تنش سیاسی بین ارمنستان و روسیه به خاطر آذربایجان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، دو روز است که تنش بین وزارت خارجه روسیه و ارمنستان وجود دارد. دلیل تنش این مسئله عنوان شده که ارمنستان تمامیت ارضی آذربایجان را به رسمیت می‌شناسد و قره‌باغ را به عنوان بخشی از آذربایجان می‌پذیرد.

دوئل لفظی بین مقامات وزارت خارجه روسیه و ارمنستان

ماریا زاخارووا، نماینده رسمی وزارت امور خارجه روسیه در نشست خبری هفته جاری، وضعیت کنونی در کریدور لاچین را نتیجه به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان توسط رهبری ارمنستان ارزیابی کرد.

محکومیت ارمنستان از سوی این مقام روسی به دلیل به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان سؤالاتی را ایجاد کرده است.

طرف ارمنی تصمیم گرفت از طریق آنی بادالیان، رئیس سرویس مطبوعاتی وزارت امور خارجه به ماریا زاخارووا پاسخ دهد.

آنی بادالیان خاطرنشان کرد که اظهارات این مقام روسی ناامیدکننده است و به ماریا زاخارووا توصیه کرد که فرافکنی نکند.

وی تصریح کرد: آذربایجان توافقات انجام شده را زیر پا گذاشته و در نتیجه اوضاع منطقه متشنج شده است. پس از آن، طرف روسی نه‌تنها در پیشنهادات خود ثابت‌قدم نبود، بلکه بی‌تفاوتی کامل نشان داد و نامه ارمنستان مبنی بر کمک‌رسانی بر اساس توافق دوجانبه را بی‌پاسخ گذاشت.

این مقام وزارت امور خارجه ارمنستان گفت: در چنین شرایطی بود که در 6 اکتبر در پراگ، آذربایجان و ارمنستان پایبندی خود را به اعلامیه آلماتی مبنی بر به رسمیت شناختن تمامیت ارضی یکدیگر تأیید کردند.

ایگور کوروتچنکو، کارشناس سیاسی و نظامی روسیه و سردبیر مجله «دفاع ملی» نیز در دعوای لفظی مقامات وزارت خارجه روسیه و ارمنستان شرکت کرد.

وی پاسخ نماینده ارمنستان به ماریا زاخارووا را نامناسب خواند.

ایگور کوروتچنکو در کانال تلگرام خود اعلام کرد که ایروان عصبانی است زیرا روسیه نمی‌خواهد به نفع ارمنستان و به ضرر منافع ملی خود عمل کند.

این کارشناس از رهبری ارمنستان به دلیل پشت کردن به روسیه و تکیه بر کشورهای دیگر انتقاد کرد.

کوروتچنکو تأکید کرد: هیچ یک از کشورهای فرانسه، آمریکا، اتحادیه اروپا، هند و ایران مشکلات ارمنستان را حل نمی‌کنند. آن‌ها فقط از آن استفاده خواهند کرد. پاشینیان در خلأ سیاسی نیست. اکثریت واقعی رأی‌دهندگان ارمنی پشت سر او ایستادند. به نظر می‌رسد که اکثر شهروندان ارمنستان مخالف روسیه هستند.

از طرف دیگر نیکول پاشینیان در مصاحبه با روزنامه ایتالیایی «ریپابلیکا» تأکید: این یک اشتباه استراتژیک است که امنیت ارمنستان فقط به روسیه وابسته باشد. مسکو نمی‌تواند امنیت ارامنه را تضمین کند و در حال خروج از منطقه است.

از دیگر نشانه‌های تنش روابط روسیه و ارمنستان می‌توان به تعلیق پخش رادیو ارمنستان «اسپوتنیک» از اول سپتامبر در قره‌باغ اشاره کرد. در این موضوع نیز به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان مبنا قرار گرفت.

بنابراین، دیمیتری کیسلیوف مدیرعامل گروه رسانه‌ای «روسیا سگودنیا» گفت که آن‌ها نمی‌توانند بدون مجوز رسمی باکو، پخش رادیویی به قره‌باغ که بخشی از آذربایجان است، داشته باشند.

کیسلیوف دلیل این تصمیم را به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان توسط نیکول پاشینیان عنوان کرد.

این بیانیه سؤالاتی را در بخش آذربایجانی شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرد.

