نشست «شکاف‌ اجتماعی در رژیم صهیونیستی»-۳| موسوی: رشد افراط‌گرایی در اسرائیل، جایگاه روس‌تباران را ضعیف کرد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روس تباران ساکن در سرزمین‌های اشغالی امروزه وزن قابل توجهی از ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رژیم صهیونیستی را به خود اختصاص داده‌اند. این گروه که بیش از 15 درصد از جمعیت ساکن در سرزمین‌های اشغالی را شامل می‌شوند، از سال 1999 با پی ریزی حزب «اسرائیل خانه ما» به رهبری «آویگدور لیبرمن» نقش جدی خود را برای کنشگری سیاسی و تامین منافع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سرزمین‌های اشغالی قوت بخشیده‌اند.

در همین راستا، مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران با همکاری بنیاد مطالعات قفقاز و انجمن علمی ایرانی مطالعات منطقه ای روز یکشنبه، 7 اسفند، نشستی علمی را با عنوان «شکاف های سیاسی- اجتماعی در رژیم صهیونیستی با تمرکز بر جامعه روس تباران» برگزار کرد.

در این نشست اساتید و کارشناسانی همچون «الهه کولایی»، استاد گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران و رئیس مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی این دانشگاه، «سید حامد موسوی»، استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران و «سید هادی برهانی»، استادیار گروه غرب آسیا و آفریقای شمالی دانشگاه تهران به بررسی جایگاه جامعه روس تباران در ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رژیم صهیونیستی پرداختند.

در این جلسه که به بهانه انتشار کتاب «سیاست خاورمیانه ای روسیه» توسط انتشارات دانشگاه تهران برگزار شد، اساتید حاضر در نشست به بررسی ظرفیت و وزن جمعیت‌های روس‌زبان در سرزمین های اشغالی، تاثیرات این جمعیت بر نوع رابطه اسرائیل با روسیه، و تغییر نگاه روسیه به خاورمیانه در متن سیاست خارجه روسیه، اشاره داشتند. جنگ اوکراین و تاثیر آن بر الگوی مناسبات سیاسی و دیپلماتیک روسیه و رژیم صهیونیستی از جمله دیگر مباحث این نشست علمی بود.

در بخش سوم این نشست، «سید حامد موسوی»، استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران به تشریح وضعیت مهم ترین جریانات سیاسی حاضر در ساختار قدرت رژیم صهیونیستی از بدو تاسیس تا به امروز پرداخت و بر پررنگ تر شدن نقش جریان‌های مذهبی در عرصه سیاسی به عنوان مشخصه سیاسی عصر حاضر اسرائیل یاد کرد.

موسوی در ابتدا با مرور تحولات سیاسی سالهای نخست شکل‌گیری رژیم صهیونیستی از نقش‌آفرینی 4 جریان صهیونیسم کار، تجدیدنظرطلب، مذهبی و در نهایت بنیادگرا به عنوان جریان‌های اصلی شکل دهنده به ساختار قدرت در سرزمین‌های اشغالی یاد کرد.

وی در ادامه با تشریح سیر تاریخی نقش آفرینی هر یک از جریان‌های مزبور در هرم قدرت اسرائیل گفت از سال 1977 و پس از شکست حزب کار در انتخابات پارلمانی، این جریان‌های صهیونیست تجدیدنظرطلب بودند که توانستند با به قدرت رساندن حزب لیکود، ساختار قدرت را از آن خود سازند. این روند تا به امروز با سیطره بنیامین نتانیاهو و لیکود در راس کابینه اسرائیل به مثابه جریان اصلی صاحب قدرت عمل کرده است.

استادیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران در ادامه صحبت‌های خود با تشریح روند تحولات سیاسی در سرزمین‌های اشغالی در دهه‌های اخیر، از ظهور 2 جریان نوظهور دیگر در 3 دهه اخیر سخن گفت: نخست، جریان ها و احزاب میانه‌رو که از دهه 1990 در صحنه سیاسی رژیم صهیونیستی امکان ظهور و بروز یافتند و برخلاف جریانات و احزاب سنتی از رویکردهای ایدئولوژیک حزبی و جناحی گریزان بوده و هستند و تا به امروز نیز امتداد یافته‌اند. دسته دوم را جریان‌های روس تبار تشکیل می‌دهند که عمدتا از دل موج مهاجرت گسترده یهودیان شوروی سابق در دهه 1990 به سرزمین‌های اشغالی توانستند، جایگاه متمایزی را به سود خود رقم بزنند. در این بین ظهور حزب «اسرائیل خانه ما»، به رهبری «آویگدور لیبرمن»، به عنوان نمود حزبی این جریان در ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی عمل می‌کند.

