معرفی نظریه رئالیزم عرفانی در گفت‌وگو با محمد رودگر+ فیلم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب رئالیسم عرفانی با بررسی شیوه روایت ایرانی و تاثیرات آن در ادبیات داستان آمریکای جنوبی و سبک رئالیسم جادویی در سال 96، توسط نشر سوره منتشر شد.

محتوای این کتاب و عنوان آن به نحوی، شیوه روایی شهید آوینی در مجموعه روایت فتح را هم توضیح می‌دهد. به دلیل همین همسویی یا قرابت است که چهارمین برنامه ی فراروایت به این موضوع اختصاص یافت.

در این گفت‌وگو دکتر رودگر در توضیح چگونگی نگارش این کتاب گفت که چگونه فعالیت‌های نویسندگی‌اش برای او پرسش‌هایی در مورد نحوه‌ی روایت به وجود آورد و از آنجا که منبعی در این زمینه وجود نداشت، شروع به مطالعه و پژوهش کرد.

او معتقد بود که ادبیات کلاسیک ایران، بسیار جلوتر از شیوه‌های رئالیسم جادویی است و در اشاره به تفاوت نگرش غربی با نگاه عرفانی ما گفت که در کتاب خود در این مورد بحث کرده که غربی ها قائل به عوالم موازی هستند، اما جهان‌بینی ما متفاوت است و به تعدد عوالم و ترتیب در آن ها اعتقاد داریم و آن ها عقیده خود در فیلم‌ها و آثار هنری خود تبیین می‌کنند، اما ما هنوز نتوانستیم نگرش خود را تبیین کنیم.

او معتقد بود زمانی می‌توانیم در هنر برای مخاطب تأثیرگذار باشیم که بتوانیم ساختار هنری را متناسب با جهان بینی خود تغییر داده و متحول کنیم.

رودگر با اشاره به شهید آوینی که مبانی اعتقادات در او چنان قوی بوده که توانسته ساختار هنری خود را هم نسبت به  آن منعطف کند یا لااقل در این مورد سعی کرده است.

رودگر ادامه داد که بحث روایت را و چگونگی آن را باید اصالت بدهیم... ما چون در بحث حجاب یا حتی مسئله جمهوریت نظام اسلامی نمی‌توانیم روایت خاص خود را داشته باشیم، به مشکل خورده‌ایم.

او معتقد بود جمهوریت و اسلامیت گوشواره‌های ایرانیت ما هستند. دکتر رودگر ادامه داد برای دچار نشدن به شکاف نسلی ما باید روایت بومی خود را بشناسیم و بعد آن را هنر و در ادبیات و به ویژه ادبیات داستانی تسری بدهیم تا بتوانیم به نسل‌های بعد منتقل کنیم.

او با اشاره به نمونه‌هایی همچون کتاب «تذکره الاولیا» و همچنین با ارجاعاتی به متون قرآن کریم به عنوان متن روایی نگرش خود را در این مورد توضیح داد.

او گفت که یکی از ویژگی‌های روایت عرفانی و اسلامی "تقلیل عناصر" است. تا آن جا که از عناصر روایی بزنیم. همچون کار شهید آوینی در روایت فتح. این یکی از الگوهای خاص رئالیسم عرفانی و روایت ایرانی اصالت بسیار به درون‌مایه است. اصالت به درون‌مایه وحدت عرفانی تا آنجا که از شخصیت پردازی، زمان، مکان، فضا... کسر کنیم تا خواننده به سرعت با اصل موضوع مواجه شود.

انتهای پیام/