بسته‌بندی انواع محصولات صنایع دستی، سعی در ایجاد تعامل و پیوند لازم بین فعالان حوزه چاپ و هنرمندان و صنعتگران حوزه صنایع دستی و همچنین فروشندگان این محصولات در 31 استان کشور کند تا از این رهگذر ضمن ایجاد فرهنگ‌سازی مقتضی، زیرساخت‌ها و بسترهای مورد نیاز جهت تبیین جایگاه و اهمیت ویژه موضوع بسته‌بندی در این حوزه را به صورت کامل فراهم آورد.
دهقان با تأکید بر اینکه معاونت صنایع دستی هر ساله موضوع لزوم استفاده از بسته‌بندی مناسب برای محصولات صنایع دستی را جزء اولویت‌های مهم و برنامه‌های کاری با اهمیت خود در طول سال قرار می‌دهد، اظهار کرد: علی‌رغم این امر به دلیل وجود برخی علل و عواملی که به بخشی از آن اشاره شد، تحقق کامل این موضوع نیازمند انجام برنامه‌ریزی‌های دقیق و منسجم در سطح کلان و تغییر نگاه مدیریتی با هدف وضع و ایجاد تمهیدات حمایتی و تسهیلات جبرانی توسط دستگاه‌های متولی خواهد بود.
معاون حمایت از تولید صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی همچنین در ادامه از وضع سیاست‌های تشویقی لازم توسط معاونت صنایع دستی جهت ترغیب و تشویق هنرمندان و صنعتگران این حوزه برای استفاده از بسته‌بندی مناسب در ارائه محصولات خود خبر داد و عنوان کرد: در همین راستا تلاش کرده‌ایم تا در جریان برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی در سطح استانی، منطقه‌ای و حتی کشوری، غرفه‌های ویژه را به شرکت‌ها و مؤسسات فعال در حوزه تولید بسته‌بندی‌های مناسب برای محصولات صنایع دستی و یا آن دسته از واحدهایی که تولیدات بسته‌بندی را بر مبنای شمایل مختص صنایع دستی انجام می‌دهند، اختصاص دهیم تا بتوانند با استفاده از آن به معرفی و تبلیغ هرچه بیشتر آثار خود بپردازند.
این مقام مسئول همچنین در انتها خاطرنشان کرد: افزون بر مورد فوق، یقیناً تقنین قوانین حمایتی لازم و تخصیص تسهیلات تشویقی ارزان قیمت برای فعالان حوزه بسته‌بندی، هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی که در اجرای این مهم اهتمام لازم را به کار بسته و همواره با استفاده از بسته‌بندی مناسب سرانه تولید و فروش این حوزه را بهبود بخشیده‌اند، در متن اسناد و قوانین مربوط به سال‌های 1401 و 1402 می‌تواند به عنوان یک گام ضروری و صد البته بسیار مؤثر و امیدبخش در راستای توسعه و بهبود عملکرد حوزه صنایع دستی محسوب شود.
