بارندگی‌های اخیر چه تأثیری بر وضعیت رودخانه‌های لرستان داشت + تصویر
بارش‌های مناسب سامانه اخیر منجر به افزایش حجم سدها و آبدهی رودخانه‌های لرستان شد تا امید به سالی طلایی برای بخش کشاورزی این استان رونق بگیرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، لرستان 1.7 مساحت کشور، 2.2 درصد جمعیت کشور، 11 درصد آب‌های کشور و 4.7 درصد زمین‌های کشور را به خود اختصاص داده است.
12 میلیون مترمکعب رواناب سالانه از لرستان خارج می‌شود، در حالی که سهم استانی که اقتصاد آن بر پایه کشاورزی استوار است از سدسازی‌های کشور تنها نیم درصد است.
خشکسالی‌های مداوم در سال‌های اخیر بیشترین ضربه را به بخش کشاورزی لرستان وارد کرد، به گونه‌ای که مسئولان جهاد کشاورزی با هدایت‌کردن کشاورزان به‌سمت کشت‌های گلخانه‌ای و آبیاری قطره‌ای تلاش کردند بخش عمده‌ای از این بحران را پشت سر بگذارند.
یکی از اقدامات مناسبی که برای مقابله با خشکسالی‌های مداوم انجام شده احداث سدهای بزرگ و کوچک در مناطق مختلف کشور برای ذخیره‌سازی آب‌ها است که البته نقش بسیار مهمی نیز در این سال‌ها در جبران خسارت‌های ناشی از خشکسالی داشته است.
13 سد مخزنی به‌جز سدهای رودبار، بختیاری، سیمره و معشوره در لرستان وجود دارد که تعداد 6 سد از این تعداد به بهره‌برداری رسیده و مابقی نیز در دست اجرا است. حجم مخازن سدهای آبگیری‌شده این استان 208 میلیون مترمکعب است و خشکسالی‌های پی‌درپی بخش مهمی از حجم مخازن این سدها را خالی کرده است.
با اعلام سازمان هواشناسی در ارتباط با ورود یک سامانه بارشی قوی به آسمان لرستان و صدور هشدار سطح قرمز هر چند نگرانی‌هایی برای رخداد سیل در وجود داشت، اما از این سو امیدهایی نیز به افزایش ظرفیت سدهای در حال بهره‌برداری رونق گرفت.
افزایش 13 درصدی ذخیره سدهای لرستان
داریوش حسن‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفت‌وگو با تسنیم، اظهار داشت: حجم آب موجود در پشت سدهای در حال بهره‌برداری این استان 84.18 میلیون متر مکعب گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه 59 درصد لرستان در حوضه آبریز کرخه و 41 درصد نیز در حوضه آبریز کارون واقع شده است، افزود: این استان در حوضه آبریز کرخه تنها سد ایوشان را دارد که 51 میلیون مترمکعب ظرفیت دارد، اما اکنون 36 میلیون مترمکعب ظرفیت آن پر است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به ظرفیت 14 میلیون مترمکعبی سد خان‌آباد، عنوان کرد: این سد نیز در حال حاضر 6 میلیون مترمکعب آب دارد.
وی بیان کرد: سد کمندان(سد در دست ساخت) نیز در حال حاضر 6 میلیون مترمکعب آب دارد که دریچه‌های این سد با توجه به عدم تملک کامل روستای کمندان و به‌منظور جلوگیری از زیرآب رفتن این روستا به‌صورت کنترل شده مدیریت می‌شود.
حسن‌نژاد با بیان اینکه سد حوضیان نیز 33 میلیون مترمکعب ظرفیت دارد، اما در حال حاضر دارای هشت میلیون مترمکعب آب است، گفت: ظرفیت مخزن سد کزنار 8 دهم میلیون متر مکعب است که دو هفته است که سرریز کرده و از وضعیت مناسبی برخوردار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به مناسب‌بودن ظرفیت تمام سدهای این استان، عنوان کرد: سد مروک 105 میلیون مترمکعب ظرفیت دارد و حجم آب ذخیره این سد نیز 26 میلیون متر مکعب است.