موسوی پس از تشریح جریان شناسی احزاب و جناح‌های مختلف در ساختار قدرت رژیم صهیونیستی بر نقش جریانات مزبور در ساختار پارلمانی رژیم صهیونیستی اشاره کرد و افزود: صحنه تحولات سیاسی سال‌های اخیر اسرائیل محل تنازع 6 جریان مزبور بوده است که هر یک می‌کوشند با کسب بخشی از 120 کرسی پارلمان رژیم صهیونیستی، سهمی از قدرت را از آن خود سازند.

وی سپس با اشاره به ناتوانی تمامی احزاب سیاسی به منظور به انحصار در آوردن قدرت با کسب تمامی 60 کرسی مورد نیاز برای تشکیل کابینه افزود: تاریخ سیاسی رژیم صهیونیستی نشانگر آن است که هیچ حزبی نتوانسته اکثریت کرسی‌ها یعنی بیش از 60 کرسی کنست را به دست بیاورد. در نتیجه تمامی کابینه‌ها ائتلافی بوده‌ و همیشه احزاب بزرگتر ناگزیر به ائتلاف با احزاب کوچکتر هستند. در این فرایند به احزاب کوچکتر اصطلاحا «شاه ساز» می‌گویند، یعنی گروهی که شاه یا همان نخست‌وزیر را تعیین می‌کند. بنابراین در مذاکرات تشکیل کابینه ائتلافی این احزاب 2 تا 3 وزارت خانه کلیدی را به خود اختصاص می‌دهند. این فرایند باعث شکنندگی انتخابات در اسرائیل شده است؛ به طوری که از سال 1996 بدین سو، به جای هر 4 سال، به طور متوسط هر 2 سال و 3 ماه، یک بار انتخابات برگزار شده، چون ائتلاف حاکم از هم پاشیده و کابینه منحل شده است.

نویسنده کتاب «حکومت و سیاست در خاورمیانه و شمال آفریقا» در ادامه صحبت‌های خود به ارزیابی جایگاه روس تباران در هرم قدرت رژیم صهیونیستی پرداخت و با اشاره به عملکرد حزب «اسرائیل خانه ما»، به رهبری «آویگدور لیبرمن» در دهه‌های اخیر افزود: روس‌تباران که در سال 1999 تنها 4 کرسی پارلمان رژیم را در اختیار داشتند در کمتر از یک دهه موفق شدند تا با سازماندهی موفق خود، سهم قابل توجهی از کرسی‌های کنست را تصاحب کنند، به نحوی که در سال 2009 و 2013 با کسب 13 کرسی کنست به روزهای اوج خود رسیدند. اما این روند در طول یک دهه اخیر رو به افول گذاشته، به نحوی که در انتخابات پارلمانی سال 2022، در سایه صعود جریان‌ها و احزاب صهیونیست‌ مذهبی و گروه‌های میانه رو، روس‌تبارها کرسی‌های پیشین را واگذار کردند و برخلاف یک دهه گذشته در کابینه ائتلافی حاضر نیز جایی ندارند.

موسوی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به چشم انداز پیش روی روس تباران در صحنه سیاسی رژیم صهیونیستی گفت: برآیندهای حاصل از انتخابات اخیر پارلمانی اسرائیل نشان می‌دهد که رای دهندگان به سمت احزاب راستگرا و مذهبی گرایش داشته‌ و از جریان‌های سکولار و چپ‌گرا فاصله گرفته‌اند. این روند به ویژه با توجه به نرخ رشد جمعیت مذهبی‌ها که به طور متوسط بالاتر از 6 فرزند دارند، سیر صعودی را نشان می‌دهد. در نتیجه انتظار می‌رود که در دهه‌های پیش رو با تقویت جایگاه احزاب مذهبی و راستگرا از میزان قدرت روس تباران که غالباً با رویکرد غیردینی و سکولار و رشد پایین جمعیتی‌شان، بازشناخته می‌شوند، کاسته شود.

انتهای خبر/