یادداشت| آیا زبان فارسی هنوز قدرتمند و توانمند است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ 27شهریور ماه، سالروز درگذشت استاد شهریار، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز شعر و ادب پارسی نام‌گذاری شده است. محمدحسن مقیسه، استاد دانشگاه، در یادداشتی که برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است،‌ به اهمیت زبان فارسی و جایگاه تاریخی آن و چشم‌انداز روشنی که می‌تواند پیش روی زبان فارسی گسترده شود،‌ اشاره کرده است. این یادداشت به شرح ذیل است:

«ماورای مرزها را روشنی بخشیده است؛ مشعلی تابیده از ایران، زبان فارسی

رئیس جمهور هند، پس از عضویت ایران در گروه بریکس به زبان فارسی توئیت می‌زند؛ وزیر امرو خارجه ما در خاک عربستان، تعبیر خوشنام خلیج فارس را در سخنانش می‌گنجاند و جالب‌تر آنکه مترجم عرب زبان نیز بدون تغییر این ترکیب خوش لفظ  که به قول آن شاعر غیرایرانی، «با فارس درخشنده شده نام خلیجش»- همان اصطلاح «خلیج فارس» را به گوش ساکنان کشورهای عربی می‌‌رساند تا این کرانه آبی به نام نخستین و اصیلش شناخته گردد.

نخست‌وزیر وقت پاکستان در دو سال پیش، هنگام ورود به ایران، افسوس می‌خورد که اگر پای انگلیسی‌ها به شبه قاره باز نشده بود، می‌توانست به زبان فارسی با رئیس جمهور کشورمان سخن بگوید؛ آقای اردوغان، رئیس جمهور کشور ترک زبان همسایه ما نیز معروف است به فارسی‌گویی‌هایش؛ چه در دوران مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ترکیه در همین چند ماه قبل که نشست رقبای انتخاباتی‌اش را با این نیم پاره شعر فردوسی به چالش کشید: «نشستند و گفتند و برخاستند»، و چه آن هنگام که در مسجد اباصوفیه در سال 1395 (2013 میلادی)، آن بیت معروف سلطان محمد فاتح را قرائت کرد: پرده‌داری می‌کند در قهر قیصر عنکبوت/ بوم نوبت می‌زند بر طارم افراسیاب»

چه خبر است؟ زبان فارسی چه کرده که این چنین ذوق همگان را برانگیخته؟ این، خاصیت ذاتی زبان فارسی است؛ زبانی شیرین، آسان، روان و پرمغز. اگر ما در حال پی‌ریزی تمدن نوین هستیم، زبان یکی از ستون‌های اصلی و محکم تمدن‌گستری است.

با زبان و بر پایه آن است که گسترش و آموزش فرهنگ، ادب، تاریخ و سنن شکل می‌گیرد و می‌تواند جهان شمول گردد. اگر به گذشته تاریخی در دو سوی جهان بنگریم، به همین نتیجه می‌رسیم. استعمارگران برای جا انداختن و اجرایی کردن آداب، عادات، باورهای ذهنی غلط خود در کشورهای مستعمره، اول زبان‌شان را جایگزین زبان‌های بومی کردند؛ به دو کشوری که در غرب و شرق ایران عزیز ما هستند، بنگرید: ترکیه و هند. زبان رسمی، اداری و مردم کوچه و بازار این دو کشور، دست کم تا دو سده پیشین به فارسی بود و اکنون این زبان را فقط باید در کنج دانشکده‌های ادبی یا بر سر در مساجد و مقابر و آثار قدیمی مشاهده کرد!

طبیعی است که با کم فروغ شدن زبان فارسی به عنوان حامل و حاصل اندیشه‌های اسلامی و میراث مسلمانی در این دو کشور، هم پیوند نسلهای ترکی و هندی با پیشینه درخشانشان بریده شد و هم همگان در شبکه‌های آثار مخرب تمدن غربی گرفتار آمدند؛ در حالی که اگر به حرکت پربرکت زبان فارسی بنگیریم زبانی که از آبشخور تمدن اسلامی و فرهنگ ایرانی سیراب شده، هرکجا که رفته، ثمره‌اش آداب خجسته بوده و آثار گرانمایه، و نمایاندن چهره‌های جاودان؛ از اخلاق و ادب و تواضع و رفتار نیک تا تولید کتب فراوان، ساخت برج و باروهای مجلل، پی‌ریزی باغ‌های باشکوه، بنای رصدخانه‌ها، مدارس و نظامیه‌ها، کتابخانه‌ها و به دست دادن شاعران، نویسندگان و مورخان و فیلسوفان و مهندسان و پزشکانی که جهان چون آنان را دیگر نخواهد زاد: پورسینا، فخر رازی، ابوریحان، فردوسی، حافظ، مولوی و ... که از غرب تا شرق جهان را با حکمت، عقلانیت، اندیشه‌های نو، مثمر و پایدار، فتح کرده و آراسته‌اند.

باید باور کنیم که زبان فارسی امروز نیز همان قدرت و قوت، و همان جایگاه و پایگاه دیروز را می‌تواند به دست آورد؛ این زبان هنوز توانمند است، ثروت آفرین و امیدزا، به شرط آنکه برای آموزش و گسترش‌آن در جهان، و تقویت و پیرایش آن در داخل بکوشیم و بدانیم که

 با زبان فارسی دنیا همه مال من است
هست این دنیا شبیه پیکر و، ایران، روان»

انتهای پیام/