نیویورک تایمز: توافق میانجیگرانه چین آمریکا را به چالش می‌کشد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در مطلبی با اشاره به توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دوجانبه در پکن نوشت: سرانجام شاهد صلحی نادر در خاورمیانه هستیم، نه بین اسرائیل و عرب‌ها بلکه میان عربستان سعودی و ایران که دهه هاست با هم مشکل داشتند؛ آنهم صلحی که نه توسط ایالات متحده بلکه با میانجیگری چین حاصل شد. این توافق در زمره بالاترین و دگرش دهنده ترین تحولاتی است که کسی می توانست تصور کند، چرخشی که برای پایتخت های اطراف جهان، شوک آور بود. اتحادها و هماوردی هایی که برای چندین نسل بر دیپلماسی حاکم بود، دستکم فعلا وارونه شده است.

نیویورک‌تایمز در ادامه می‌نویسد: آمریکایی‌ها که برای سه چهارم یک قرن، بازیگران کانونی خاورمیانه بودند و همیشه در چنین مواردی در اتاق حضور داشتند، اکنون خود را در حاشیه می بینند آنهم در لحظه یک دگرش چشمگیر. چینی ها، که سالها در این منطقه، تنها نقشی دست دوم داشته‌اند، ناگهان خود را به جایگاه یک بازیگر تازه قدرت رسانده‌اند و اسرائیلی ها، که مخ سعودی ها را علیه یک دشمن مشترک در تهران به کار گرفته بودند، اکنون حیرانند که کجای کار هستند. آمی هاوترون، معاون مدیر پژوهش در پروژه دموکراسی خاورمیانه که یک گروه غیرانتفاعی در واشنگتن است، می گوید: این یک توافق بزرگ است. نمی شود آن را نادیده گرفت. آمریکا در حال حاضر نمی توانست چنین توافقی را بویژه با ایران میانجیگری کند چرا که رابطه‌ای نداریم. اما در یک نگاه وسیع‌تر، کار درخشان چین، این کشور را وارد یک باشگاه دیپلماتیک تازه می کند و هرآنچه را که آمریکا قادر بود از زمان روی کارآمدن بایدن در خاورمیانه بدست آورد، در سایه قرار می دهد.

کاخ سفید بایدن، علنا از برقراری دوباره روابط دیپلماتیک میان عربستان سعودی و ایران استقبال کرد و نگرانی آشکاری از نقش چین در آشتی این دو ابراز نکرد. اما دستیاران بایدن در خلوت این ایده را رد می کنند که این توافق نشان از هرگونه زوالی در نفوذ منطقه‌ای آمریکا باشد.

این رسانه آمریکایی در ادامه مدعی شده است: تحلیلگران مستقل می گویند که روشن نیست این همگرایی میان عربستان سعودی و ایران، عملا تا کجا ادامه خواهد یافت. پس از دهه ها رقابت بر سر رهبری منطقه و جهان اسلام که گاه هم خشونت آمیز بود، تصمیم به بازگشایی سفارتخانه هایی که از 2016 بسته شد، تنها گام نخست به شمار می رود و به این معنی نیست که سنی های ریاض و شیعیان تهران همه تفاوت های عمیق و چندلایه خود را کنار گذارده‌ند. در واقع قابل تصور است که چه بسا دست آخر این توافق تازه برای تبادل سفرا، حتی به اجرا هم نرسد چرا که یک مهلت دوماه برای تعیین جزییات در نظر گرفته شده است.

نیویورک‌تایمز مدعی شده است: برپایه آنچه که سعودی‌ها به آمریکایی‌ها گفته‌اند، نقطه کلیدی در این توافق، تعهد ایران به توقف حملات تازه به عربستان سعودی و قطع حمایت از گروه‌های پیکارجویی است که این پادشاهی را هدف می گرفتند. ایران و عربستان سعودی عملا درگیر یک جنگ نیابتی ویرانگر در یمن بودند. آتش بسی که سال گذشته با حمایت آمریکا و دولت بایدن بدست آمد، دشمنی‌ها را عمدتا متوقف کرد... اکنون آمریکایی‌ها خوشبین نیستند که ایران به تعهدات تازه‌اش پایبند بماند.

استیون کوک عضو ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی می گوید: برخی ناظران در خلیج فارس، از قرن چینی صحبت می کنند. سعودی ها ابراز علاقه کرده‌اند که به سازمان همکاری های شانگهای بپیوندند ضمن آنکه بخش بزرگی از نفتشان هم به چین می رود.

دانیل کورتزر سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل و مصر که اکنون عضو دانشگاه پرینستون است، می گوید: "پویش های در حال دگرشی که در توافق میانچیگرانه چین نمایان شد، چالشی را متوجه دولت بایدن می کند که ترجیح می دهد بر جاهای دیگر جهان تمرکز کند. این توافق نشانه‌ای از هوشیاری چین در بهره وری از خشم سعودی ها از آمریکا و خلائی است که در خاورمیانه پدیدار شده و همچنین بازتاب این واقعیت که سعودی‌ها و ایرانی‌ها مدتی است سرگرم گفتگو هستند. این یک بدبیاری شوم برای سیاست آمریکاست."

چین زمانی توانست عربستان سعودی و ایران را کنارهم بیاورد که اسرائیل امید داشت آمریکا بتواند رابطه‌اش با عربستان سعودی را برقرار سازد. اما سعودی ها، چیزهایی را می خواستند که آمریکا آمادگی تامین آن را نداشت. سعودی ها خواهان تضمین های امنیتی، کمک به توسعه یک برنامه هسته‌ای صلح آمیز و محدودیت کمتر بر فروش های تسلیحاتی آمریکا بودند... اکنون اسرائیل در می یابد که امیدهایش به تشکیل یک ائتلاف ضدایرانی با عربستان سعودی، آشکارا نقش بر آب می شود.

انتهای پیام/