افغانستان| قیام «سوم حوت»؛ فریادی سرخ در سرمای سلطه

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، قیام سوم حوت 1358  (سوم اسفند) بخش مهمی از مبارزات مردم شهر کابل یکی از خون‌بارترین روزها در فعالیت‌های انقلابی تاریخ افغانستان است.

مردم کابل که از ظلم نظام کمونیستی و همچنین حضور نیروهای خارجی در کشورشان در رنج بودند سرانجام اعلام قیام و سرنگونی دولت را سردادند.

بسیاری از تحلیل‌گران تاریخ افغانستان، از واقعه‌ سوم حوت به عنوان یکی از مهم‌ترین همبستگی‌های ملی این کشور یاد می‌کنند که عناصری مانند قومیت یا مذهب خاص در این قیام رنگ باخته بود.

این واقعه در حالی رخ داد که فضای سنگین حکومت نظامی در کابل حکم‌فرما بود و دولت سعی داشت تا مردم، جسارت و توان اعتراض علیه آنان را نداشته باشد.

علی‌رغم تمامی این شرایط خفقان و استبداد، مردم کابل پس از دو روز اعتصاب سراسری در روزهای اول و دوم اسفند 1357 به خیابان‌ها آمده و شعارهای ضدکمونیستی و ضد شوروی سر دادند.

ساعات اولیه‌ این اعتراضات، با برخورد شدید نیروهای امنیتی دولت مواجه شد که به قتل‌عام بسیاری از اعتراض‌کنندگان منجر شد. با رسیدن به اواسط روز سوم حوت و اوج گرفتن اعتراضات، نیروهای قشون سرخ شوروی به حمایت از حکومت وارد عمل شد.

اقدامات ضدمردمی باعث شد تا مردم شهر کابل به خاک‌وخون کشیده شوند اما شعله‌های این قیام، خاموش نشد و اندک اندک گروه‌های مجاهدین در گوشه‌وکنار افغانستان با هدف سرنگونی نظام کمونیستی و اخراج شوروی از این کشور شکل گرفتند.

پس از سوم حوت، دولت به منظور شناسایی معترضان، بازرسی خانه‌به‌خانه را در کابل و شهرهای مختلف افغانستان روی دست گرفت که در نهایت، عده‌ی زیادی از مردم ربوده شده و به قتل رسیدند و در بسیار گورهای دسته جمعی مدفون شدند.

تا هنوز از آمار تلفات در قیام سوم حوت و خیزش‌های پس از آن رقم دقیقی در دسترس نیست اما در هر حال، این قیام شروع رشادت ها و آزادی خواهی‌های مردم در برابر نظام ضداسلامی در افغانستان شد.

ریشه‌های قیام سوم حوت

با توجه به نقش پر رنگ دین و انگیزه‌های برخواسته از دین مردم افغانستان برای مقابله با دولت کمونیستی کابل می‌توان عدم توجه دولت دست‌نشانده شوروی به باورهای مذهبی مردم این کشور و تحمیل و جایگزینی ارزش‌های کمونیستی به جای ارزش‌های دینی به عنوان عامل اصلی قیام مردم افغانستان نام برد.

از سوی دیگر دولت کابل نیز که با یک کودتای نظامی بر سرکار آمده بود و پیش از آن تجربه حکومتداری را نداشت به جای توجه به اعتراض‌های مردمی، برای پیشبرد سیاست‌های خود به زور متوسل شد و با استفاده از رویکرد «مشت آهنین» برای مقابله با اعتراضات، سبب گسترش نارضایتی‌ها در سراسر افغانستان شد.

محاسبات غلط دولت کابل در استراتژی‌اش برای تسلط بر افغانستان از طریق همراه کردن اقلیت و نخبگان سیاسی این کشور و نادیده گرفتن عامه مردم که حاضر به دست کشیدن از ارزش‌های خود نبودند نیز از دیگر دلایل شکست آنان برای داشتن حمایت توده‌های مردمی بود.

کشتار مردم توسط دولت دست‌نشانده افغانستان نیز با تاثیرگذاری بر روحیه مردم این کشور تشدید و گسترش انقلاب و قیام‌های مردمی علیه دولت را در پی داشت و قتل عام و کشتار بیشتر مردم در واقع آنان را برای مقابله با دولت کابل وشوروی مصمم‌تر می‌کرد.

انتهای پیام/