رایزن فرهنگی ایران: کتب مرتبط با امام عصر(عج) فرصتی برای ناشران در بازار نشر مالزی

به‌گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب سلانگور  در شهر شاه‌عالم استان سلانگو کشور مالزی امسال درحالی برگزار شد که علی‌رغم دعوت از ایران امکان حضور ناشران ایرانی در این نمایشگاه میسر نشد و نکته قابل توجه در این رویداد فرهنگی اختصاص غرفه‌ای خاص به امام محمدغزالی بود.

از این رو گفت‌وگویی با حبیب‌رضا ارزانی رایزن فرهنگی ایران در مالزی داشتیم تا از وی درباره اهمیت حضور ایران در نمایشگاه‌های کتاب خارج از ایران بخصوص کشورهای مسلمان و البته دلیل غیبت کشورمان در نمایشگاه یاد شده بپرسیم.

به‌عنوان اولین سئوال شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب سلانگور در چه دوره‌هایی برگزار می‌شود و شرکت‌کنندگان امسال کدام کشورها بودند؟

براساس تقویم تهیه شده این نمایشگاه کتاب معمولاً در ماه اکتبر توسط انجمن ناشران مالزی (MPA)  به مدت سه تا 10 روز برگزار می‌شود که از سال 2006 میلادی به‌صورت سالانه برگزار شده و بزرگترین نمایشگاه کتاب در کشور مالزی شناخته می‌شود و با توجه به استقبال قابل توجه مخاطبان و البته ناشران دو سال است که نمایشگاه کتاب سلانگور به صورت بین‌المللی برگزار می‌شود و امسال هم نمایشگاه یاد شده از اول ماه دسامبر تا دهمین روز این ماه برگزار شد.

آنطور که تاکنون در اطلاعات نمایشگاه ثبت شده هرسال ناشران و توزیع کنندگان کتاب از سراسر مالزی و سایر نقاط جهان در آن شرکت می‌کنند و امسال این نمایشگاه با شعار (ارتباط قلب‌ها و عقل‌ها) با مشارکت کشورهای ترکیه، کره جنوبی، مصر، انگلیس، اندونزی و شمال مقدونیه و برخی کشورهای غربی و آمریکای جنوبی برگزار شد.

معمولاً در چنین رویدادهایی برخی برنامه‌های جانبی نیز تدارک دیده می‌شود آیا نمایشگاه یاد شده میزبان رویدادهای جانبی بود؟

بله؛ طبق روال تمام نمایشگاه‌های مشابه در نمایشگاه کتاب سلانگور نیز انواع مختلفی از کتاب‌ها از جمله کتاب‌های کودکان، کتاب‌های دانشگاهی، کتاب‌های تجاری و کتاب‌های سرگرمی ارائه می‌شود. این نمایشگاه همچنین میزبان رویدادهای مختلف فرهنگی و آموزشی مانند کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها و مسابقات است.

براساس اخبار موجود ایران امسال در نمایشگاه سلانگور شرکت نداشت، دلیل عدم حضور ایران در نمایشگاه مذکور چه‌بود؟

اگرچه ایران اسلامی نیز برای حضور در این نمایشگاه دعوت شده بود و دعوت برای حضور نیز توسط نمایندگی فرهنگی ایران در مالزی به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی منعکس شد، ولی با توجه به کمبود زمان و عدم وجود اعتبار کافی، ایران آمادگی حضور برای نمایشگاه در این دوره را نداشت اما خبر خوش اینکه  با توجه به مذاکرات انجام شده مقرر شد برای سال آینده در این نمایشگاه حضور داشته باشیم. لازم به یادآوری است که مسئولان کشور مالزی برای امضاء تفاهم نامه با خانه کتاب ایران آمادگی کامل دارند و این اتفاق می‌تواند فرصتی برای توسعه روابط فرهنگی میان دو کشور به‌خصوص در زمینه کتاب باشد.

