علم‌الهدی مطرح کرد: پرچم‌داری مقام معظم رهبری در پرداختن به موضوع زنان
استاد دانشگاه شهید بهشتی، امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری را پرچمدار پرداختن به موضوع زن و معرفی الگو برای جوامع دانست.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم به نقل از دانشگاه جامع امام حسین(ع)، نشست دانش‌افزایی اساتید این دانشگاه با محوریت کتاب «هنر زنانه زیستن» با حضور مؤلف کتاب، جمیله علم‌الهدی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران، در سالن شهید آوینی دانشکده علوم اجتماعی برگزار شد.
علم‌الهدی، نویسنده کتاب «هنر زنانه زیستن» گفت: این کتاب در ادامه سه کتاب قبلی من با عنوان‌های «نظریه تعلیم و تربیت، مبانی آموزش رسمی»، «مبانی تربیت اسلامی و برنامه‌ریزی درسی»، «نظریه اسلامی رشد انسان» با ادبیاتی متفاوت و در حجم کمتری نوشته شده است. کتاب‌های قبلی مفصل و مطابق با ادبیات فلسفی و با اشاره دقیق و ارجاع به آیات قرآن به نگارش درمی‌آمدند که همین تخصصی بودن محتوای آن، موجب محدود شدن مخاطبین آن شده است، با این حال می‌توان گفت کتاب هنر زنانه زیستن همچنان یک اثر با ادبیات فلسفی محسوب می‌شود و برای مخاطب اهل مطالعه و اندیشه به نگارش در آمده است و ممکن است برای مخاطب عام کمی سنگین باشد.
الگوی سوم زن، انگیزه نوشتن کتاب بود
استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره انگیزه نوشتن این کتاب گفت: انگیزه اصلی من برای نوشتن این کتاب بیانات حضرت آقا درباره معرفی الگوی سوم زن بود. بدیهی است برای پیگیری این مفهوم نمی‌توانیم صرفاً به تکرار بیانات بپردازیم، بلکه یک عده باید به‌دنبال مبانی بحث بروند و متخصصین دیگر باید به‌دنبال توضیح کارکردها، ارائه راهکارها و لوازم بحث باشند. وقتی حضرت آقا می‌فرمایند که انقلاب دربرابر ادبیات رایج غرب و شرق درباره زن ایستاده است، من سعی کردم مبتنی بر فرمایشات ایشان درباره الگوی سوم زن، به‌دنبال تشریح و توضیح مبانی موضوع زن بروم.
وی با آسیب‌شناسی اقدامات صورت‌گرفته در راستای گام دوم انقلاب گفت: آنچه باعث شده است ما در گام دوم انقلاب موفق عمل نکنیم این است که صرفاً به‌دنبال تکرار مباحث در اینفوگرافی‌ها، کتاب‌ها و سخنرانی‌ها هستیم و از پرداخت دقیق موضوع به‌صورت اصولی پرهیز کرده‌ایم. باید دلسوزان انقلاب که می‌توانند مطالبی را بیان کنند، قلم به‌دست بگیرند و بنویسند اما باید بدانند که جایگاه حضرت آقا رهبری جامعه اسلامی است. ایشان با نقطه‌زنی دقیق مطلبی را بیان می‌کنند که یکی از نقاط بسیار مهم، موضوع زن است که امامین انقلاب اسلامی مطرح کرده‌اند.
پرچم‌داری مقام معظم رهبری در پرداختن به موضوع زنان
علم‌الهدی با اشاره به پرچم‌داری امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری در پرداختن به موضوع زن و معرفی الگو برای جوامع اظهار داشت: عده‌ای که پرداختن به موضوع زن را یک امر جنسیت‌زده و بر اثر افکار فمینیستی می‌دانند باید به پرچم‌داری مقام معظم رهبری در این امر توجه کنند، این موضوع نه ناشی از جریان فمینیستی بلکه در مبارزه با آن است، من نیز سعی کرده‌ام با پرداختن به قسمت کوچکی از بحث در حیطه مبانی به موضوع ورود و آنها را بیان کنم.
