روز استقلال لبنان زیر سایه سنگین بحران سیاسی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، 22 نوامبر که «روز استقلال لبنان» نام گرفته تاریخ مهمی برای لبنانی‌هاست. در 22 نوامبر سال 1943 لبنان که در جریان جنگ جهانی اول به استعمار فرانسه درآمده بود بعد از مبارزات خستگی‌ناپذیر مردم این کشور موفق شد از قیمومیت فرانسه خارج گردد و به استقلال برسد.

مردم لبنان همه ساله 22 نوامبر را جشن می‌گیرند و ویژه‌برنامه‌های متعددی به این منظور دارند.  از 8 دهه گذشته تاکنون که لبنان به استقلال رسید تاکنون مردم این کشور با آذین‌بندی و چراغانی ساختمان‌های دولتی، میدان‌ها، خیابان‌ها، ورودی‌های شهر و ... به استقبال این عید خود می‌روند. روز استقلال همانند سالروز آزادسازی جنوب لبنان از شر اشغالگران صهیونیست توسط حزب‌الله یک مناسبت ملی مهم برای مردم است.

 همچنین مقامات لبنانی در سالگرد استقلال لبنان طی برنامه‌هایی که از قبل ترتیب داده شده به سخنرانی می‌پردازند. ارتش این کشور نیز ویژه برنامه‌هایی چون رژه نظامی به مناسبت این روز تدارک می‌بیند.

چرا عید امسال لبنانی‌ها در روز استقلال متفاوت از سال‌های گذشته بود؟

اما امسال که برابر با هفتاد و نهمین سالگرد روز استقلال لبنان بود، لبنانی‌ها فضای متفاوتی را نسبت به گذشته تجربه کردند.  در شرایطی که بر خلاف سال‌های گذشته حتی مقامات لبنان تبریک کشورهای خارجی از جمله کشورهای عربی را به مناسبت عید استقلال خود دریافت نکردند، مردم نیز توجه چندانی به این مناسبت نداشتند.

ارتش لبنان که هر سال رژه نظامی بزرگی به این مناسبت برگزار می‌کرد امسال برنامه‌ای نداشت و صرفا «ژوزف عون» فرمانده ارتش سخنرانی کوتاهی به این مناسبت انجام داد که البته بخش عمده صحبت‌های وی نیز متمرکز بر بحران‌ها و چالش‌هایی بود که لبنانی‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کند.

مقامات سیاسی و شخصیت‌های برجسته لبنان نیز اغلب به انتشار توئیت‌های کوتاه اکتفا کردند. «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر دولت موقت لبنان در بیانیه‌ای کوتاه با تبریک سرد روز استقلال لبنان بیشتر به مشکلاتی اشاره کرد که گریبان‌گیر این کشور شده به ویژه در سطح انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت.

«جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی نیز دیگر سیاستمدار برجسته لبنانی است که در سالگرد روز استقلال لبنان بیانیه صادر کرده و در آن به انتقاد از مانع‌تراشی برخی طرف‌های داخلی و خارجی در حل بحران سیاسی این کشور اشاره نمود.

این استقبال سرد لبنانی‌ها از روز استقلال یک دلیل عمده دارد و آن هم مربوط به بحران بزرگ سیاسی در این کشور است که به سایر بحران‌های مالی، اقتصادی و معیشتی و ... دامن می‌زند. در شرایطی که نزدیک به یک ماه از پایان دوره ریاست‌جمهوری میشل عون می‌گذرد اما هیچ اقدام جدی برای انتخاب جانشین او صورت نگرفته است.

در حالی که نشست‌های پارلمانی برای انتخاب رئیس جمهور تبدیل به یک سناریو تکراری و شکست‌خورده در لبنان شده، برخی احزاب و فراکسیون‌ها همچون حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیر جعجع با ابتکار «نبیه بری» رئیس پارلمان برای گفتگوی ملی جهت توافق روی یک گزینه برای تصدی پست ریاست‌جمهوری مخالفت کرده و مانع از اجرای آن شده‌اند.

از طرف دیگر طرح‌های خارجی همچون طرح فرانسه برای انتخاب رئیس جمهور توافقی در لبنان نیز تاکنون نتیجه‌ای نداشته است و به نظر می‌رسد تلاش‌های پاریس برای متقاعد کردن جبران باسیل جهت عقب‌نشینی یا تعدیل مواضع خود در پرونده ریاست‌جمهوری نیز بی‌فایده بوده است. جبران باسیل به عنوان رهبر جریان آزاد ملی که صاحب بزرگترین فراکسیون مسیحیان در پارلمان است تا این لحظه بر مخالفت جدی خود با انتخاب گزینه‌های بارزی چون «ژوزف عون» فرمانده ارتش لبنان و «سلیمان فرنجیه» رئیس جریان المرده تاکید دارد.