به‌نظر شما حضور ایران در این نمایشگاه چه فرصتی ایجاد می‌کند؟

یکی از ظرفیت‌های دیپلماسی فرهنگی در حوزه ارتباط با کشورهای آسه‌-آن، تقویت دیپلماسی فرهنگی در حوزه کتاب است، حضور در نمایشگاه‌های مختلف کتاب به صورت دوجانبه می‌تواند در این راستا موثر باشد. 

به امتیاز شرکت ایران در نمایشگاه‌ها برای گسترش دیپلماسی فرهنگی اشاره کردید، همانطور که می‌دانید نمایشگاه کوآلالامپور نیز در همین زمینه سالانه برگزار می‌شود بنظر شما شرکت ناشران ایرانی در این نمایشگاه کارآمدتر از نمایشگاه‌های منطقه‌ای کشور مالزی نیست؟

علیرغم وجود تمام مزیت‌هایی که شرکت ناشران ایرانی در نمایشگاه کتاب سلانگور  وجود دارد، شایان ذکر است با وجود بین‌المللی بودن این نمایشگاه برای سال دوم، همچنان شاهد مشارکت بخش عمده‌ای از مردم بومی به‌ویژه ایالت سلانگور در این نمایشگاه بودیم از این‌رو برای عرضه کتاب‌های انگلیسی توسط ایران در این نمایشگاه، فضای مناسب حداقل برای دو سال آینده فراهم نیست. از این و با درنظر گرفتن اهمیت مدیریت منابع  پیشنهاد می‌شود با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران برای سال آینده در نمایشگاه بین‌المللی شهر کوالالامپور حضور داشته باشیم، هرچند تاکید می‌کنم همواره فرصت‌هایی در نمایشگاه گذشته (نمایشگاه سلانگور) وجود داشته و دارد که می‌توان از آن به نفع توسعه فرهنگ کشورمان استفاده کرد.

بازگردیم به نمایشگاه سلانگور برای مشارکت ناشران ایرانی در نمایشگاه سال آینده پیشنهاد شما کتاب با ترجمه انگلیسی است یا بهتر است ناشران از امروز برای شرکت با آثار به زبان مالایی باشند؟

به نکته جالبی اشاره کردید، اگرچه زبان انگلیسی برای بسیاری از مردم مالزی قابل فهم است و زبان دوم کشور به حساب می‌آید، ولی برای حضور در نمایشگاه‌های کتاب مالزی ترجمه کتب به زبان مالایی و ارائه آنها بسیار قابل‌توجه است؛ از اینرو پیشنهاد می‌شود برخی از رمان‌ها و کتب اندیشه‌ای به زبان مالایی ترجمه گردند تا در کنار دیگر کتب ترجمه شده در نمایشگاه‌های کتاب عرضه گردند.

در بسیاری از نمایشگاه‌های مشابه کارشناسان براین باورند که عدم شناخت دقیق ذائقه مخاطب در کشور میزبان پاشنه آشیل موفقیت ناشران در این بازار است، نظر شما درباره بازار مالزی چیست؟

دقیقاً؛ شناخت ذائقه مطالعه مردم مالزی برای حضور در نمایشگاه‌ها بسیار لازم است. بر اساس مشاهدات میدانی حوزه ادبیات کودک و نوجوان، حوزه داستان، داستانک و رمان، و حوزه دین و مذهب با رویکرد تقریبی، همچنین داستان‌ها و رمان‌های دینی بدون گرایش مذهبی بازار خوبی برای عرضه دارند که ناشران عزیز کشورمان می‌توانند برای حضور در نمایشگاه سال آینده برای آنها برنامه‌ریزی کنند.

با درنظر گرفتن گسترش ارتباطات در فضای مجازی و همچنین ایجاد فرصت‌های گسترده با استفاده از این فناوری‌ آیا می‌تواند برای آینده و همچنین معرفی توانایی ناشران ایرانی در مالزی به این فناوری توجه داشت؟

یکی از ظرفیت‌های موجود در نمایشگاه استفاده از فضای مجازی بود که خانه کتاب ادبیات ایران، می‌تواند از این ظرفیت بهره‌برداری کافی نماید. البته استفاده از ظرفیت‌های مختلف هنری مانند موسیقی، حضور گروه‌های سرود و عرضه صنایع دستی و آثار فرهنگی از دیگر مشوق‌ها برای حضور مردم در نمایشگاه است که خوشبختانه ایران در تمامی این عرصه‌ها حرفی برای گفتن دارد و می‌تواند برای سال آینده از آنها استفاده بهینه داشته باشد.

