روزی بهنام شاعر پارسیگوی شیرازی/ مصلحی جانآگاه که آوازهاش جهانی است
آن چه که از قلم سعدی در شعر و نثر جاری شد در زبان شاعران و نویسندگان و طی سالیان بعد تداوم پیدا کرد و وارد زبان مردم کوچه و بازار شد همان زبانی است که این شاعر نامی آن را پیریزی کرد و در زبان فارسی آن را جا انداخت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، در شمال شرق شهر شیراز اندکی دور از مزار خواجه حافظ شیرازی و در نزدیکی باغ تاریخی دلگشا آرامگاه بزرگترین شاعر و سخنور ادب پارسی، افصح المتکلمین شیخ اجل مشرف الدین مصلح ابن عبدالله سعدی شیرازی است که تا جهان برپاست "صیت سخنش" در آفاق میرود و "ذکر جمیل" وی به هر گونه زبان گفته میآید و با گذشت روزگاران بزرگی اش نمیکاهد و گوهران نظم و نثرش، چون مهر جهان تاب بر آسمان ادب فروزنده میماند.
اول اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت شاعر پارسی گوی "ابو محمّد مُشرف الدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف" متخلص به سعدی است. شاعر نامدار فارسی که ساده نویسی و ایجازش، همچنان پس از قرنها، آثار او را برای مردم امروز ایران، قابل درک کرده است. «استاد سخن» یکی از القاب اوست و این شاعر و نویسنده بلند آوازه فارسی زبان در مقام یکی از بنیانهای مهم ادب، فرهنگ و اندیشه ایران در جهان معروف و نامورست و مردم ایران و فارسی زبانان قرن هاست در غزلهای سعدی بیان احوال روح و عواطف خود را میجویند. چرا که این شاعر نام آوازه با سادگی و خلوصی انکار ناپذیر درباره مفهموم عمیقی، چون «عشق» سخن میگوید.
به گفته بسیاری از ادبا و نویسندگان برجسته حوزه ادبیات فارسی، سعدی از معدود شاعرانی است که میتوان او را پشتوانه زبان، فرهنگ، اندیشه و سنت مردم این سرزمین به شمار آورد. او به مدد ذوق لطیف و قریحه تابناک خود و با حالت طبیعی و سادهای که به سخن خویش میدهد مضامین گریزنده و اغراق آمیز را به صورتی مطبوع و دل پذیر عرضه میکند.
هر کس زبان شیرین پارسی را آموخته باشد بی گمان با نام سعدی بزرگترین نویسنده و غزلسرای ایران آشناست و میداند که شهد کلام استاد سخن را حلاوتی دیگر است. سعدی غزل عاشقانه را به اوج هنری خود رساند چنان لطیف و آبدار، سهل و ممتنع میسراید که به حق او را پیامبر شعر عاشقانه مینامند.
به مناسبت یاد روز استاد سخن سعدی شیرازی محمد حسین کرمی رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در گفتوگو با تسنیم به تشریح نقش سعدی در نام آوری شیراز و جلوههای شخصیت این شاعر بزرگ پرداخت و اظهار داشت: سخن گفتن از سعدی مانند اشعار و نوشتههای خود سعدی سهل ممتنع است و یک گفت و گوی کوتاه نمیتواند بزرگی سعدی، تأثیر گذاری بر شعر و سخن فارسی از نقش بی بدیل او که در شهره یافتن شهر شیراز، اهمیت یافتن این شهر و ادبی شدن شهر شیراز نقش دارد سخن گفت و حق مطلب را ادا کرد.
وی با بیان اینکه سعدی اندیشمندی بزرگ، مصلحی جان آگاه و هم شاعر سخن پرداز بی نظیری است، عنوان کرد: او در سال 606 هجری در شیراز چشم به جهان گشود و در کودکی پدر خود را از دست داد و یتیم شد، اما این توفیق را یافت که بخشهای زیادی از جهان آباد آن روزگاران را با چشم خود ببیند و در آنها مجلس درس و بحث برگزار کند و حتی جاهایی که خود نرفته و ندیده بود آوازه اشعار و سخنان دل فریب اش دلبری کند.