خاطرنشان شد که در این سال‌ها که «اسپوتنیک» در منطقه قره‌باغ ارمنستان پخش می‌شد، روسیه به نوعی به خاطر ندارد که از آذربایجان مجوز بگیرد.

فرهاد ممدوف، کارشناس سیاسی آذربایجان، معتقد است که به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان توسط ارمنستان، سناریوی ایجاد شده توسط روسیه را به کلی زیر و رو کرد. چراکه در صورت امضای معاهده صلح بین آذربایجان و ارمنستان، نیازی به روسیه نخواهد بود.

ممدوف تأکید کرد: ماهیت فرمت سه‌جانبه این بود که ارمنستان مدعی قره‌باغ بود. روسیه برای از بین بردن این موضوع میانجی‌گری کرد و تمامیت ارضی یک موضوع بین‌المللی است. پس از اظهارات نیکول پاشینیان در مورد تمامیت ارضی، موضوع ارامنه قره‌باغ مطرح شد که از قبل موضوع داخلی آذربایجان بود. در این صورت، قالب سه‌جانبه دیگر معتبر نیست.

این کارشناس مسائل سیاسی یادآور شد: آذربایجان بعد از 10 نوامبر 2020 مسئله قره‌باغ را یک موضوع داخلی می‌دانست و اظهارات رئیس‌جمهور علی‌اف در سال گذشته خطاب به پوتین مبنی بر اینکه مسئله قره‌باغ حل شده است، اما در مورد مسائل دوجانبه با ارمنستان گفتگو خواهند کرد، در همین رابطه بود.

وی خاطرنشان کرد: پس از تسلط باکو بر جاده لاچین، موضوع تمامیت ارضی به طور کامل پایان یافته بود و ایروان و مسکو با درک این موضوع اکنون همه چیز را در مورد قره‌باغ به سمت یکدیگر می‌اندازند.

ممدوف تأکید کرد: با وجود تنش میان ارمنستان و روسیه در سطح دیپلماتیک، روابط اقتصادی دو کشور در حال توسعه است. بر اساس پیش‌بینی امسال، گردش تجاری دو کشور 6 میلیارد دلار است که رقم فوق‌العاده‌ای است. رکورد شاخص‌های توسعه اقتصادی ارمنستان کاملاً به گردش تجاری با روسیه و صادرات موازی با دور زدن تحریم‌ها مرتبط است.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: با وجود به اصطلاح تنش، ارمنستان هیچ اقدامی علیه روسیه انجام نمی‌دهد. او هیچ اقدامی برای خروج از سازمان پیمان امنیت جمعی و همچنین خروج از اتحاد دوجانبه با روسیه انجام نداد. یعنی هیچ قدم مشخصی وجود ندارد. ما فقط اظهارات ضد روسی پاشینیان و وزارت امور خارجه ارمنستان را می‌بینیم.

به گفته وی، در صورت امضای معاهده صلح بین آذربایجان و ارمنستان، نیازی به روسیه نخواهد بود. این کارشناس سیاسی مطمئن است که مسکو به ادغام مجدد ارامنه قره‌باغ طبق قانون آذربایجان کمک خواهد کرد، اما از انعقاد توافقنامه صلح جلوگیری خواهد کرد.

فرهاد ممدوف معتقد است که تحریک تنش مرزی 1 سپتامبر در همین راستا است و توافق باکو و ایروان را از بین می‌برد.

وی تأکید کرد که انتخاباتی که در ایروان برگزار می‌شود ممکن است سرنوشت آینده نخست‌وزیر ارمنستان، نیکول پاشینیان را روشن کند. بنابراین، اگرچه انتخابات رهبری ایروان به طور مشروع تهدید مستقیمی برای آن نیست، اما در صورت شکست، می‌توان آن را آغاز پایان آن دانست.

رئوف میرقدیروف، تحلیلگر سیاسی که به عنوان یک مهاجر در سوئیس زندگی می‌کند، فکر می‌کند که تهییج روسیه برای به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان توسط ارمنستان، تنش‌های اخیر در قره‌باغ و نقض آتش‌بس در 1 سپتامبر به وضوح نشان می‌دهد که چه نیرویی پشت آن است.