حجاب یک بحث زیربنایی و پرچمدار موضوع زنان است
این استاد دانشگاه با اشاره به جایگاه حجاب و عفت زنان در این گفتمان ابراز کرد: یکی از اولین موضوعاتی که امام خمینی(ره) مطرح کرده‌اند، موضوع حجاب است. اگر ما پیش از این به‌دنبال بیان مبانی دیدگاه‌های حضرت امام رفته بودیم، امروز با این مشکلات درباره بدحجابی و بدپوششی برخی از زنان روبه‌رو نبودیم، در واقع ما 45 سال در کار فرهنگی مؤثر و زیربنایی دیر کرده‌ایم.
وی اضافه کرد: مقام معظم رهبری نیز به‌عنوان اولین بحث موضوع حجاب را مطرح کرده‌اند، زیرا حجاب به‌عنوان پرچم و نمادی از هویت جمهوری اسلامی است و دشمن نیز این را به‌خوبی متوجه شده است. این چادر مشکی و حجاب اسلامی از نظر من مقدس‌ترین پرچم در جهان است که علیه جریان باطل و استعمار شعار می‌دهد و به‌دنبال یافتن حقیقت و ارزش‌های گرانبهای انسانی می‌رود. جریان ضدحجاب نیز این امر را می‌داند و با آن دشمنی می‌کند.
«هنر زنانه زیستن» یک کتاب دانشگاهی است
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: کتاب هنر زنانه زیستن ابتدا به‌زبان انگلیسی منتشر شده بود که مدتی بعد به‌علت درخواست‌های فراوان، به‌دنبال انتشار نسخه فارسی آن در انتشارات سمت رفتیم، در حقیقت این اثر به‌عنوان کتاب درسی در زبان فارسی منتشر شده است و این به آن معنی است که از الزامات مطالعه آن، همراه بودن استاد و تشریح و توضیح مطالب کتاب برای دانشجویان است، در حقیقت استاد به کمک دانشجو می‌آید و ابهامات و مبانی فلسفه آن را برطرف می‌کند، همچنین در طول تدوین کتاب، بخشی از آن در دانشگاه به دانشجویان درس داده می‌شد تا کنش‌های دانشجویان بر نحوه ارائه و تدوین مطالب اثر داشته باشد و در نظر گرفته شود.
کار هنر الهام‌بخشی و روایت است
نویسنده کتاب «هنر زنانه زیستن» با اشاره به عنوان کتاب بیان کرد: هنر امری خلاقانه است و به‌دنبال ارائه راهکار نیست، این کتاب نیز از همین جنس است. هر زن در ایران اسلامی بنا به فطرت و سرشت خود نشان داده است که متکی بر خلاقیت، ابتکار و شرایط اقتضائی به‌زیبایی از عهده زیست زنانه و هنرمندانه برمی‌آید، بر همین اساس جریانی که میان زنان انقلاب اسلامی به‌برکت امام و انقلاب شکل گرفته و ظهور و بروز یافته است جهان را تحت تأثیر قرار داده است.
وی افزود: هنر به‌گونه‌ای‌است که الهام‌بخش است، راوی داستانی را تعریف می‌کند و دیگران از آن الهام و الگو می‌گیرند اما در نگاه صنعتی مانند مباحث مدیریتی مدل‌ها مطرح می‌شوند به‌عنوان مثال شاعری اشعاری از دیگران می‌خواند و شعری نو می‌گوید که شبیه هیچ‌کدام از شعرهای قبلی نیست، این الهام‌بخشی کار هنر است.
وی ادامه داد: کتاب «هنر زنانه زیستن» با ذکر خیری از زنان آسمانی تلاش کرده است با الگو قراردادن آنها برای زنان الهام‌بخشی کند، در واقع زنان با توجه به سرشت خود هنرمندی را از این مبانی دریافت و احصاء می‌کنند.
خشونت کهنه و نو مانعی بر سر راه کنشگری فعال زنان
این استاد دانشگاه با اشاره به صحبت‌های منتقدین در فمینیستی خواندن موضوع خشونت علیه زنان گفت: ابتدا باید بگویم خشونت دو نوع است؛ خشونت کهنه و خشونت نو، در نوع اول که سعی می‌کردند زنان را در حبس خانگی نگه دارند و می‌گفتند "ما آسایش و رفاه تو را تأمین می‌کنیم، در خانه بنشین و همین مدل کفایت می‌کند"، و طرفدار خانه‌نشینی و انفعال زنان بود که این نگاه همچنان وجود دارد.
