امکان سنجی حمله زمینی ترکیه به شمال عراق

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، اغلب روزنامه های امروز استانبول و آنکارا، در عکس و تیتر صفحه نخست، خبر بمباران گسترده قرارگاه های پ.ک.ک را پوشش دادند. نیروی هوایی ترکیه در مناطق گسترده شمال عراق و شمال سوریه، برای کوبیدن مواضع پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن بیش از 89 سورتی پرواز انجام داده و 15 مورد حمله پهپادی نیز صورت گرفته است.

اما حالا خبر رسیده که احتمال حمله زمینی هم وجود دارد. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اعلام کرده که عملیات گسترده علیه پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن در شمال عراق و شمال سوریه، تنها به عملیات هوایی و پهپادی محدود نخواهد ماند.

وعده اردوغان دال بر احتمال آغاز یک عملیات گسترده زمینی در خاک عراق به منظور حمله به قرارگاه مرکزی پ.ک.ک، چالش های فراوانی را تداعی می کند که ارتش ترکیه در چهار دهه گذشته با آن روبرو بوده و به خاطر مسائل فنی و سوق الجیشی و همچنین موانع حوقی و سیاسی، نتوانسته به کوهستان قندیل در استان سلیمانیه حمله کند.

آماده سازی رسانه ای برای حمله زمینی

عبدالقادر سلوی ستون نویس حریت، از روزنامه نگاران نزدیک به اردوغان است که با خود رئیس جمهور، تماس تلفنی مداوم و مستقیم دارد.

او در ستون خود نوشت: «تنها 6 روز پس از حمله تروریستی خیابان استقلال استانبول، از یک مقام امنیتی پرسیدم: آیا عملیات زمینی هم پس از عملیات هوایی انجام خواهد شد؟ او تایید کرد که چنین چیزی در دستور کار است. من داشتم اخبار عملیات هوایی علیه پ‌ک‌ک را دنبال می‌کردم که برای شرکت در افتتاحیه  جام جهانی فوتبال و همراهی با رئیس‌ جمهور اردوغان به قطر دعوت شدم. وقتی در فرودگاه، وزیر امور خارجه مولود چاووش اوغلو و ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع را دیدم، چنان خوشحال شدم که انگار جام جهانی را برده‌ام. چرا که می توانستم از آنها اطلاعات بگیرم. اما وزیر دفاع تنها به سلام اکتفا کرد. معلوم بود که تا صبح نخوابیده بود».

احمد هاکان سردبیر حریت نیز نوشته است:«بدون شک اقدام تروریستی پ.ک.ک نباید بی جواب می ماند. عملیات هوایی ارتش ترکیه در شمال عراق و شمال سوریه، پاسخی به اقدام تروریستی پ.ک.ک در استانبول است».

مقدمات حمله زمینی در حال انجام است

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، عادت دارد نکات مهم و خبرهای جنجالی را در داخل هواپیما با خبرنگاران در میان بگذارد.

او در بازگشت از قطر، در پاسخ به سوالی درباره ابعاد جدید عملیات علیه پ.ک.ک گفته است: «صریح بگویم، عملیات هوایی ما در شمال عراق و سوریه، بسیار حساب شده تر و قاطعانه تر از آن است که به واکنش کشورهای دیگر بیندیشیم. همانطور که قبلاً گفته‌ایم، اگر کسی مزاحم کشور و سرزمین ما شود، باید تاوان بدهد. وقتی گفتیم، ممکن است یک شب ناگهانی بیاییم و شبیخون بزنیم، این را بیهوده نگفتیم. زیرا این مراحل به محض فرارسیدن ساعت مورد انتظار، بر اساس مراحل برنامه ریزی شده انجام شد. عملیاتی که دیشب انجام شد نمود کاملی از اراده و آمادگی ما بود. خنثی سازی تهدیدات این سازمان های تروریستی و از بین بردن آنها یکی از وظایف ضروری نیروهای امنیتی ما در حال حاضر است. البته این اقدام، فقط به یک کمپین هوایی محدود نمی شود. چقدر نیروی زمینی باید در اینجا دخیل باشد. واحدهای مربوطه، وزارت دفاع و ستاد کل ما با هم تصمیم می گیرند. ما مشاوره و رایزنی خود را انجام می دهیم و سپس اقداماتمان بر اساس آن صورت می گیرد. ما قبلاً روابط دیپلماتیک خود را با کشورهایی که در اینجا حضور دارند، برقرار کرده‌ایم و بر همین اساس اقدامات خود را انجام می دهیم».

اردوغان در این سخنان، با ادبیات دیپلماتیک اعلام کرده که به منظور انجام عملیات، با کشورهای منطقه نیز هماهنگی کرده است.