کرمی اضافه کرد: سعدی در روزگار خود به دلیل کلام زیبایی که دارد در تمام دنیای اسلامی آن روزگار که با زبان فارسی آشنا بودن شهره یافت و دانشمندان و نویسندگان و بزرگان از او استقبال کرده و اشعار او را مورد تقلید قرار داده و شعرایی همچون زنگی بخارایی، عماد بن محمد الثغری، سیف فرهانی، امیر خسرو دهلوی، همام تبریزی، اوحدی مراغه ای، خواجوی کرمانی و عبید زاکانی و دهها شاعر دیگر پس از سعدی تحت تآثیر کلام او قرار گرفته و اشعار و غزلیات سعدی را تقلید، نقل و ضبط کرده اند.
رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در ادامه به جایگاه سعدی در شعر فارسی اشاره و عنوان کرد: شعر فارسی از اوایل قرن چهارم شکل گرفته بود و در خراسان بزرگ دوران گذشته شاعران بزرگی همچون رودکی، فرخی، عنصری بلخی، ناصر خسرو، نظامی و عطار و دیگرانی که ظهور کرده بود، اما در فارس تا قرن هفتم هجری هیچ شاعری به صورت تخصصی ظهور نکرده بود و در هنگامی که سعدی پا به عرصه شعر و شاعری نهاد نه تنها کاستیها را جبران کرد بلکه موجب پیشتازی جهان شعر و شاعری فارسی شد و این شاعر پارسی گویی به حق گفته است که: هفت کشور نمیکنند امروز بی مقالات سعدی انجمنی.
کرمی ادامه داد: از سرزمینهای دریاچه آرام تا خوارزم، هندوستان، شام. فلسطین، رم شرقی و ترکیه امروزی، بغداد و کنارههای دریای خلیج فارس همه این توفیق را به دست آورده که اشعار زیبای سعدی را شنیده و از آن لذت ببرند و به دیگران انتقال دهند.
وی با اشاره به همایش برگزار شده با عنوان مکتب شیراز در سال 92 گفت: در این همایش بررسی شهر شیراز در حوزه شعر بود که از این همایش این نتیجه برآمد که پیش از سعدی تعداد انگشت شماری از شاعران از شهر شیراز نام میبردند و در زمانیکه از شهر شیراز نام بردند هیچ گونه ترجیحی نسبت به شهرهای دیگر برای شیراز قائل نیستند.
کرمی اضافه کرد: باتوجه به اینکه سعدی یک جهانگرد بود این موضوع باعث شده بود تا تجربیات فراوان و بی نظیری به دست بیاورد و وی زمانی که در سایر شهرها در مجلسهای مختلف درس حضور مییافت شنوندگان زیادی به این محافل میآمده و نام سعدی را همراه با نام شیراز میشنیدند و اشعاری که او میسرود در دنیای آن دوره پخش میشد.
رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه در عصر سعدی، شاعری همچون همام تبریزی، آوازه و شهرت این شاعر بلند آوازه را با نام و شهرت شیراز به همه دنیا برده است، افزود: سعدی نه تنها در شعر فارسی تأثیر گذار است بلکه در زبان فارسی هم تأثیر گذار است. چرا که بسیاری از بزرگان به حق گفته اند که زبان امروز ما همان زبان سعدی است و زبان این شاعر پارسی گوی به سهل ممتنع معروف است و وقتی فردی کلام سعدی را میخواند آن را زبان ساده و همواری میداند و این اندیشه را دارد که میتواند همچون او اشعار و غزل بسراید، اما چنین چیزی نیست.
کرمی همچنین در پایان به توصیفاتی که سعدی این شاعر بلند آوازه در وصف شهر شیراز داشته است، اشاره و با خوانش یکی از غزلیات وی، یادآور شد: هر شنوندهای که اشعار زیبای این شاعر در وصف شیراز شنیده است همان اندیشهای را دارد که پیش از شنیدن این اشعار نسبت به شهر شیراز داشته است. چرا که توصیفاتی که سعدی درباره شهر شیراز دارد برای هر شنوندهای نسبت به شیراز ایجاد عشق و انگیزه میکند و روایتگر این دو غزل است:
شیراز مشکین میکند، چون ناف آهوی ختن گر باد نوروز از سرش بویی به صحرا میبرد
این نسیم خاک شیراز است یا مشک ختن یا نگار من پریشان کرده زلف عنبرین
باری، ذکر جمیل سعدی هرچه که میرود حال ما خوشتر میشود و بهار دل ما سبزتر و شکرِ گفتار ما افزونتر.
انتهای پیام/424/ن