نسبت «عمار» و «مالک» در عصر انقلاب اسلامی| یادداشت

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم - سهراب مقدمی شهیدانی پژوهشگر تاریخ معاصر در یادداشتی در خصوص سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در تجلیل از سردار شهید سلیمانی و علامه مصباح یزدی نوشت: این روزها جامعه ایرانی در سوگ‌گرد دو مجاهد انقلابی است:«علامه مصباح» و «حاج قاسم سلیمانی». پیوستگی ارتحال و شهادت این دو بزرگِ معاصر نشانی است از پیوستگی نقش‌های به‌ظاهر متباین و در حقیقت متداخل آن دو عزیزِ فقید و فرصتی است برای بازخوانی نقش «عمارها» و «مالک‌ها» در دوره انقلاب اسلامی ایران.

چنانچه مقام معظم رهبری نیز در آخرین دیدار خود با خانواده آیت‌الله مصباح سخنانی تاریخی و راه‌گشا را بیان فرمودند و بزرگداشت ایشان را یکی از کارهای واجب همگانی عنوان کردند و در عین حال بارها و بارها از تجلیل مردمی نسبت به مقام حاج قاسم عزیز سخن گفته‌اند و طبیعی است که بزرگداشت این دو عزیز بدون شناخت نقش و نقشه سلوکی ایشان، که در حقیقت استمراری از شخصیت تاریخی «عمار» و «مالک» است، ممکن نیست اما نکته اصلی این‌جاست که «عمار» و «مالک» دو عنصر علویِ جدا و بی‌ربط نیستند بلکه دو جزء از منظومه شگفت‌انگیز نیروهای بارز جهان تشیع هستند که در کنار یکدیگر معنا می‌شود و دوشادوش یکدیگر، هدفی واحد را با دو نقش متفاوت پی می‌گیرند اما سؤال این‌جاست که نسبت «عمار» و «مالک» چیست و کدام ریسمان الهی و البته مخفی این دو وجود مقدس را به یکدیگر پیوند می‌زند؟

با مطالعه ماهیت و کارنامه چهره‌های علوی، می‌توان برای آنان نظیری در این دوران یافت؛ از طلحه و زبیر که بگذریم، نباید از مالک و عمار به سادگی عبور کنیم. اینان هر یک ظرفیت تبدیل شدن به یک الگو در طرح کلی انقلاب اسلامی را دارا هستند. «مالک» مطیع است و گوش به فرمان، خط شکن است و پیشتاز و مردِ میدان. خصوصیت مالک درهم پیچیدن طومار دشمن در معرکه‌های واقعه است. کارویژه «مالک»، در مقابل دشمن روشن می‎شود و  به هنگام جنگ. اما وقتی به لشکر خودی برگردیم، این «عمار» است که چهره بارز و خط‌نگهدار و میدان‌دار می‌شود. کارویژه «عمار» در دلِ لشکر خودی معلوم می‌شود.

عمار روشنگر است تا مسیر برای خودی‌ها معلوم باشد و مهم‌تر آن‌که میان خودی و غیرخودی جدایی بیفتد. «عمار» که باشد، «مالک» به سهولت شمشیر خواهد زد. شناخت «مالک»ها کار دشواری نیست و درک اهمیّت حیاتیِ وجودشان هیچ سخت نیست. از این رو غالباً در بزرگداشت آن‌ها سنگ تمام گذاشته می‌شود، البته حق هم همین است اما شناخت «عمار»ها خود کار دشواری است. ارزش و منزلت جهاد عمار نیازمند سطح قابل توجهی از شناخت است.

انقلاب اسلامی ایران «مالک» کم نداشت و در بزرگداشت آن‌ها نیز مردم کم نگذاشتند. آخرین جلوه آن شهادت سردار سرافراز اسلام و علمدارِ جبهه جهانی مقاومت، حاج قاسم سلیمانی بود و بزرگداشت مردم از آن شهید، برای مردم دنیا اعجاب‌آور بود. اما مقام و منزلت عمارها معمولاً دچار غفلت می‌شود. انقلاب اسلامی تا زمانی که عمارهای خود را می‌شناسد و در تکریم آن‌ها می‌کوشد، از آسیب مصون است.

آیت‌الله مصباح یزدی بهترین جلوه از شخصیت «عمار» در دوران انقلاب اسلامی است. عمر این عالم فرزانه در جهادکبیر و جهادتبیین خلاصه می شد. جامعه ایرانی، و خصوصاً جامعه انقلابی باید نسبت به مقام «عمار انقلاب» آگاه باشد و در جهت شناخت او به جدّ و جهد بکوشد.

رازِ آن پیامِ بلندبالای رهبری معظم انقلاب اسلامی در پاسداشت شخصیت و کارنامه آیت‌الله مصباح یزدی و همچنین تصریح به وجوب بزرگداشت ایشان را شاید در همین چارچوب باید فهمید؛ آری! امام خامنه‌ای برای آیت‌الله مصباح یزدی سنگِ تمام گذاشت، چنانکه امام خمینی قدس سره الشریف در شهادت آیت‌الله مطهری رحمه‌الله سنگِ تمام گذاشته بود.

انتهای پیام/