وی ادامه داد: در برابر خشونت نوع اول عده‌ای ایستادند و گفتند می‌خواهند زن را نجات دهند، این مبارزه آورده‌هایی نیز داشت، زنان باسواد و فعال شدند و ارتباطات و ثروت‌هایی به دست آوردند، اما مسیری که طی شد به‌گونه‌ای بود که آسیب‌هایی را نیز به‌همراه داشت.
حبس سازمانی زنان از حبس خانگی آنان بدتر عمل می‌کند
علم‌الهدی گفت: یک نگاه بدتر از خشونت نوع اول در زمان حاضر وجود دارد که خشونت نو است، در این نوع خشونت زنان را از حبس اول به حبس در نقطه دوم و در حبس در ادارات و سازمان کشانده‌اند، در حالی که ما به‌دنبال کنشگری فعال زنان در اجتماع هستیم. کنشگری اجتماعی فرض در اجتماع است، حال ما این سؤال را مطرح می‌کنیم؛ اجتماع کجاست؟ آیا اتوبوس و اداره و کارخانه اجتماع است؟ در حقیقت این‌ها بلوک‌های سازمانی‌ای هستند که در اجتماع ساخته شده‌اند.
وی راجع به خشونت نو و حبس زنان در بلوک‌های سازمانی ادارات و کارخانه‌ها گفت: امروز زن را از خانه‌نشینی و حبس نوع اول در آورده‌اند و در اداره و کارخانه حبس کرده‌اند، این اتفاق زن و مرد هم ندارد، در حالی که اجتماع و کنشگری اجتماعی هنوز شکل نگرفته است، به‌طور مثال منظور از اجتماع مثل آن زمانی است که مقام معظم رهبری از مواسات می‌گویند و مردم در پاسخ به‌نحو احسن در اجتماع می‌آیند، پیوستگی در امر مشترک است که شکل می‌گیرد، مثالی را مطرح می‌کنم، به عملکرد برخی از اساتید دانشگاه نگاه کنید هرکدام درگیر دانشجوی خود است و حتی به بغل‌دستی خود نگاه نمی‌کند، در حالی که کنشگری اجتماعی یک استاد دانشگاه یعنی اینکه بداند کدام دانشجو در زندگی فردی خود درگیر فقر یا مشکلات دیگری است، اما اکنون استاد در شغل خود در دانشگاه حبس شده است.
کنشگری اجتماعی بر مبنای «زوجیت اجتماعی» تجلی می‌یابد
این استاد دانشگاه با اشاره به شکل‌نگرفتن کنشگری اجتماعی گفت: دانشجو به دانشگاه می‌آید اما کنشگری اجتماعی او بروز نمی‌یابد، اصلاً امر اجتماعی رخ نداده است تا زمینه‌ساز این کنشگری باشد، پس به‌صرف سر کار رفتن نمی‌توان گفت کنشگری فعال اجتماعی شکل گرفته است، این نوع جدیدی از انفعال زنان و مردان است، عده‌ای از زنان در خانه منفعل هستند و عده‌ای دیگر در اداره، کارخانه و محل کار خود منفعل هستند.
فروکاست مفهوم جنسیت و مردانه‌شدن حضور زنان در اجتماع
علم‌الهدی با اشاره به مبحث «زوجیت اجتماعی» در کنشگری فعال در محیط‌های اجتماعی گفت: در زندگی مدرن جنسیت به‌شدت فروکاست پیدا می‌کند و زن را مبدل به مرد و مردانه رفتار کردن کرده است. زنان و مردان علاوه بر کنشگری فعال در اجتماع باید تفاوت‌هایی در رفتار و عملکرد داشته باشند، در حالی که در زمان حاضر فرقی نمی‌کند به‌جای یک موقعیت شغلی زن قرار بگیرد یا مرد، زنان به‌شکلی مردانه در آمده‌اند و ساختار به‌گونه‌ای است که از خصلت‌های زنانه در محیط کار دور می‌شوند و خشک و خشن رفتار می‌کنند، مثلاً می‌گویند "فلان قاضی زن خشن‌تر از همه همکاران مرد خود برخورد می‌کند."، این رفتار زمانی که هشت ساعت در روز و در طول سالیان ادامه پیدا می‌کند در رفتار زن در خانواده نیز اثرگذار خواهد بود.
