محمد الحلبوسی و رایزنی‌های فشرده؛ تلاش برای نشاندن متحد خود بر کرسی ریاست پارلمان عراق
تحرکات محمد الحلبوسی در دو روز پایانی هفته گذشته نشان می‌داد او امیدوار است تا رئیس جدید پارلمان به زودی انتخاب شده و در انحصار «حزب تقدم» (به ریاست خودش) باقی بماند. در این میان همراهی رؤسای قوا و بخشی از چارچوب هماهنگی شیعیان قابل توجه است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، محمد الحلبوسی طی روزهای اخیر رایزنی‌ها را در بالاترین سطوح دنبال می‌کند تا حداکثر طی یک ماه آینده، مسأله ریاست پارلمان را رفع و رجوع و در انحصار حزب خود نگه دارد!
در همین راستا، او طی دو روز گذشته با «عبداللطیف رشید» رئیس جمهور، «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر، «فائق زیدان» رئیس دستگاه قضائی و «سید عمار الحکیم» رهبر جریان تیار الحکمة دیدار کرد. در کلیه این دیدارها، بحث انتخاب رئیس مجلس آینده با جدیت مطرح شده است.
نکته قابل توجه این است که او در تمام این دیدارها به عنوان «رئیس حزب تقدم» همراه با هیئت عالی این حزب حضور داشت و از عناوین دیگر – مانند ائتلاف «سیاده» یا «رئیس سابق پارلمان» - استفاده نکرده و هیچ شخصیت سیاسی خارج از حزب خود را به همراه نداشت!
به نظر می‌رسد او قصد داشت در تمام این دیدارها بر «حق انحصاری حزب تقدم در انتخاب رئیس آینده قوه مقننه» تأکید کند. این نکته را می‌توان از صحبت‌‌های وی برداشت کرد.
او در دیدار با السودانی بر تحقق تمام ظرفیت‌های قانون اساسی و در ابتدای آن‌ها «انتخاب رئیس مجلس آینده» تأکید کرد. رئیس سابق پارلمان عراق با تصریح بر این‌که باید مسأله انتخاب رئیس پارلمان زودتر به سرانجام برسد، افزود: «باید بر پایه رأی‌های ملت به جریانات سیاسی و توافقات میان احزاب سیاسی در زمان تشکیل ائتلاف "ادارة الدولة" نسبت به انتخاب رئیس پارلمان اقدام کرد. تأخیر در انتخاب رئیس پارلمان باعث کاهش شدید جایگاه این نهاد می‌شود.»
با دقت در سخنان الحلبوسی روشن است که علاوه بر تأکید بر ضرورت تسریع در انتخاب رئیس پارلمان، رئیس حزب «تقدم» دو معیار را برای این انتخاب در نظر می‌گیرد. معیار نخست «رأی ملت به جریانات سیاسی» است که در انتخابات 2021 پارلمان، حزب تقدم حائز بالاترین آراء در میان احزاب سنی شد. معیار دوم «توافقات سیاسی در زمان تشکیل ائتلاف ادارة الدولة» است که در آن زمان نیز الحلبوسی ریاست خود بر پارلمان را تثبیت کرد و حتی به صورت صوری استعفا داد تا نمایندگان چارچوب هماهنگی شیعیان به صورت یکپارچه با استعفای وی مخالفت کنند!
رئیس حزب تقدم در دیدار با «عبداللطیف رشید» رئیس جمهور عراق، مواضع خود در دیدار با السودانی را عینا تکرار کرده و در ادامه افزود: «وحدت گروه‌های سیاسی شرط ضروری و غیرقابل چشم‌پوشی برای حفظ سیادت ملی است.» عبداللطیف الرشید نیز در تأیید مواضع الحلبوسی سخنان مشابهی را بر زبان رانده است. این موارد نشان می‌دهد الحلبوسی توقع دارد – به بهانه وحدت - همه احزاب سیاسی با موضع حزب تقدم برای انتخاب شعلان کریم برای ریاست پارلمان همراهی کنند!
الحلبوسی در دیدار با «فائق زیدان» رئیس دستگاه قضائی عراق در مورد «انتخاب رئیس پارلمان» و شرایط قانونی برای انتخاب وی صحبت کرد که به وضوح ناظر به پرونده مفتوحه «شعلان کریم» گزینه مورد حمایت الحلبوسی برای ریاست پارلمان است. او در دور اول رأی‌گیری در صحن پارلمان حائز اکثریت آراء شده بود؛ اما با شکایت دو نماینده شیعه به دادگاه عالی و با حمایت نایب رئیس پارلمان از این دو نماینده شاکی، دور دوم انتخابات برگزار نشد تا دادگاه عالی فدرال رأی خود را در مورد امکان ریاست «شعلان کریم» بر پارلمان اعلام کند.
