به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی، شاعر بزرگ پارسی قرن ششم، روز گذشته با حضور جمعی از استادان زبان و ادب فارسی، مدیران فرهنگی کشور و سفرای کشورهای خارجی در سالن اجتماعات شهید مطهری(ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، در ابتدای این مراسم پس از قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: حکیم نظامی در حوزه تمدنی ایران و اسلام مورد توجه بسیار است و از همین رهگذر نسخ باقیمانده از خمسه یا پنج گنج او نیز از دیرباز و دیر زمان در مهمترین کتابخانههای ایران نگهداری میشود؛ البته در کشورهای دیگر هم نمونههایی از این نسخهها موجود است.
او افزود: در ایران در کتابخانههای آستان قدس رضوی، ملک ، مدرسه عالی شهید مطهری، کتابخانه آیتالله العظمی مرعشی نجفی و فرهنگستان هنر و در بسیاری از کتابخانهها و موزهها میتوان نسخی از پنج گنج نظامی را یافت. همچنین از گذشتههای خیلی دور بسیاری از میادین و خیابانها و ابنیه فرهنگی ایران به نام این حکیم بزرگ مزین شده است.
او درادامه گفت: متأسفانه حکیم نظامی نسبت به دیگر شاعران سرشناس ما آنچنان که باید شناخته شده نبود؛ از این رو در هفته بزرگداشت این شاعر و حکیم گرانمایه فرصتی پیش آمده است که برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر وی به ایرانیان و جهانیان اقدام شود.
شالویی تصریح کرد: حکیم نظامی به عنوان فصل مشترک ایران با همسایگان و دیگر کشورهای پارسیزبان به عنوان یک نیاز مشترک و عاملی برای وحدت فرهنگی، برای ایرانیان و جهانیان اهمیت دارد. با معرفی حکیم نظامی به جهانیان، همه کسانی که به او تعلق خاطر دارند، میتوانند اندیشههای او را مورد توجه قرار دهند و از حکمت ، شعر و آثار او بهره مند شوند.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: جانِ کلام حکیم نظامی در باب عشق، عفت و پاکدامنی است. لیلی، مجنون، شیرین و فرهاد و همه شخصیتهایی که در داستانهای او آمده اند، دارای ارزشهای اخلاقی و معنویاند و نمادی از عفت و پاکدامنی به شمار میروند.
شالویی تأکید کرد: مقارنت یکصدمین سالگرد تأسیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با ایام بزرگداشت حکیم نظامی را به فال نیک میگیریم و تقارن این روزها با نیمه شعبان را هم گرامی میداریم. این مناسبتهای مبارک میتوانند آیندهای روشن را برای ما و جهانیان رقم بزند و جهان علم و فرهنگ را از تاریکی به روشنایی رهنمون کند.
رئیس ستاد بزرگداشت حکیم نظامی در پایان گفت: برنامههای هفته بزرگداشت حکیم نظامی همزمان با تهران در مراکز استان ها، نمایندگیهای فرهنگی ایران در خارج از کشور و بسیاری از دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و فرهنگی ایران در جریان است؛ البته مراسمهای گرامیداشت مفاخر ایران، محدود به حکیم نظامی نیست و تا سال آینده پاسداشت جهانی حکیم فردوسی را هم در دست اقدام خواهیم داشت.
خمسه نظامی؛ نمونهای بیرقیب در ادبیات عاشقانه
در ادامه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، سخنرانی کرد و گفت: زبان فارسی زبان، عرفان عشق و دوستی است و در این میان قطعاً حکیم نظامی جایگاهی کمنظیر دارد و کمتر شاعر بزرگی را می توان با وی قیاس کرد.
او اضافه کرد: خمسه نظامی در زبان فارسی و به ویژه خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر در اوج هستند و میتوان آنها را در ادبیات فارسی نمونههای بی رقیب ادبیات عاشقانه دانست. این ادبیات ریشه در باورهای شخص حکیم نظامی دارد؛ از همین روست که می گوید:
فلک جز عشق محرابی ندارد
جهان بی خاک عشق آبی ندارد
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: از نگاهی دیگر نیز میتوان به عشق در شعر نظامی توجه کرد. نظامی عاشقی است که حب وطن دارد و از این نظر نیز کمیاب است.