وی با اشاره به اینکه بارش‌های سامانه اخیر بیشتر در غرب و جنوب لرستان رخ داد، بیان کرد: سدهای استان ما بیشتر در شرق واقع شده است.
حسن‌نژاد با بیان اینکه حجم کل مخزن سدهای مروک، ایوشان، تنگ هاله، خان‌آباد، کزنار و حوضیان 208.71 میلیون متر مکعب است، گفت: حجم آب موجود در پشت این سدها 84.18 میلیون متر مکعب گزارش شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان مجموع حجم آب ورودی به‌کل سدهای لرستان در حال حاضر 12.68 مترمکعب بر ثانیه است و مجموع آب ورودی به کل سدهای این استان تا قبل از این بارندگی‌ها حدود 9 متر مکعب بر ثانیه بوده است.
حسن‌نژاد با اشاره به پس‌زدن آب در محل سد معشوره، اظهار داشت: آب در پشت فراز بند به‌دلیل ورودی سیلاب بیش از ظرفیت تونل انحراف این سد پس زده شد که با فروکش کردن حجم ورودی سیلاب، حجم آب پشت فراز بند کاهش می‌یابد و هیچ گونه خطری برای سد و فرازبند وجود ندارد.
وی افزود: سد معشوره جزو سدهای در حال ساخت لرستان است که امیدواریم با اخذ مجوز ماده 23 در سال جاری عملیات اجرایی آن شتاب بیشتری بگیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به رودخانه‌های این استان تا قبل از بارش‌های اخیر عنوان کرد: دبی رودخانه در ایستگاه چم‌انجیر در حوضه کرخه، هشت مترمکعب بر ثانیه و در ایستگاه دوآب ویسیان خرم‌آباد 13 مترمکعب بر ثانیه است.
میزان آبدهی رودخانه‌های لرستان
وی بیان کرد: در ایستگاه کاکارضا 9 مترمکعب، سراب صیدعلی الشتر هفت مترمکعب، دوآب کشکان 17 مترمکعب، افرینه کشکان 39 مترمکعب، افرینه چولهول 2 مترمکعب، برافتاب مادیان‌رود 1.5 مترمکعب، پلدختر کشکان 43 مترمکعب و بادآور نورآباد 1.5 مترمکعب در ثانیه ثبت شده است.
حسن‌نژاد با اشاره به حوضه کارون بزرگ، گفت: دبی رودخانه در ایستگاه رحیم‌آباد سیلاخور چهار مترمکعب، دورود تیره 10 مترمکعب و دورود ماربره نیز پنج متر مکعب بر ثانیه به ثبت رسیده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان به وضعیت آبدهی رودخانه‌های این استان تا پایان فعالیت سامانه اخیر اشاره و ابراز کرد: رودخانه خرم‌آباد در محل کیو حدود 160 مترمکعب بر ثانیه آبدهی یافت.
حسن‌نژاد با بیان اینکه آبدهی رودخانه کرگانه در محل تلاقی با رودخانه خرم‌آباد حدود 5 مترمکعب بر ثانیه شده است، اظهار داشت: رودخانه کاکاشرف در محل پل ماسور حدود 65 مترمکعب بر ثانیه، رودخانه خرم‌آباد در محل چم‌انجیر حدود 250 مترمکعب بر ثانیه، رودخانه خرم‌آباد در محل دوآب ویسیان حدود 400 مترمکعب بر ثانیه و رودخانه هرو در محل کاکارضا حدود 65 مترمکعب بر ثانیه افزایش آبدهی داشته است.