وی با تأکید بر مسئله زوجیت اجتماعی بیان کرد: آن‌چیزی که ما باید در گام دوم به‌دنبال تحقق آن باشیم مسئله «زوجیت اجتماعی» است، اجتماع فرع بر زوجیت است، جامعه زنان انقلابی متدین و مردان انقلابی متدین باید اراده کنند تا «زوجیت اجتماعی» تجلی داشته باشد نه اینکه زنان و مردان در موقعیت‌های مردانه زنانه در بیایند، زوجیت در تمام رفتار خانم‌ها و آقایان مطرح است، بین محبت مادرانه و قدرت پدرانه رابطه‌ای است، پدر و مادر باید سهمی از محبت و قدرت را نشان بدهند تا محیط خانواده مناسب پرورش کودک شود.
نهاد خانواده یک اصل و دارای شخصیت حقوقی است
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اصل دانستن نهاد خانواده اظهار کرد: در رشته‌های فقه و حقوق و روانشناسی بیشتر مسائل به‌صورت موقعیت فردی بیان می‌شود. در مسائل مربوط به خانواده نیز بحث حقوق زن و حقوق مرد پاس داشته می‌شود و در زمان حاضر با اقداماتی که صورت گرفته این محور به‌سمت منافع زنان پیش رفته است، در حالی که نهاد خانواده مثل هر سازمان یا اداره و دانشگاهی، خود یک شخصیت حقوقی دارد و از مصالح و منافع آن در دادگاه‌ها باید دفاع شود. اصالت با خانواده است و نباید به زن یا مرد داده شود و ما نباید شاهد مردسالاری یا زن‌سالاری باشیم، ما باید تلاش جدی برای حمایت از نهاد خانواده و حقوق آن داشته باشیم.
الگوی زیستن خانواده اسلامی، یک الگوی زیستن اجتماعی است
نویسنده کتاب هنر زنانه زیستن با اشاره به «الگوی زیستن خانواده» در «الگوی زیستن اجتماعی» گفت: خانواده یک الگوی زیستن است، ما در روایات متعددی شاهد این الگو هستیم، «اَنا و علی ابوا هذه الامة»؛ من و علی پدران این امّتیم و «انّما المؤمنون اِخوة» شاهد همین نگاه هستیم، در حقیقت الگوی خانواده باید الگوی زیستن اجتماعی ما نیز باشد، در حالی که استاد و معلم دیگر الگوبخش برای دانشجویان و دانش‌آموزان نیستند و رابطه استاد و شاگردی رابطه پدر و فرزندی، مادر و فرزندی و خواهر و برادری نیست، خانواده سلول اجتماعی نیست بلکه الگوی جایگزین برای زیستن اجتماعی است، دراینجا بار دیگر الگوی «زوجیت اجتماعی» اهمیت پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: رابطه‌ها بیش از آنکه نیازمند الگوی سازمانی و قاعده‌های آن باشد نیازمند احترام متقابل و حفظ حقوق یکدیگر است. شکل‌گیری ارتباطات بر اساس ارادت، مودت و اعتقادات ایدئولوژیک همان چیزی است که در سال‌های دفاع مقدس در جبهه‌ها شاهد آن بودیم.
ضرورت نگارش کتاب‌های بیشتر در حوزه زن، خانواده و تعلیم و تربیت
جمیله علم‌الهدی در پایان با تشکر از دانشگاه جامع امام حسین(ع) و برگزاری نشست دانش‌افزایی ابراز کرد: امیدوارم کسانی که تفکر انقلاب اسلامی را قبول دارند و دغدغه‌مند هستند کتاب‌های دیگری درباره این موضوع بنویسند، من نیز ان‌شاءالله بعد از این اثر، کتاب‌های دیگری در همین راستا و در ادامه و در تشریح موضوع زن خواهم نوشت. در حوزه زن و خانواده کتاب‌های اصیل بسیار کمی نوشته شده است و خلأ نظری در حوزه تعلیم و تربیت مشهود است. هرچه بیشتر بحث‌های نظری شکل بگیرد و قوام پیدا کند، مسائل راهبردی و کارکرد آنها نیز بیشتر ظهور و بروز پیدا می‌کند.
انتهای پیام/+