کنعانی اضافه کرد: حکیم نظامی افزون بر ایران در افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان و همچنین در جمهوری آذربایجان کنونی که گنجه زادگاه و آرامگاهش در آنجاست، دوستداران بسیاری دارد. با وجود این، نباید از یاد ببریم که ادبیات عاشقانه نظامی در بسیاری از کشورها به ویژه در شبهقاره و همچنین در ادبیات ترکی اثرات بسیاری بر جای گذاشته است. برای نمونه، امیر خسرو دهلوی در شبهقاره اشعاری سروده که بهترین نمونههای تقلید از خمسه نظامی گنجوی به شمار میآید.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: نظامی را به حق باید پیامآور همزیستی، صلح، دوستی و پیوندزننده ملتها دانست. مروری بر آثار او به ویژه هفت پیکر ما را به یقین میرساند که وی با عشق است که هفت ملت و به تعبیر دقیقتر همه مردمان را به هم پیوند میزند.
حکیم نظامی؛ نماد نماد صلح پرستی و همدلی
خسرو ناظری، دبیرکل سازمان همکاریهای اقتصادی(اکو)، سومین سخنران این آئین بود. او گفت: از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برای رویکرد شایسته و تلاشها و فعالیتهای ارزشمندشان در جهت گرامیداشت یاد و خاطره و ارج نهادن به شخصیتهای نمادین و دوران ساز منطقه اکو صمیمانه سپاسگزاری میکنم.
وی افزود: تأثیر اشعار حکیم نظامی حقاً که شگفت نگیز است. شعر نظامی و همچنین نسخ رونویسی شده از آثار وی در کنار سبکِ نگارش واقع گرایانهاش، تأثیر شگرف و یکسانی بر مردمان زادگاه مادری و مردمان سرزمینهای دیگر داشته است. گرامیداشت شخصیتهایی چنین اصیل و نامور، نه تنها بر تأثیر غنیِ ادبی و هنری آنها بر میراث فرهنگی مان صحه میگذارد، بلکه توجه و علاقه ما را نسبت به شخصیتهای فرهیخته و برجستهمان نیز حفظ میکند.
دبیرکل سازمان همکاریهای اقتصادی(اکو) در بخش دیگری از سخنان خود گفت: به راستی شعر حد و مرز نمیشناسد. شعر، انسانها را به هم متصل کرده و در دل و جانشان نفوذ میکند. پژوهشها نشان میدهد که شعرخوانی به صورت منظم میتواند به افزایش حس همدلی در افراد کمک کند. شعر دعوتی است برای درک دیدگاهها و تجربیات متفاوت از منظری دیگر؛ شعر با برانگیختن احساسات مانند پلی است که فاصلههای فرهنگی، تفاوت های سنی، نابرابری های اقتصادی و سایر مسائل اجتماعی را از میان برمی دارد.
ناظری در پایان تصریح کرد: همکاری مشترک میان موسسه فرهنگی اکو و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی میتواند تأثیر بسزایی در ارتقا و حفاظت مشترک از میراث فرهنگی، آثارِ شاعران منطقه و دیگر هنرمندان نامبر داشته باشد که همگی نماد صلح پرستی و همدلی میان مردمان منطقه ما هستند. در این راستا میتوان با رایزنی های متقابل، الگویی برای همکاری مشترک میان این دو نهاد فرهنگی و برجسته طراحی کرد.
پایه گذاری خمسهنگاری در جهان
در پایان این رویداد فرهنگی و ادبی نیز مظفر محمدی رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان در تهران به ایراد سخن پرداخت و گفت: حکیم نظامی از بزرگترین شاعر پارسی است که خمسه نگاری را در جهان ادب پایهگذاری کرده است.
او ادامه داد: حکیم نظامی در تأثیرگذاری شاعرانه، بیان الفاظ دلنشین، صور خیال سرآمد است و در این مسیر وجه شاعران و ادیبان، نویسندگان و مستشرقان را به سمت شعر و اندیشه خود جلب کرده است.
رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان تصریح کرد:راجع به خمسه نظامی دهها و بلکه صدها پژوهش ادبی صورت گرفته و بسیاری از شاعران بعدی در سبک شعری و سرایش اشعار از او تقلید کردهاند؛ به خصوص آنکه در تقلید از داستان لیلی و مجنون وی حدود 147 داستان مشابه به رشته تحریر درآمده است.
محمدی تأکید کرد: نظامی در بیان افکار و احوال فرهنگی و اجتماعی مردمان فارسی زبان زبردست است و با آفرینش هنرهای تجسمی در شعر، مانند نقاش چیرهدستی است که تأثیر خاطرهانگیزی را در اذهان فارسی زبانان بر جای گذاشته و شعر فارسی را به بهترین وجه ممکن به تعالی رسانده است.
انتهای پیام/