وی بیان کرد: دبی رودخانه سراب صیدعلی در محل دوآب الشتر حدود 45 مترمکعب بر ثانیه، رودخانه کشکان در محل دوآب ویسیان دبی حدود 350 مترمکعب بر ثانیه، رودخانه کشکان در محل افرینه حدود 340 مترمکعب بر ثانیه و رودخانه چولهول در محل افرینه دبی حدود 110 مترمکعب در ثانیه یافته است.
حسن‌نژاد با اشاره به سایر رودخانه‌های لرستان گفت: رودخانه مادیان‌رود در محل برافتاب حدود 15 مترمکعب بر ثانیه، رودخانه کشکان در محل پلدختر حدود 500 مترمکعب بر ثانیه و رودخانه سیلاخور در محل رحیم‌آباد دبی حدود 22 مترمکعب بر ثانیه افزایش یافته است.
تغییرات اقلیمی و نقش آن در تغییر ماهیت بارش‌ها
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان ابراز کرد: رودخانه تیره در محل دورود دبی حدود 28 مترمکعب بر ثانیه، رودخانه ماربره در محل دورود دبی حدود 16 مترمکعب بر ثانیه و رودخانه بادآور در محل نورآباد حدود 16 مترمکعب بر ثانیه افزایش داشته است.
حسن‌نژاد با بیان اینکه حدود 10 تا 15 درصد از رواناب‌های بارندگی اخیر جذب خاک شده است و منابع زیرزمینی را تقویت می‌کند، اظهار داشت: بارش‌های اخیر نویدبخش سالی خوب و بسیار مناسب برای کشت‌های دیم غرب لرستان همچون نورآباد، کوهدشت، رومشکان، پلدختر چگنی و خرم‌آباد است.
وی با اشاره به اینکه شاهد بارش‌های برف مناسبی در شرق لرستان بودیم که نویدبخش سال زراعی مناسبی برای این مناطق است، افزود: در مجموع پراکنش بارش‌های مناسب برف و باران را امسال در این استان شاهد بودیم.
بهروز مرادپور، مدیرکل هواشناسی لرستان نیز با بیان اینکه ماهیت بارش‌های بهاری رگباری و شدید است، اظهار داشت: این استان نیز شاهد تبعات تغییرات اقلیمی ناشی از آن است.
وی با بیان اینکه افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش دما در ماهیت بارش‌ها تغییراتی را ایجاد کرده است، افزود: بارشی که باید روال طبیعی خود را طی کند و در بازه چند روز و ملایم باشد بر اثر تغییر اقلیم تبدیل به بارش‌های رگباری شدید در بازه زمانی کوتاه‌مدت شده است.
مدیرکل هواشناسی لرستان با اشاره به اینکه این پدیده موجب ایجاد رواناب و سیلابی‌شدن مسیل‌ها، طغیان رودخانه‌ها و بالا آمدن سطح آب رودخانه‌های فصلی می‌شود، عنوان کرد: بارش‌های پیاپی در فروردین‌ماه 1398 در سه روز در منجر به رخ‌دادن سیلی سهمگین در این استان شد.
سالی طلایی برای بخش کشاورزی لرستان
وی با بیان اینکه شاهد بارش‌های بسیار خوبی در سطح لرستان بودیم، بیان کرد: میزان بارندگی قبل از این بارش‌ها در برخی از شهرستان‌ها نسبت به سال گذشته عددی منفی بود.
مرادپور با بیان اینکه میزان بارش‌ها بعدازاین سامانه اخیر به‌جز شهرستان دورود، در حالت بسیار خوبی قرار دارد، گفت: میزان بارش‌ها در شهرستان خرم‌آباد 54 درصد نسبت به سال گذشته افزایش‌یافته است.
مدیرکل هواشناسی لرستان با اشاره به اینکه بارش‌ها در بروجرد نسبت به سال گذشته 6 درصد افزایش‌یافته است، ابراز کرد: بیشتر بارش‌ها سال گذشته در مناطق جنوب و جنوب شرق این استان بود و در مناطق جنوب غربی کاهش شدید بارش‌ها را شاهد بودیم.