او در دیدار با سید عمار حکیم نیز با تکرار مواضع خود در دیدار با الحلبوسی، اضافه کرد: «ریاست پارلمان سهمیه اصلی بیت سنی در حکومت عراق است. به همین جهت گزینه نهایی برای انتخاب رئیس پارلمان، امری است که به بیت سنی برمی‌گردد و احزاب سنی باید در این مورد حرف آخر را بزنند.»
نکته قابل توجه این است که سید عمار الحکیم نیز با این ایده همراهی نشان داد. این مواضع الحلبوسی بدین معنی است که احزاب شیعی و چارچوب هماهنگی شیعیان حق ندارند با بخشی از بیت سنی – علیه بخش دیگری از احزاب سنی - وارد ائتلاف شده و در مسأله انتخاب رئیس پارلمان ورود کنند!
الحلبوسی هم‌چنین با «عبدالسادة الفریجی» رئیس ائتلاف «نهج الوطنی» و از رهبران حزب «الفضیلة» که در چارچوب هماهنگی شیعیان فعالیت دارند نیز دیدار و بر مواضع خود و ضرورت تسریع در روند انتخاب رئیس پارلمان تأکید کرد.
همراهی رقبای دیروز؟
در این میان، همراهی برخی رقبای سیاسی الحلبوسی نیز جالب توجه است. «احمد الجبوری» (ابومازن) که تلاش می‌کند استانداری صلاح الدین را در سبد حزب متبوع خود (جماهیر الوطنی) نگه دارد، ظاهرا بار دیگر وارد ائتلاف با الحلبوسی شده است!
در زمان تشکیل ائتلاف «سیاده» و توافق میان الحلبوسی و خمیس خنجر، ابومازن نیز به عنوان ضلع سوم به این ائتلاف پیوست. اما با استعفای جریان صدر و تبدیل شدن چارچوب هماهنگی شیعیان به اکثریت پارلمان، ابومازن طی یک چرخش سیاسی آشکار از آن‌ها فاصله گرفته بود و حالا شنیده‌های سیاسی و گزارش‌های رسانه‌ای می‌گویند احمد الجبوری بار دیگر به الحلبوسی پیوسته است.
اما این تمام ماجرا نیست. ائتلاف «العزم» به ریاست «مثنی السامرائی» که محل تجمع اصلی‌ترین مخالفین و رقبای الحلبوسی در پارلمان محسوب می‌شود نیز روز جمعه با صدور بیانیه‌ای از تمامی گروه‌های سیاسی خواست تا هر چه سریع‌تر تاریخ انتخاب رئیس جدید پارلمان را مشخص کنند. با توجه به این‌که آن‌ها طی روزهای اخیر رایزنی خاصی برای انتخاب رئیس پارلمان نداشتند، صدور این بیانیه نشان می‌دهد مثنی السامرائی نیز با الحلبوسی همراه شده است.
نکته این است که محمد الحلبوسی کسی را برای ریاست پارلمان پیشنهاد داده که از شیوخ بزرگ یکی از قبائل اصلی استان صلاح الدین محسوب می‌شود. و حالا دو رقیب مهم وی که آن‌ها نیز اهل صلاح الدین هستند، از ریاست یکی از هم‌استانی‌های خود بر پارلمان حمایت می‌کنند.
رؤسای پیشین پارلمان عراق محمد الحلبوسی، سلیم الجبوری و اسامه النجیفی بودند که آن‌ها به ترتیب اهل استان‌های الانبار، دیالی و نینوی هستند. در واقع از سال 2010 که ریاست پارلمان به اسامه النجیفی از موصل (نینوی) رسید، استان صلاح الدین این منصب را از دست داده بود. شاید بتوان گفت یکی از علل اختیار شعلان کریم از سوی حزب تقدم، همین نکته بود که بتواند بخشی از رقبای سیاسی سنی را – به علت ملاحظات استانی و محلی - با خود همراه کند.
نویسنده: علیرضا مجیدی، کارشناس مسائل غرب آسیا
انتهای پیام/