روزنامه النهار در این زمینه گزارش داد که پرونده انتخاب رئیس جمهور در لبنان هنوز بدون قطب‌نما و نقشه راه داخلی بوده و اکثر احزاب سیاسی قدرت توافق روی یک گزینه به دور از مداخلات خارجی را ندارند. به نظر نمی‌رسد که سفر جبران باسیل به فرانسه  و گفتگو با مقامات این کشور نیز نتیجه مثبتی داشته باشد. بر همین اساس محافل ناظر بر روند سیاسی لبنان معتقدند که چشم اندازی برای خروج از خلأ ریاست‌جمهوری دست کم تا پایان سال جاری میلادی نمی‌توان ترسیم کرد. جامعه بین‌المللی و کشورهای بزرگ نیز از طبقه سیاسی لبنان ناامید شده و دیگر این کشور را در اولویت‌های خود قرار نمی‌دهند.

یک منبع سیاسی برجسته نیز در گفتگو با روزنامه الدیار اعلام کرد که هیچ یک از تحرکات و تلاش‌های داخلی و خارجی منجر به بروز ابتکار موفقی برای حل پرونده ریاست‌جمهوری و یا دست کم کوتاه کردن دوره خلأ نشده است. جلسات پارلمانی برای انتخاب رئیس جمهور هر پنجشنبه تکرار خواهد شد و البته نتایج آن نیز تکراری است.

تحلیلگران و کارشناسان سیاسی لبنان معتقدند که مداخلات خارجی بخش جدانشدنی از پرونده سیاسی لبنان است و طبق ساختار سیاسی وابسته‌ای که این کشور دارد مقامات آن قادر به تصمیم‌گیری مستقل نیستند. اما با این وجود طرف‌های صاحب‌نفوذ خارجی و حتی فرانسه نیز اکنون قدرت تاثیرگذاری برای فعال‌سازی پرونده ریاست‌جمهوری را ندارند. فرانسوی‌ها برای اجرای طرح سیاسی خود در لبنان از یک طرف باید سعودی‌ها را راضی کنند و از طرف دیگر اختلاف میان احزاب داخلی لبنان را از بین ببرند.

«طلال عتریسی» استاد علوم سیاسی در دانشگاه بیروت در این زمینه معتقد است که  امروز هیچ نیروی واحد خارجی تاثیرگذاری در لبنان وجود ندارد که بتواند این کشور را از خلأ سیاسی خارج کند و بنابراین رسیدن به تفاهم و اجماع داخلی  مهمترین و اولین راه برای خروج از خلأ ریاست‌جمهوری است؛ چیزی که تاکنون شاهد آن نبوده‌ایم و نمی‌دانیم پست ریاست‌جمهوری تا کی خالی خواهد ماند.

در سایه این وضعیت به نظر می‌رسد که مردم لبنان از حل بحران سیاسی این کشور دست کم در یک بازه زمانی منطقی ناامید شده‌اند و همانطور که منابع آگاه لبنانی تاکید دارند، پرونده این کشور فعلا در اولویت طرف‌های بین‌المللی نیست؛ به ویژه در سایه سرگرمی دنیا به مسابقات جام جهانی فوتبال در قطر و حواشی آن.

بنابراین اصلی‌ترین و شاید تنهاترین راه برای پایان دادن به خلأ ریاست‌جمهوری لبنان، دوری احزاب از سهم‌خواهی‌ها و تسویه‌حساب‌های سیاسی با هدف روی کار آوردن  رئیس جمهوری است که مورد توافق همه باشد نه یک رئیس جمهور چالشی. البته باید توجه داشت که انتخاب رئیس جمهور به معنای پایان کار و خروج از بحران نیست؛ بلکه رئیس جمهور آینده باید از ویژگی‌های لازم برای دفاع از استقلال و حاکمیت لبنان برخوردار بوده و قدرت کافی برای رسیدگی به وضعیت بغرنج اقتصادی و مالی این کشور را داشته باشد، چرا که بحران اقتصادی اکنون مهمترین چالش همه لبنانی‌هاست.

انتهای پیام/