به گفته مرادپور امسال این قضیه عکس شد به گونه‌ای که در غرب و جنوب لرستان بارش‌های بسیار خوبی داشتیم و در شرق و جنوب شرق این استان بارش‌ها خوب بود، اما به‌اندازه جنوب غرب نبود.
وی با بیان اینکه بیشترین بارش‌ها مربوط به خرم‌آباد با 66 میلی‌متر و کمترین نیز مربوط به شهرستان الیگودرز با 6 میلی‌متر است، افزود: متوسط بارش لرستان 54 میلی‌متر بود.
مدیرکل هواشناسی لرستان عنوان کرد: اعلام کرده بودیم که میزان بارش‌ها در این استان به‌صورت نقطه‌ای بین 150 تا 200 میلی‌متر است که این عدد پاعلم در پلدختر 168 میلی‌متر گزارش شد که نویدبخش سال زراعی خوبی برای کشاورزان لرستان است.
پیش‌بینی خرید 350 هزار تن دانه‌های روغنی
رحیم سلیمانی، رئیس اداره مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی لرستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به اینکه از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون شاهد توزیع نرمالی از بارش‌ها در این استان بودیم، اظهار داشت: آمارها در سه شهرستان گرمسیر جنوبی (کوهدشت، پلدختر و رومشکان) به‌صورت میانگین حکایت از 180 درصد افزایش بارندگی‌ها در همین مقطع مشابه نسبت به سال گذشته داشت.
وی با اشاره به توزیع نرمال بارش‌ها و منطبق با نیاز آبی گیاه در لرستان افزود: ما در مناطق جنوبی این استان شاهد بارش باران بودیم و در مناطق شرقی نیز بارش‌های برف مناسبی را شاهد بودیم.
رئیس اداره مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی لرستان عنوان کرد: به جرات می‌توانیم بگوییم که با توجه به بارش‌های مناسب در این سال زراعی، امسال سالی طلایی برای بخش کشاورزی این استان در کشت‌های غلات و دانه‌های روغنی خواهد بود.
وی با اشاره کاشت 14 هزار هکتار دانه روغنی کاملینا در کشور، بیان کرد: 5 هزار و 300 هکتار از این میزان متعلق به لرستان است که خرید تضمینی آن هر کیلوگرم 27 هزار تومان است.
سلیمانی با اشاره به پیش‌بینی خرید 350 هزار تن دانه‌های روغنی در لرستان گفت: امیدواریم با توجه به بارندگی مناسب و توزیع نرمال آن و توصیه‌های کارشناسان بخش کشاورزی در مراحل کاشت و داشت خرید به 500 هزار تومان نزدیک شود.
رئیس اداره مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بخش کشاورزی لرستان با اشاره به اینکه سطح زیر کشت غلات، حبوبات و دانه‌های روغنی در این استان حدود 350 هزار هکتار است، ابراز کرد: اگر خسارت‌های سرمازدگی را نداشته باشیم می‌توانیم امیدوار به تولید مضاعفی در بخش کشاورزی باشیم.
سلیمانی اظهار داشت: در صورت عدم خسارت‌های سرمازدگی می‌توانیم همانند سال زراعی 95-94 شاهد تولید 100 هزار تن گندم در کوهدشت به‌تنهایی باشیم و تولید جو در لرستان هم از 150 هزار تن عبور کند.
هر چند نگرانی‌هایی برای ورود سامانه بارشی قوی اخیر به لرستان به‌دلیل رخداد سیل و تجارب تلخ سال 1398 وجود داشت، اما امسال به برکت برنامه‌ریزی‌های مناسب و پرمهر بودن دستان این سامانه بارشی (با چشم‌پوشی از خسارت به زیرساخت‌ها) شاهد بارش‌های مناسبی در این استان بودیم که می‌تواند مرهمی بر دل‌های پردرد کشاورزان باشد.
انتهای پیام/ 641/
