لزوم خلوص نیت در مقبول شدن اعمال حج
فاطمه سلیمانی، استاد حوزه و محقق قرآنی گفت: وقتی قصد می‌کنیم که به سفر حج مشرف شده و خانه خدا را زیارت کنیم، در وهله اول لازم است که قصد و غرض خود را از این سفر معنوی، پاک و الهی کنیم.
دکتر فاطمه سلیمانی، استاد حوزه و محقق قرآنی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم با اشاره به ضرورت‌ها و بایسته‌های اعمال حج و لزوم آشنایی با مفاهیم و معارف حج، اظهار داشت: شرط قبول حج تمتع و زیارت بیت‌الله آن است که نیت انسان پاک باشد. بنابراین تا زمانی که نیت حقیقی و الهی نباشد، حج مورد قبول نخواهد بود.
سلیمانی تصریح کرد: سایر اعمال و رفتار حاجی هم بر پایه همان قصد و غرض اولیه او نهاده شده و شکل می‌گیرد. همان طور که امام جعفر صادق علیه‌السلام درباره میزان تأثیرگذاری نیت و قصد انسان بر رفتارها و کارهای او می‌فرماید: «نیة المؤمن خیر من عمله و نیة الکافر شرّ من عمله و کل عامل یعمل علی نیته» به این معنا که نیت مؤمن از عملش بهتر است و نیت کافر از عملش بدتر، و هر عمل‌کننده‌ای بر اساس نیتش عمل می‌کند.
کارشناس مسائل اسلامی در ادامه به ناب بودن نیت حج اشاره کرد و گفت: وقتی قصد می‌کنیم که به سفر حج مشرف شده و خانه خدا را زیارت کنیم، در وهله اول لازم است که قصد و غرض خود را از این سفر معنوی، پاک و الهی کنیم.
او تصریح کرد: لازم است هر نوع شک و شبهه نسبت به زیارت را در ذهن خود از بین ببریم، ذهنمان را پاک کرده و آماده سفر شویم. در عین حال قصد و منظور خود را از این سفر، زیارت بدانیم نه گردش و تفریح و یا تجارت.
این محقق اسلامی بر ضرورت داشتن خلوص نیت در عبادات تأکید کرد و گفت: یادآوری این نکته ضروری به نظر می‌رسد که هر عبادتی در شرایطی مورد قبول درگاه خداوند متعال قرار می‌گیرد که انسان به قصد رضای خدا و رسیدن به قرب او انجام بدهد. در حقیقت خلوص نیت است که شرط قبولی عبادت و طاعت ما به حساب می‌آید و سایر اعمال ما را به طبع خود، ناب و خالصانه می‌کند.
او ادامه داد: در حالی که اگر این شرط مهم و اساسی مورد توجه قرار نگیرد و هر کسی با هر نیتی به سفر حج برود، به طور طبیعی اعمال او در حین این سفر معنوی بر طبق رفتارها و اعمالش خواهد بود.
سلمیانی یادآوری کرد: به این ترتیب است که می‌توان گفت برخی از سفرهای حج ممکن است فقط به معنی رنج و سختی سفر باشد و آنچه که باید از معنویت نصیب انسان شود، اتفاق نخواهد افتاد. درنتیجه حجی که به عنوان فریضه و واجب دینی باید ادا شده باشد، انجام نمی‌شود.
کارشناس اسلامی به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره کرد و ادامه داد: همان طور که خداوند در آیه 23 سوره مبارکه فرقان می‌فرماید: «قَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاء مَّنثُورًا؛ و به سوى آنچه (در حال کفر) انجام دادهاند از عملهاى خیر (مانند انفاقات و خدمات و اختراعات نافع و غیره) رو میآوریم، پس آن‌ها را غبارى پراکنده (در هوا) قرار می‌دهیم (زیرا پاداش خدا تفضّلى است نه استحقاقى علاوه آنکه نعمتهاى دنیوى خود پاداش است، ولى نعمتهاى آخرت مشروط به ایمان است).»
او همچنین تصریح کرد: کسی که به زیارت بیت‌الله الحرام مشرف می‌شود لازم است که نیت و مقصودش از این سفر را خالص برای خدا کند و تنها برای تقرب جستن به سوی او و تأسی کردن به سیره پیامبران خدا علیهم‌السلام و به خصوص پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و اهل بیت علیهم‌السلام به حج برود و قصد و منظور دیگری جز این نداشته باشد.
وی در ادامه افزود: هر سال تعداد زیادی از مسلمانان قصد زیارت بیت‌الله الحرام را کرده و به حج مشرف می‌شوند. اما در این میان عده‌ای نیز در کنار زیارت، سیاحت و تجارتی را می‌گنجانند که شباهتی با اعمال عبادی حج ندارد؛ رفتارهای مادی‌گرایانه‌ای که وقتی آن را در کنار حال و هوای معنوی حج قرار می‌دهیم، نه‌تنها تشابهی میان آن‌ها مشاهده نمی‌کنیم، بلکه گویی انسان را از یاد واقعه عظیم حج غافل می‌کند. بر این اساس، این ابهام هنوز هم در ذهن عده‌ای از مردم باقی است که چگونه می‌توان اعمال عبادی مانند حج و یا زیارت اهل بیت علیهم السلام را سیاحت و دنیادوستی جمع کرد.
سلمیانی در این باره توضیح داد: با توجه به اینکه مردم در مراسم حج اعمال عبادی را به‌جا می‌آورند که این اعمال دارای باطن و مفهومی است، باید بدانیم آشنا بودن و شناخت مفاهیم و نیت حج تأثیر زیادی در مقبول بودن زیارت بیت‌الله الحرام دارد. درواقع درست است که حج مجموعه‌ای از اعمال است اما هر حاجی باید توجه داشته باشد که حج معانی را به‌جا بیاورد نه حج مناسک؛ یعنی عمق و کنه مناسک را درک کند و بداند هر یک از اعمال حج بر اساس کدام نیت و مقصود انجام می‌شود و چه هدفی را دنبال می‌کند. در این صورت است که حج او مورد قبول خدا قرار می‌گیرد.چون در حج تمتع همه چیز به نیت افراد بستگی دارد و تمام مناسک حج نشانه‌ای است و رمزی دارد.
وی با یک مثال این موضوع را تبیین کرد و گفت: وقتی کسی نداند چرا سجده می‌کند، فقط پیشانی‌اش را بر خاک گذاشته و مفهوم حقیقی سجده را درک نکرده است. به این ترتیب است که انسان در حج توحید و یکتاپرستی را با طواف به مرحله عمل درمی‌آورد و به مفهوم حقیقی آن دست پیدا می‌کند. همان طور که باید معانی و مفاهیمی مثل مقام حضرت ابراهیم علیه‌السلام و سعی حضرت هاجر سلام‌الله علیها را درک کند.
انتهای پیام/