جزییات حملات

مهمت اسد از روزنامه نگاران همراه اردوغان پرسیده است: ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد دامنه عملیات به اشتراک بگذارید؟ مثلاً در عمق چند کیلومتری خاک عراق و سوریه این عملیات انجام شد؟ کجا بمباران شدند؟ چه تعداد هواپیما در این عملیات شرکت کردند؟ دستاوردها چه بود؟ پاسخ رئیس جمهور ترکیه چنین است: «45 قرارگاه تروریست ها در عمق حدود 140 کیلومتری شمال عراق و 44 محل تروریست ها در عمق حدود 20 کیلومتری سوریه مورد اصابت قرار گرفت. حدود 70 فروند هواپیمای رزمی و پشتیبانی و پهپاد ما در اجرای عملیات هوایی پنجه شمشیر شرکت کردند. در این عملیات در مجموع 89 هدف متشکل از پناهگاه ها، سنگرها، غارها، تونل ها، انبارهای مهمات، به اصطلاح مقر و اردوگاه آموزشی تروریست های تهدید کننده امنیت کشور، ملت و مرزهای ما در شمال سوریه و عراق با موفقیت به پایان رسید. تعداد تلفات تروریست ها بسیار است و بعداً اطلاع رسانی خواهد شد. عناصر ما که در عملیات شرکت داشتند بدون حادثه به محل خدمت بازگشتند».

آیا ترکیه از پوتین و بایدن اجازه گرفت؟

فولیا کالفا از تحلیلگران ترکیه از اردوغان پرسیده است: شما با بایدن، رئیس جمهور آمریکا در بالی ملاقات کردید. شما همچنین با پوتین، رهبر روسیه در تماس دائمی هستید. آیا با آنها، در مورد این عملیات صحبت کردید؟ واکنش آنها چه بود؟

اردوغان در پاسخ گفته است:«در رابطه با این عملیات، ما هیچ دیدار و گفتگویی با آقایان بایدن و پوتین نداشته ایم. اما هم آقای بایدن و هم آقای پوتین می‌دانند که ما می‌توانیم در هر زمانی چنین کارهایی را در این منطقه انجام دهیم. سازمان امنیت ترکیه، برای اقدامات خود، محتاج اذن و رخصت دیگران نیست. اگر قرار است قدمی برداریم، تصمیم می گیریم و آن قدم را هم برمی داریم. آمریکا اکنون باید بداند که ترکیه در این زمینه تا چه اندازه قاطع و مستقل است. متاسفانه با وجود آن که ما در ناتو با آمریکا متفق هستیم، هزاران ابزار، تجهیزات، مهمات و سلاح را برای تروریست ها به سوریه فرستاده است. این اقدام از دوره اوباما بوده، در دوره ترامپ نیز ادامه داشته و در دوره آقای بایدن نیز ادامه دارد. پس چگونه می توانیم  اطلاعات محرمانه نظامی خودمان را با آنها در میان بگذاریم؟»

موانع حمله زمینی ترکیه

ارتش ترکیه برای حمله به مواضع نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه، مشکل چندانی ندارد. چرا که عوارض جغرافیایی در خط مرزی بین ترکیه و سوریه، عمدتاً مسطح است و حتی با استفاده از آتشبار توپخانه و حملات نقطه ای پهپادی، ترکیه به اهداف خود می رسد. اما در مورد شمال عراق، قضیه از بیخ و بن متفاوت است.

اصلی ترین قرارگاه شورای رهبری پ.ک.ک در کوهستان قندیل و در جایی قرار دارد که ورود به آن برای ترکیه، به خاطر دلایل زیر دشوار است:

الف) ورود از مرز دو استان کردنشین شرناخ و حکاری ترکیه که در مجاورت استان دهوک اقلیم کردستان عراق قرار گرفته اند، به خاطر وضعیت جغرافیایی کوهستانی، کُند، دشوار و آسیب پذیر است.

ب) نیروهای ترکیه باید یک مسیر طولانی دویست کیلومتری را طی کنند که نه تنها تامین امنیت حرکت ستون دشوار است، بلکه چالش های حقوقی و برونمرزی فراوانی برای آنکارا ایجاد می کند.

ج) تنها دو استان دهوک و اربیل، تحت مدیریت حزب بارزانی است و استان سلیمانیه به عنوان قلمرو اصلی کوهستان قندیل، در قلمرو اتحادیه میهنی و خاندان طالبانی قرار گرفته است. خاندان بارزانی، روابط سیاسی و اقتصادی نزدیکی با ترکیه دارند و با پ.ک.ک درگیر هستند و بالعکس، خاندان طالبانی با پ.ک.ک روابط نزدیک دارند و با ترکیه رابطه ای سرد دارند.

د) آن چه در چهار دهه گذشته، جان نیروهای شاخه نظامی گروه تروریستی پ.ک.ک را حفظ کرده، نه تاکتیک و توانمندی چریکی این گروه، بلکه کوهستان و عوارض جغرافیایی منطقه است. در نتیجه این قابلیت به قوت خود باقی است و رسیدن نیروهای نظامی ترکیه به دره ها و مسیرهای اصلی کوهستان قندیل، بسیار دشوار و دور از ذهن به نظر می رسد.

با توجه به نکاتی که ذکر شد، انتقال یگان های رزمی ارتش ترکیه به کوهستان قندیل، دشوار به نظر می رسد. اما نیاز سیاسی و انتخاباتی حزب عدالت و توسعه به یک اقدام جنجالی، می تواند زمینه ساز یک حمله زمینی محدود باشد که هدف اصلی آن، نه نابودی کامل پ.ک.ک بلکه به عقب راندن کلیه افراد آن به سمت قندیل و محدودسازی تحرکات آنان باشد.

انتهای پیام/