سیاست موذیانه اتحادیه اروپا در قبال ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها مقامات ترکیه در حال ارزیابی نتایج انتخابات پارلمان اروپا هستند. چرا که معتقدند ترکیب جدید پارلمان اروپایی‌ها و پیروزی چشمگیر جریان راست افراطی و ملی گرا، می‌تواند بر رویکرد سیاسی اتحادیه به عضویت ترکیه اثرگذار باشد. 

بی.بی.سی ترکی و همچنین بخش ترکی یورونیوز در چند گزارش تحلیلی، مواضع مقامات ترکیه نسبت به سیاست‌های کشورهای اروپایی را ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که شرایط به نفع تیم اردوغان نیست و نمی‌توانند به آغاز مجدد مذاکرات روند عضویت، امیدی داشته باشند. 

در سال 2023 میلادی و در جریان تدوین گزارش سالانه پارلمان اتحادیه اروپا درباره ترکیه، انتقادات فراوانی علیه اردوغان و سیاست‌های او مطرح شد و 434 نماینده به مفاد کاملاً انتقادی آن گزارش رای موافق دادند و تنها 18 نماینده حاضر شدند از ترکیه دفاع کنند. در نتیجه تیم سیاست خارجی اردوغان، از رویکرد نمایندگان خشمگین شد و آن را نگرشی خصمانه و فاشیستی دانست و ابراز امیدواری کرد که در انتخابات سال 2024 میلادی، پارلمان جدیدی شکل بگیرد که نمایندگان آن با یک دیدگاه دموکراتیک باز، رویکرد مثبتی به ترکیه داشته باشند.

ولی حالا مشخص شده که نه تنها این آرزوی ترکیه محقق نشده، بلکه ترکیب جدید پارلمان به شکلی است که حتی دفاع 10 نماینده از سیاست‌های ترکیه، بسیار بعید و دور از ذهن به نظر می‌رسد. 

دومین عامل نگرانی ترکیه در مورد نتایج انتخابات پارلمان اروپا، وضعیت زندگی شهروندان ترک در کشورهای مختلف اروپایی است. چراکه ممکن است قدرت گرفتن جریان راست افراطی، شرایط را برای کسب و کار، تحصیل، زندگی و امنیت بسیاری از مردم ترک تبار ساکن در کشورهای اروپای غربی ناامن کند.

به همین دلیل، مسئولان سیاسی و دیپلماتیک ترکیه در تماس با این کشورها به ویژه آلمان، خواهان حفاظت از میلیون‌ها ترک تبار در برابر افزایش موج نازیسم، ناسیونالیسم و اسلام هراسی شده است. 

یک اروپایی مهربان با تیشرت پرچم ترکیه

پیتر استانو نام محقق و سیاستمدار جوانی است که حالا برای دولت ترکیه تبدیل به یک شخصیت مهم و اثرگذار شده است. او سخنگوی ارشد کمیسیون اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی است و یکی از دیپلمات‌هایی است که پرونده عضویت ترکیه در اروپا را از نزدیک پیگیری می‌کند. او دو روز پیش در ساختمان اتحادیه اروپا در بروکسل، یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد که فقط خبرنگاران ترک در آن اجازه حضور داشتند.

پیتر استانو که با تیشرت پرچم ترکیه از خبرنگاران استقبال کرد، به زبان ترکی به آنها خوش آمد گفت و از همان بدو ورود اعلام کرد که ترکیه را بسیار دوست دارد و به فرهنگ، مردم، شهرها و غذاهای ترکیه علاقمند است.

استانو در پاسخ به سوالات خبرنگاران ترک در مورد روابط اتحادیه اروپا و ترکیه اعلام کرد: «به عنوان یک سیاستمدار، به اهمیت روابط اتحادیه اروپا و اهمیت ترکیه آگاهم. هر دو طرف، به همدیگر نیاز داریم و زمانی که در کنار هم باشیم، حتماً قوی‌تر هستیم. البته رویکرد اتحادیه اروپا در چارچوب اصول و ارزش‌ها است و بدون این‌ها نمی‌توان پیشرفت کرد».

استانو در مورد توقف مذاکرات عضویت ترکیه گفت: «دلم به درد می‌‌آید وقتی که می‌‌بینم هنوز هم بعد از این همه سال به جایی نرسیده ‌ایم، زیرا ترکیه نه تنها برای خودش، نه تنها برای منطقه، بلکه برای اتحادیه اروپا نیز کشور مهمی است».