در برخی رسانه‌ها علاقه مالزیایی‌ها به آثار مذهبی مطرح شده است، نظر شما در این زمینه چیست؟

اجازه دهید با استفاده از مشاهدات امسال هنگام بازدید از نمایشگاه برای پاسخ به این سئوال مثال بزنم. ببینید امسال در یکی از غرقه‌ها به طور خاص در رابطه با وجود  مقدس امام عصر (عج) کتب بسیاری وجود داشت؛ همچنین در رابطه با آخرالزمان و مسائل آخرالزمانی کتاب‌های متعددی در معرض فروش بود. از اینرو ترجمه برخی آثار با رویکرد تقریبی در ارتباط با امام عصر (عج) و مسائل آخرالزمان می‌تواند راهگشا باشد. این درحالی است در غرفه‌ای دیگر به طور ویژه به شخصیت امام محمد غزالی و کتب مربوط به ایشان اختصاص داشت که ضمن مذاکره با آنان، از آنان برای حضور در نمایشگاه و کنفرانس امام محمد غزالی دعوت به عمل آمد. بنابراین پاسخ کاملاً مثبت است و می‌توانیم به این نکته توجه ویژه داشته باشیم.

مشارکت مجموعه‌های مردم‌نهاد در این نمایشگاه را چطور ارزیابی کردید؟

حضور سمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد از دیگر ویژگی‌های این نمایشگاه بود؛ یکی از سمن‎‌ها که حضوری بسیار پررنگ در نمایشگاه داشت و ضمن معرفی آسان خود سخنرانی‌های کوتاه را با دعوت از سخنرانان مطرح ارائه می‌کرد، سازمان ماپیم (سازمان‌ اسلامی شورای مشورتی مالزی) بود.

یکی از موارد مطرح شده در عرصه نشر ایران ورود کاراکتر‌های خارجی بخصوص در عرصه کتاب کودک و نوجوان است، شما در این نمایشگاه اثری از این روند در کشور مالزی نیز مشاهده کردید؟

بله؛ استقبال ویژه از مانگا (ویژه کشور ژاپن) و مانهوا (ویژه کشور کره)، معروفترین کمیک‌های آسیایی ویژه نوجوانان نیز در نمایشگاه کاملاً مشهود بود. اگرچه غالب کاراکترها و پرسوناژهای معرفی شده در نمایشگاه، غربی بودند ولی کشور مالزی تلاش می‌کند تا الگوهای محلی، منطقه‌ای زیست بوم خود را نیز به کودکان معرفی نماید. در این راستا کاراکترهای مختلفی چون: بوبوی بوی، مگامت، گلاسیر و... (که ویژه کشور مالزی است) ویژه معرفی شد که برای بعضی از آنها، سریال، کارتون و یا فیلم‌هایی تولید کرده‌اند.

به فیلم و کارتون اشاره کردید آیا لوازم جانبی دیگری از این کاراکترهای بومی تولید شده بود؟

بله همانطور که قبلاً اشاره کردم مسئولین مالزی برای آشنایی بیشتر کودکان و نوجوانان با کاراکترهای بومی و اختصاصی کشورشان در لوازم التحریر، وسایل نقاشی، صنایع دستی و محصولات هنری نیز از این کاراکترها استفاده می‌کنند، چون استفاده از این کاراکتر‌ها در لوازم جانبی مرتبط با کودکان می‌تواند زمینه کمرنگ شدن کاراکترهای خارجی در زندگی اجتماعلی کودکان را ایجاد کند و در نهایت می‌توان با مدیریت این روند مانع از گسترش فرهنگ خارجی در میان مناطق بومی شد، این روند در ایران نیز وجود دارد و باید از آن استفاده حداکثری داشته باشیم.

انتهای پیام/