کتاب «بریده بریده» نقد و بررسی شد/ هیچ دوره‌ای از تاریخ این حجم ادبیات داستانی درباره عاشورا نداشتیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، جلسه نقد و بررسی کتاب «بریده بریده» نوشته علیرضا نظری خرم با حضور سعید طاووسی مسرور و محمود مطهری‌نیا برگزار شد.

مطهری نیا در ابتدای سخنانش از کتاب‌هایی که نویسنده هرگونه که بخواهد و بدون مراجعه دقیق به تاریخ نوشته شده‌اند، انتقاد کرد و گفت: تاریخ خیلی مظلوم است. برای اینکه یک خواننده در فضای یک اتفاق تاریخی قرار بگیرد و شخصیت‌ها و موقعیت ها را درک کند، نیاز به این دارد که نویسنده این فضا و موقعیت‌ها را درک کند. مثلاً کتاب «پس از 20 سال» کتابی بسیار عالی در روایت وقایع دوره امام حسین(ع) است اما آمدن مکان‌ها و اسم‌های امروزی که در عراق و سوریه امروز وجود دارد، از ضعف‌های آن کتاب است و به طور کلی قرار گرفتن در فضا و مکان دوره روایت از مشکلات کار داستان نویسی در موضوعات تاریخی است.

وی افزود: یکی از پرچمداران روایت داستان از زندگی معصومان سیدمهدی شجاعی و انتشارات نیستان است بعد از گاها انتشارات سروش کتاب‌هایی خوبی در این حوزه منتشر کرد. اما الان در حوزه داستان‌های تاریخی و شیعی اتفاقات خوبی می افتد. جاهایی مثل کتابستان معرفت کتاب‌های داستانی زیادی در حوزه ادبیات داستانی تولید می‌کنند و در آنها حجم تولید و حمایت از داستان نویسی زیاد است.

این منتقد ادبی اظهار داشت: امروز درباره امام حسین (ع) اشکال مختلف کتاب داریم و اصل این ماجرا قابل تقدیر است و در طول تاریخ این حجم از ادبیات داستانی را درباره عاشورا نداشتیم و این موضوع نوید بخشی است. نوید بخش روزی که داستان‌ها به قدری زیاد نوشته و بعد بی رحمانه نقد شوند که به سطح کارهای قابل ارائه در سطح جهانی برسیم.

مطهری نیا گفت: امروز نوع روایت ما در کتاب‌ها از اهل بیت جوری است که به درد مخاطب شیعه و ایرانی می‌خورد و اگر می‌خواهیم اهل بیت را برای جهانیان روایت کنیم تا یک مسیحی و اروپایی با آن ارتباط بگیرد باید از کسانی که فضای غیر شیعه را تجربه کرده‌اند، شورای اندیشه ورز داشته باشیم تا درآن شاخص‌هایی را ارائه کنند و طبق آن نهضت ترجمه راه بیندازیم و این ادبیات به جهانیان منتقل شود اما امروز فقط بعضی کارها قابلیت ترجمه دارند.

از منابع سست در نوشتن این کتاب استفاده شده‌ است

سعید طاووسی مسرور هم در این نشست اظهار داشت: توجه به داستان معصومان که در سال‌های اخیر رونق گرفته اتفاق مبارکی است اما نوشتن از معصومان کار دشواری است. در سال‌های اخیر کارهایی در این حوزه منتشر شده که سطح کیفی پایینی داشته و از منظرهای مختلف محل اشکال بوده است.

وی افزود: کتابی که امروز از آن صحبت می‌کنیم کتابی است که یک بار دیگر هم درباره آن در نمایشگاه کتاب آن را نقد کردم اما ناشر و نویسنده در جلسه حاضر نشدند. اینکه نقد شنیده نشود مطلوب نیست.

طاووسی گفت: در این کتاب ما ادامه جریان انتشارات کتابستان را می‌بینیم که آثار تولید شده به زبان محاوره است اما وقتی در حوزه معصوم وارد می‌شویم، نوشتن چنین کتاب‌هایی ملاحظات جدی دارد و این سؤال مطرح می‌شود که آیا ما می‌توانیم از زبان معصوم 400 صفحه بنویسم؟ در متن داستان «بریده بریده» سخن گفتن از زبان معصوم را می‌بینیم. مؤلف به گفته خودش در فضای پژوهش حدیث فعالیت داشته اما سابقه داستان نویسی ندارد و به تبع متن فاخر هم نیست. اما وقتی قرار است ما در فضای دوره امام حسین (ع) نفس بکشیم نمی‌توانیم از هر فرهنگی و ادبیاتی استفاده کنیم.

این منتقد با بیان اینکه برای داستان نویسی چه ضرورتی دارد سطح عاشورا را پایین بیاوریم، اظهار داشت: وقتی ما در کانون اندیشه جوان برای جوان کار دینی انجام می‌دادیم، متن از نظر کیفیت و پژوهش قوی بود اما نویسنده باید متن را به زبان جوان امروز بازنویسی کند اما به این معنا نبود که ادبیات نازل و از نظر علمی ضعیف را در اختیار مخاطب قرار دهیم.

طاووسی اظهار داشت: درباره این کتاب مقدمه و پشت جلد کتاب گویای خیلی چیزها است. در مقدمه ادعا شده که از منابع غیر قابل استناد استفاده نشده اما در فهرست منابع، منابع غیر متقن وجود دارد همچنین گزارش‌های ضعیف از منابع متقن نیز وجود دارد. همچنین کسی که سابقه فعالیت در حوزه حدیث را دارد نباید از منبعی که مجهول المولف است استفاده کند. اما متاسفانه این اتفاق در این کتاب افتاده و استناد به منابع ضعیف در متن خودش را نشان می‌دهند و دقت‌هایی که ما از حدیث شناسی مثل ایشان انتظار داریم اصلاً در استنادها و منابع نمی‌بینیم. تخصص ادبی و نویسندگی را هم نمی‌بینیم.

انتهای پیام/