البته سخنان احساسی و عاطفی دیپلمات اروپایی، خبرنگاران طرفدار حزب حاکم ترکیه را اقناع نکرد و یکی از آنان پرسید: اخیراً اتحادیه اروپا با ترکیه به عنوان یک کشور همسایه و نه یک کشور کاندید عضویت برخورد می‌کند. دلیل این نوع برخورد چیست؟

استانو گفت: «من در برخورد با ترکیه به عنوان یک کشور همسایه هیچ خطا و اشتباهی نمی‌بینم. همسایه بودن ترکیه یک امتیاز است. هم برای خودش و هم برای اتحادیه. البته کشورهایی وجود دارند که ما با آنها روابط خوبی داریم و به پیوستن به اتحادیه اروپا هم فکر نمی‌کنند. بنابراین مدل‌های مختلفی وجود دارد و این مانع از توسعه همکاری ما نمی‌شود. بنابراین بیایید در شرایط فعلی تمام تلاش خود را انجام دهیم. می‌خواهم بگویم، از سرگیری مذاکرات الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا، موضوع مهمی است که نیازمند متقاعد کردن همه اعضا است. پس این مشکل، تنها زمانی حل می‌شود که 27 کشور عضو موافق باشند».

استانو که با سخنان خود آب پاکی را بر دست مقامات ترکیه ریخته و آشکارا اعلام کرده که برخی قدرت‌های اروپایی تمایلی به ادامه مذاکره با ترکیه ندارند، در ادامه در مورد صدور ویزای شنگن برای مسافرت شهروندان ترکیه به کشورهای اروپایی چنین پاسخی داد: «ما که نمی‌توانیم به عنوان اتحادیه، حرف خود را بر کشورهای عضو تحمیل کنیم. صدور ویزای شنگن کاملاً در صلاحیت کشورهای عضو است و عدم توافق بین کشورهای عضو برای پیشرفت در زمینه آزادسازی روادید با ترکیه، بازتاب این واقعیت است که برخی از کشورهای عضو احتمالاً مشکلاتی را در این زمینه می‌بینند».

سخنان استانو دال بر این واقعیت است که هر دو موضوع معافیت گمرکی برای کالاهای ترکیه و صدور روادید برای شهروندان این کشور، به شکل جدی از سوییونان و جمهوری قبرس با مخالفت روبرو شده است. چرا که ترکیه عملاً به دنبال تجزیه جزیره قبرس است و هنوز هم از استقلال واحدی که آن را «جمهوری ترک قبرس شمالی» نامیده حمایت می کند.

در نتیجه یونان و قبرس به عنوان دو ذینفع اصلی، تصمیم کل اعضای دیگر برای آسان گیری بر ترکیه را وتو می کنند. انتظارات اتحادیه اروپا از ترکیه، این است که با ماریا آنجلا هولگوین کوئلار، نماینده ویژه جدید منصوب شده توسط دبیرکل سازمان ملل متحد برای حل مشکل قبرس، به شکل جدی همکاری کند.

استانو به خبرنگاران ترک اطلاع داده که نگاه ترکیه به استقلال ترک ها در جزیره قبرس، یک مانع و مشکل بزرگ است و تا زمانی که ترکیه از این موضوع عقب نشینی نکند، در زمینه های دیگر نیز پیشرفتی به وجود نخواهد آمد.

استانو، آشکارا و بدون تعارف اعلام کرد که عقب نشینی از قبرس، یگانه درخواست اتحادیه اروپا از ترکیه نیست و پایبندی به تحریم های مالی اعمال شده علیه روسیه و قطع روابط تجاری با روسیه نیز یکی دیگر از انتظارات اروپایی ها از مقامات آنکارا است.

ترکیه از اتحادیه اروپا چه می‌خواهد؟

ظاهراً مقامات ترکیه از رویکرد سیاسی و امنیتی جوزپ بورل، نماینده عالی سیاست خارجی و امنیت اتحادیه اروپا راضی هستند. او در سال 2023 میلادی به کمک هیاتی از کارشناسان عالی رتبه اروپایی، متنی تدوین که در آن شرایط نوینی برای تعریف روابط اروپا – ترکیه جای گرفته بود. مهمترین انتظار ترکیه از کمیسیون اروپا اجرای توصیه‌های جوزپ بورل است.

 توصیه‌های بورل شامل از سرگیری گفتگوهای سیاسی در سطح بالا، به روز رسانی اتحادیه گمرکی، تسهیل صدور روادید و از سرگیری فعالیت‌های بانک سرمایه گذاری اروپا (EIB) در ترکیه بود. اما حالا مشخص نیست که اولاً چه کسی رئیس کمیسیون اتحادیه خواهد شد و دوم این که آیا تحولات سیاسی جدید، در سمت و سویی قرار می‌گیرد که حرف و توصیه بورل، همچنان معتبر و موثر باشد یا نه.

در پایان باید گفت، روابط ترکیه و اتحادیه اروپا، شرایط خوب و مطلوبی برای آنکارا ندارد و طی چند سال گذشته، تیم اردوغان تنها با اتکا به موضوعات واسطه‌ای و کاتالیزوری همچون تهدیدات ورود آوارگان سوری به اروپا، تسهیل صادرات غلات از دریای سیاه و کمک تسلیحاتی به اوکراین، توانسته رابطه با اروپا را سر پا نگه دارد. اما مشخص نیست در صورتی که این عوامل، وزن تهدیداتی خود را از دست دهند، اروپا باز هم حاضر است با ترکیه رفتاری از سر تعامل و سازگاری داشته باشد یا نه.

انتهای پیام/