وی می‌گوید: در واقع وضعیت بسیار جالبی پیش آمده است. روسیه با معرفی خود به عنوان یک میانجی، ارمنستان را تحریک می‌کند که تمامیت ارضی آذربایجان را به رسمیت نشناسد. او با انجام این کار، مشکلات بشردوستانه و سایر مسائل را با به رسمیت شناختن تمامیت ارضی آذربایجان توسط ارمنستان مرتبط می‌کند و دولت را تحریک می‌کند که در تلاش برای حل مشکل خود با آذربایجان برای ادامه درگیری باشد.

این کارشناس خاطرنشان کرد که با این کار روسیه به درگیری دامن می‌زند. این وضعیت در تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل بی‌سابقه است.

رئوف میرقدیروف معتقد است که نه‌تنها آذربایجان، بلکه ارمنستان نیز نباید تا حد امکان از سیاست تحریک‌آمیز روسیه پیروی کند. به نظر وی، هر دو کشور باید روند صلح را تا حد امکان سرعت بخشند و پس از امضای توافقنامه صلح، گفت‌وگوی جدی با ارامنه قره‌باغ صورت گیرد.

این تحلیلگر سیاسی گفت: اگر گفت‌وگو آغاز شود، انتظار نتایج در مراحل اولیه ساده‌لوحانه است. زیرا من معتقد نیستم که تا زمانی که ارتش روسیه در منطقه باقی بماند، روند ادغام مجدد و گفتگو کارساز باشد. اما خود گفتگو بسیار مهم است و خود باکو باید آغازگر گفت‌وگو باشد، باید سازمان‌های بین‌المللی را در این روند مشارکت دهد و سعی کند گفت‌وگو را آغاز کند. چنین وضعیتی منافع نیکول پاشینیان را نیز تأمین می‌کند. در این صورت نفوذ داخلی به داخل دولت پاشینیان که از سوی مسکو حمایت می‌شود کاهش خواهد یافت.

این کارشناس علوم سیاسی همچنین از پاسخ ندادن وزارت خارجه آذربایجان به ماریا زاخارووا، نماینده وزارت خارجه روسیه متعجب است.

رئوف میرقدیروف تأکید کرد: رژیم قره‌باغ دیگر تحت کنترل ایروان نیست، بلکه تحت کنترل مسکو است. رهبران جدایی‌طلبان از هم‌اکنون آنچه مسکو گفته است را تکرار می‌کنند. از آخرین اظهارات ماریا زاخارووا می‌توان به میزان صلح‌طلبی روسیه پی برد. آنچه من را شگفت‌زده می‌کند این است که وزارت امور خارجه آذربایجان واکنش جدی به اظهارات زاخارووا نشان نداده است. با این حال، اظهارات زاخارووا غیرقابل‌قبول بود. مسکو توانایی نفوذ بر ارمنستان و آذربایجان را از طریق جدایی‌طلبان ارمنی دارد.

وی با بیان اینکه وضعیت عجیبی به وجود آمده است، گفت: روسیه که با آذربایجان قرارداد اتحاد امضا کرده است، نشان می‌دهد که در صورت خروج نیروهای حافظ صلح از منطقه ممکن است پاکسازی قومی توسط باکو رخ دهد. روس‌ها می‌خواهند با افزایش تنش در مرز، پاشینیان را مجبور کنند که در کنار او بماند. حداقل آن‌ها در تلاشند تا در تماس‌های خود در پایتخت‌های غربی و دیدار با چارلز میشل، پاشینیان را از اقداماتی برای تسریع مذاکرات صلح‌آمیز بازدارند. من بعید نمی‌دانم که آن‌ها تلاش کنند تا پاشینیان از اعلامیه تمامیت ارضی آذربایجان دست بردارد و هر بار او را به کودتا تهدید می‌کنند.

با این حال، رئوف میرقدیروف فکر نمی‌کند که راهی برای حل مشکل آذربایجان وجود داشته باشد، زیرا معتقد است: این راه منجر به درگیری با روسیه می‌شود. آذربایجان برای این کار آماده نیست. بنابراین آذربایجان باید ابزارهای سیاسی و اقتصادی خود را فعال کند. نکته این است که ما از لحظه‌ای که کنترل مرزهای خود را به دست می‌گیریم در قبال جمعیت آرام قره‌باغ مسئول هستیم. ما در مورد گذرگاه لاچین صحبت می‌کنیم.

انتهای پیام/